تخم شربتی : یک گیاه یکساله و خودرو می باشد . شبیه ریحان است ، با این تفاوت که برگها و تخم های ریزتری دارد .

ساقه های مربعی شکل گلی ،  مایل به قرمز و صورتی میباشد . این گیاه در اوایل بهار در کوهستان و بیابان میروید . تخم شربتی یک ساله در گروه  ریحان / نعناع / پونه / آویشن دسته بندی میشود .

نامهای دیگر تخم شربتی، بادروج / تره خراسانی / اوقیمن / حوک / بورنگ / صریرا / بادروج ابیض می‌باشد .

طبع تخم شربتی سرد است یا گرم :

از دیدگاه طب ایرانی طبیعت تخم شربتی گرم و تر است و از این جهت مصرف آن در فصول گرما برای حفظ تعادل بدن و بالا رفتن تحمل گرما توصیه شده است. تخم شربتی به دلیل مزاج و طبع گرم و تر بیشتر برای افراد سرد مزاج مناسب است. با این حال گرم مزاجان نیز می توانند با رعایت اندازه در مصرف، از آن بهره ببرند.

ویتامینها و املاح معدنی تخم شربتی :

دارای آنتی اکسیدانها ، فلانوئیدها ، ویتامین A ، ویتامین K، لوتئین ، زاکسانتیین ، پتاسیم ، روی ، مس ، کلسیم ، آهن ، منیزیم و منگنز  و پروتئینها  و فیبری بنام پکتین میباشد.

خواص تخم شربتی در طب سنتی ایرانی اسلامی :

1 ) تب بر و ادرار آور می باشد .

2 ) حاوی آنتی اکسیدان قوی :

• تخم شربتی به علت داشتن مقدار زیادی آنتی اکسیدان و فلانوئید ، موجب تقویت بسیار بالای  سیستم ایمنی بدن میگردد .
• مقادیر بالای امگا 3 و امگا 6  در تخم شربتی و اسید لینولئیک ، عوارض بیماران مبتلا به تومور را کاهش داده و به بهبود آنان  کمک میکند .
• باعث تقویت سیستم ایمنی میگردد و از بروز سرماخوردگی و سرفه جلوگیری میکند .

3 ) درمان  بیماریهای عصبی :

• تخم شربتی دارای خاصیت آرامبخش بوده و موجب کاهش استرس و اضطراب فرد میگردد و به درمان افسردگی و درمان خلق و خوی افراد کمک میکند .
•  وقتی با عرق  بادرنجبویه  و عسل مخلوط  شود ، برای درمان میگرن / مالیخولیا / افسردگی مفید است .
• وجود منیزیم : منیزیم در تخم شربتی به کاستن سطح کورتیزون خون منجر گشته ، موجب رفع خستگی و درمان بیخوابی می شود .

4 ) درمان بیماریهای واژن و مثانه :

• تخم شربتی به دلیل داشتن خاصیت ضد آنتی باکتریال قوی ، موجب درمان عفونت مثانه و واژن در دختران و زنان می گردد .
• تخم شربتی بسیار مدر میباشد ، به همین علت موجب درمان عفونت مثانه میگردد .
• خواص تخم شربتی در طب سنتی ایرانی اسلامی

5 ) قابلیت شفاف سازی در پوست :

تخم شربتی با داشتن آنتی اکسیدانهای فراوان و اسیدهای چرب بالا ، موجب کنترل چربی پوست گشته و با پاکسازی و پوست به روشنتر شدن و درخشانی رنگ پوست کمک فراوانی می کنند .

6 ) تقویت موی سر :

• درمان شوره سر : روغن دانه ریحان یا تخم شربتی ، به درمان خارش پوست سر و درمان شوره سر کمک فراوانی مینماید .
• تخم شربتی دارای پروتئین فراوان برای سلامتی پوست و مو می باشد .
• تخم شربتی دارای امگا 3 فراوانی می باشد.
• مو از پروتئینی بنام کراتین تشکیل شده  ، که موجب موهای ضخیم تر و پرحجم تر میگردد.
• هر دو ترکیب خاک شیر و تخم شربتی برای از بین بردن چین و چروک صورت بسیار مفید است.

7 ) کاهش وزن و لاغری :

• با استفاده از خواص لاغری تخم شربتی ، می بایست نوشیدنیها را قبل از غذا و یا در بین روز زمانیکه دلتان ضعف میرود بنوشید.
• تا از اضافه دریافت غذا در معده جلوگیری نماید و اگر خاکشیر را با شیر تازه ناشتا میل نمائید ، تاثیر فراوانی دارد .

8 ) برای ورزشکاران :

• تخم شربتی دارای خاصیت انرژی زایی می باشد و تولید کالری و انرژی فراوانی مینماید .
• در باشگاه های ورزشی به علت تامین کننده انرژی بالا ، دارای عضله سازی فوق العاده می باشد .

9 ) درمان دیابت :

• تخم شربتی مفید برای افراد مبتلا به دیابت نوع دوم میباشد .
• موجب کنترل قند خون میگردد  . متابولیسم بدن را کند کرده ، تبدیل کربوهیدرات به گلوکز را کنترل می کند .
• دانه ریحان خیس خورده را در یک لیوان شیر مخلوط کرده ، به عنوان صبحانه میل نمائید .

10 ) سم زدایی بدن :

• تخم شربتی بدن را سم زدایی نموده و موجب تنظیم حرکات روده ای می گردد .
• برای یبوست بسایر مفید است .
• اگر چند شب قبل از رفتن به رختخواب ، تخم شربتی را با یک لیوان مخلوط کرده و میل نمائید .
• معده را پاکسازی می نماید و به از بین بردن گاز و نفخ دستگاه گوارش کمک میکند و مفید برای هضم می باشد .

11 ) مفید برای دستگاه گوارشی :

• تخم شربتی به علت دفع سموم از بدن بسیار کارآمد برای معده میباشد ، به علت جذب آب فراوان در خود، موجب میشود ، به تسکین پوشش معده کمک نماید و حس سوزش را از بین می برند.
• هر دو ترکیب خاک شیر و تخم شربتی به بهبود حرکات  دستگاه گوارش کمک می کنند.
• چون روده دارای باکتریهای ضد التهابی میباشد ، پکتین موجود در تخم شربتی ، باعث رشد و افزایش باکتریهای مفید در روده میگردد .

12 ) مفید برای بینایی :

• به علت داشتن ویتامین A  فراوان در خود ، موجب بهبود چشمها میگردد .
• برای پیشگیری از آب مروارید و ماکولا مفید است .

13 ) مفید برای زنان باردار :

• فولات موجود در تخم شربتی  ، خطر نقایص مادرزادی در جنین را کاهش می دهد.
• از خونریزی زیاد پس از زایمان ، در زنان باردار ، پیشگیری می نماید.
• آهن  موجود در تخم شربتی ، موجب افزایش هموگلوبین خون شده و با افزایش تولید گلبولهای قرمز خون خطر ابتلا به کم خونی یا آنمی در دوران بارداری را کاهش میدهد.
• تخم شربتی موجب افزایش شیر مادران میگردد.
• دوران بارداری تخم شربتی به علت داشتن منگزن ، موجب رشد کامل استخوانها و توسعه غضروفها  در جنین میگردد.

14 ) مفید برای استخوانها و دندانها :

تخم شربتی دارای خواص ضد میکروبی ، ضد باکتریایی ، ضد ویروسی و ضد قارچی قوی می باشد و از ایجاد پلاک روی دندان جلوگیری میکند و از پوسیدگی و سوراخ شدن آنها  پیشگیری می نماید . تخم شربتی برای از بین بردن میکروبهایی  که موجب بوی بد دهان میگردند ، جلوگیری نموده و به خوشبو شدن آنها کمک میکند .

موارد مصرف تخم شربتی در مصارف غذایی :

• به علت اینکه تخم شربتی ، دارای فیبر فراوان و پکتین می باشد . جزء  یکی از مواد ارزشمند صنایع غذایی شناخته میشود و موجب طعم و قوام و تثبیت غذاها میگردد.
• به قوام دادن در دسر و سوپ و سس ها کمک می نماید.
• طوریکه از آسیاب شده آنها میتوان برای قوام دادن سوپها استفاده نمود.
• میتوان در تهیه اسموتی ها ، انواع شیک ها ، نانها و مافین ها  و بستنی سازی استفاده نمود.

مصرف تخم شربتی در لوازم آرایشی و بهداشتی  :

ساخت ضد آفتاب طبیعی : به علت وجود آنتی اکسیدان فراوان در خود ، پوست را در برابر اشعه uv  نورخورشید محافظت نموده  و مراقب آفتاب سوختگی پوست می باشد .

طرز تهیه یا ماسک تخم شربتی:

1. ماسک تخم شربتی برای پوست : اگر روغن نارگیل را با تخم شربتی مخلوط کرده  و یک ساعت استراحت داده و سپس روی پوست نیم ساعت قرار دهیم ،  به تقویت و بهبود پوست کمک شایانی می نماید .
2. میتوان یک قاشق  چایخوری دانه های تخم شربتی یا همان تخم ریحان را آسیاب نموده و به آن یک قاشق غذاخوری ، آب و آب لیمو ترش اضافه کرده ، سپس روی صورت مالیده اجازه دهید 30 دقیقه بماند ،  تا تاثیر خود را روی پوست  نشان دهد .
3. فلانوئید موجود در تخم شربتی ، موجب رفع چین و چروکهای موجود در صورت گشته و کمک به بازسازی پوست می نماید .
4. برای درمان جوش صورت با دو قاشق  غذاخوری  خاکشیر با عرق شاهتره / کاسنی / بیدمشک میل نمایید .

مضرات و منع مصرف تخم شربتی :

1 ) ایجاد نفخ معده :

فیبر موجود در تخم شربتی ، دارای بسایر زیادی هوا داخل خود می باشد و این امر باعث میشود موجب ایجاد باد در معده گردد . بنابراین بهتر است در استفاده از ان متعادل بود .

2 ) افزایش فشار خون :

زیاده روی در تخم شربتی ، موجب کاهش فشار خون گشته و به همین علت توصیه میگردد ، افراد مبتلا به فشارخون پایین ، تخم شربتی را استفاده نکنند .

تخم شربتی ، به علت داشتن پتاسیم و منیزیم موجب کاهش فشار خون میگردند  . ولیکن در مورد افرادیکه از قرص کاهش فشارخون استفاده مینمایند . در مصرف تخم شربتی میبایست احتیاط نمایند .

3 ) ممنوع برای مصرف نوزادان :

مصرف تخم شربتی برای کودکان و نوزادان هرگز تجویز نمیشود ، زیرا موجب انسداد راه گلو شده و خطر خفگی را افزایش میدهد .

همچنین زیاده روی در مصرف تخم شربتی برای افراد با مزاج گرم می تواند باعث سردرد یا زخم زبان و خارش گلو و دور دهان و… شود.

روش تهیه شربت تخم شربتی :

در تهیه شربت میبایست اینگونه عمل کرد. مقداری تخم شربتی را در لیوانی ریخته خیس نموده تا گرد و غبار آن جدا گردد.

سپس خوب شستشو داده و در پارچ آب ریخته و نصف لیوان شکر و گلاب و آبلیمو و خاک شیر به آن می افزاییم . که بسیار برای فصل تابستان مفید است .  

مصلحات تخم شربتی:

 خواص تخم شربتی باعث شده که دمای بدن را تنظیم کند و مصرف آن در همه فصول برای اغلب مزاج ها مفید باشد. همراهی تخم شربتی با عسل و سکنجبین باعث بهبود طبع و خواص آن می شود .