یبوست از شایع‌ترین بیماری‌ها بین افراد است. به طوری‌که گفته میشود یبوست، شایع‌ترین عامل شکایت و مراجعه بیماران به پزشک است. درضمن یبوست از شناخته‌شده‌ترین و قدیمی‌ترین بیماری‌ها ست، به طوری‌که در طب سنتی، از آن با عنوان «ام الامراض» یا «مادر بیماری‌ها» یاد شده است. به همین دلیل، در طب سنتی عامل بسیاری از بیماری‌ها روحی و جسمی به یبوست نسبت داده میشود. در پزشکی مدرن هم این عارضه جدی گرفته میشود و همیشه پزشکان توصیه به درمان آن می‌کنند.
درضمن با توجه به زندگی ماشینی امروزه و کم‌شدن فعالیت‌های فیزیکی، یبوست بیشتر از پیش شایع شده و باید جدی گرفته شود.
علاوه بر کم تحرکی، دلایل دیگری به یبوست نسبت داده میشود. از جمله اصلی‌ترین این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقدار ناکافی فیبر در رژیم غذایی
- مصرف مقادیر زیاد لبنیات
- تغییر رژیم غذایی (مثلا در سفر یا در پی بیماری)
- استرس و اضطراب
- سندروم روده تحریک‌پذیر
- مصرف بعضی از داروها و مکمل‌ها مخصوصا داروهای ضدافسردگی و مکمل آهن
- مشکل در سیستم گوارش (مثل مشکل در اعصاب یا ماهیچه‌های معده و روده ها)
- برخی بیماری‌ها مثل سرطان کلون
- بارداری
- کم‌کاری تیروئید
- بیماری‌های عصبی مانند ام اس و پارکینسون که باعث اختلال در سیستم عصبی دستگاه گوارش می‌شوند.
راه‌های پیشگیری از یبوست چیست ؟
از قدیم گفته‌اند پیشگری بهتر از درمان. بنابراین توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از یبوست حتما به موارد زیر توجه شود.
- رژیم غذایی متعادل با فیبر فراوان: غذاهای پرچربی و سنگین یبوست را تشدید می‌کنند. در ضمن مصرف مواد فیبردار نظیر میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، نان و غلات سبوس‌دار در کاهش علائم یبوست موثرند.
- مصرف آب و مایعات: مصرف آب و مایعات برای جلوگیری از یبوست توصیه میشود. در واقع مایعات به همراه فیبر تنظیم‌کننده حرکت روده است. توصیه میشود روزانه بین یک تا دو لیتر آب و مایعات مصرف شود.
- خودداری از مصرف قهوه و کافئین: قهوه و به طور خاص کافئین باعث کم آبی بدن و در نتیجه یبوست میشود.
- لاکتوز: لاکتوز عامل مهمی در ابتلا به یبوست است.
- ورزش و فعالیت فیزیکی: وقتی کم تحرکی عامل یبوست ذکر میشود، طبعا ورزش و فعالیت فیزیکی میتواند در پیشگری از آن موثر باشد.
- عدم تاخیر در اجابت مزاج: تاخیر در اجابت مزاج عامل مهم در یبوست است. بنابراین برای پیشگیری توصیه میشود، هر زمان نیاز بود اجابت مزاج شود.
درمان با داروی گیاهی
گاهی علیرغم پیشگیری‌ها، باز فرد به یبوست دچار میشود و بنابراین باید به درمان متوسل شد.
درمان یبوست شدید با استفاده از اسفناج:
برای درمان یبوست شدید با استفاده از اسفناج شما میبایست آن را در رژیم غذایی خود قرار دهید. مصرف اسفناج هم به صورت خام و هم به صورت پخته میتواند به شما در جهت بهبود و رفع یبوست کمک کند.
همچنین برای درمان یبوست شدید میتوانید یک لیوان آب اسفناج را به همراه نیم لیتر آب مخلوط کرده و روزانه دوبار از این مخلوط میل کنید تا یبوست شما بهبود یابد.
درمان یبوست شدید با استفاده از ملاس بلک استرپ:
برای درمان یبوست شدید با استفاده از شیره بلک استرپ شما میبایست قبل از خواب به میزان یک قاشق چای خوری از آن مصرف کنید. البته برای تحمل طعم آن میتوانید آن را با شیر و آبمیوه میل کنید.
توجه داشته باشید چنانچه یبوستتان بهبود نیافت میتوانید مقدار مصرف این شیره را به یک تا دو قاشق غذا خوری نیز برسانید.
درمان یبوست شدید با استفاده از شیره:
برای درمان یبوست شدید با استفاده از شیره شما میبایست میزان 2 تا 3 قاشق غذا خوری شیره را به همراه 2 تا 3 قاشق غذا خوری کره بادام زمینی مخلوط کرده و در صبح میل کنید.
درمورد مصرف شیره توجه داشته باشید که به علت کالری بالای شیره از مصرف روزانه آن خودداری کنید.
درمان یبوست شدید با استفاده از آب:
برای درمان یبوست شدید با استفاده از آب شما میبایست به مقدار کافی در طول روز آب بنوشید. این مقدار کافی، یعنی مقدار 8 الی 10 لیوان آب را در روز مصرف کنید.
همچنین برای بهبودی بهتر یبوستتان میتوانید مقداری آب را در یک ظرف مسی قرار داده و احازه دهید یک شب بماند؛ سپس در صبح روز یعد از آن مصرف کنید. این امر سبب جنبش روده و در نتیجه تحریکات آن میشود و به شما در روند بهبود یبوست کمک خواهد کرد.
درمان یبوست شدید با استفاده از خار گوزن:
خار گوزن از جمله گیاهان دارویی است که میتواند برای درمان یبوست موثر واقع شود. خار گوزن سبب تحریکات روده شده و از این طریق در بهبود یبوست کمک کننده است.
توجه داشته باشید که مصرف خار گوزن پر کوتاه مدت بدون ضرر است ولی اگر این گیاه دارویی را به طور مداوم مصرف کنید میتواند سبب نارسایی کبدی و همچنین درد های شکمی شود.
درمان یبوست شدید با استفاده از بارهنگ کتانی:
گیاه بارهنگ کتانی نیز از انواع گیاهان دارویی بوده که نوعی ملین طبیعی به شمار میرود و میتواند به شما در بهبود یبوست کمک کند.
البته مصرف این گیاه دارویی گاهی اوقات دارای عوارضی مانند بروز انواع حساسیت‌ها در بدن (آلرژی)، حالت تهوع، شکم‌درد و استفراغ میباشد.
درمان یبوست شدید با استفاده از ریواس:
از دیگر راه های درمان یبوست در خانه، میتواند مصرف ریواس باشد. بدین منظور شما میتوانید پای ریواس را که شیرینی خوش طعمی است را تهیه کرده و میل کنید.
ریواس به دلیل دارا بودن ماده ای به نام تانِن خاصیت ضد اسهال داشته و بدین منظور برای رفع یبوست نیز باید در کوتاه مدت مورد استفاده قرار گیرد.
درمان یبوست شدید با استفاده از میوه درخت سِنا:
شما همچنین میتوانید جهت درمان یبوست خود از میوه درخت سنا نیز کمک بگیرید. همچنین قرص های سنا نیز وجود دارند که میتوانید از دارو خانه ها تهیه کنید.
البته توجه داشته باشید مصرف این میوه در کوتاه مدت باید انجام شود؛ زیرا مصرف سنا در بلند مدت و یا در دوز های بالا میتواند در مواردی حتی باعث تخریب کبد شود.
درمان یبوست شدید با استفاده از نارون قرمز:
نارون قرمز از جمله مواد خوراکی است که سبب تحریک اعصاب در مجرای گوارشی شده و بنابراین سبب ترشح مخاط میشود.
با ترشح مخاط عمل دفع راحت تر و سریع تر شده و بنابراین سبب بهبود یبوست در شما میشود.
درمورد نارون قرمز بهتر است بدانید که مصرف برخی داروها به همراه آن سبب عدم جذب توسط بدن میشود.
درمان یبوست شدید با استفاده از چای نعنا فلفلی:
چای نعنا فلفلی نیز میتواند به شما در بهبود یبوست کمک کند. این خاصیت به دلیل وجود ماده‌ای به نام مِنتول در چای نعنا فلفلی میباشد که سبب تسکین درد های معده شده و نیز به تحرک روده هم کمک می‌کند.
بنابراین مصرف چای نعنا فلفلی بعد از هر وعده غذایی به رفع مشکلات معده و یبوست کمک خواهد کرد.
راه های درمانی متعددی در طب سنتی برای درمان یبوست وجود دارد که می توانید به طور مفصل در این مقاله ها بخوانید:
درمان یبوست بزرگسالان با تدابیر طب سنتی ایرانی و اسلامی
