بکرائی یکی از میوه های کمتر شناخته شده است. بکرائی با نام علمی Aegle marmelos از دسته مرکبات بوده و بومی هند است.

بکرائی از درختچه ای متوسط به عمل می آید. این درختچه پوسته ای خاردار و برگهایی بیضی شکل و نوک تیز دارد.

در طب سنتی از برگ، ریشه، شاخه های جوان و میوه بکرایی استفاده های فراوانی می شود. و بکرائییکی از گیاهانی است که از همه قسمت های آن مصارف درمانی صورت می گیرد.

بکرائی بومی هند است و در آنجا با نام Wood apple به معنی سیب چوبی نیز شهرت دارد. این نام به این دلیل برای این میوه انتخاب شده که پوسته ای محکم و چوبی مانند دارد. به طوری که برای مصرف مثل گردو باید شکسته شود. و گوشته درون آن بافتی نرم و گس دارد.

ممکن است میوه بکرائی را دیده اما نشناخته باشید. یا شناخته اما از خواص متعدد آن بی اطلاع باشید. به همین منظور توصیه می کنیم تا پایان این متن همراه ما باشید و با طبع، خواص، عوارض و مصلحات این میوه پرخاصیت آشنا شوید.

طبع بکرائی سرد است یا گرم؟

طبع میوه بکرائی در طب سنتی گرم و خشک ذکر شده و میزان گرمی آن را در درجه دوم قرار داده اند. بنابراین افرادی که مزاج گرم و خشک دارند باید تا حد امکان از مصرف این میوه پرهیز کنند. یا دست کم به مقدار کم و همراه با مصلح میل کنند. اما سرد مزاجان می توانند بهره بیشتری از طبع و خواص این میوه ببرند.

خواص بکرائی در طب سنتی ایرانی و اسلامی

• هم در درمان یبوست و هم در درمان اسهال موثر است.
• گوارش را بهبود می بخشد.
• قند خون را کاهش می دهد و برای بیماران دیابتی مفید است.
• ضد التهاب و ضد تورم است.
• در درمان آسم موثر است.
• موجب بهبود تنفس می شود.
• در درمان بیماریهای عفونی تاثیرگزار است.
• خواص ضد افسردگی دارد و خلق و خو را بهبود می بخشد.
• به صورت موضعی برای تسکین خارش نیش حشرات و درمان مارگزیدگی و… موثر است.
• درد معده را آرام می کند.
• قابض است.
• در درمان انگل معده و روده مورد استفاده قرار می گیرد.
• در درمان زخم معده موثر است.
• میزان اسید معده را به حد تعادل می رساند.
• عصاره برگ آن برای تنظیم کلسترول خون موثر است.
• عفونت های میکروبی و قارچی را بهبود می بخشد.
• یک نگهدارنده طبیعی برای مواد غذایی است.
• خواص ضد سرطانی دارد.
• از پیری زودرس جلوگیری می کند.
• موجب سم زدایی از روده ها و سیستم گوارشی می شود. به ویژه اگر پالپ میوه را با فلفل سیاه و نمک مخلوط کرده و بعد میل شود.
• برای درمان بواسیر استفاده می شود.
• در درمان پیسی موثر است.
• کم خونی را درمان می کند.
• بیماری ها و اختلالات مربوط به بینایی و چشم را برطرف می کند.
• برای سلامت گوش مفید است.
• در درمان عفونت های بدن موثر است.
• کمبود ویتامین ث را برطرف کرده و در درمان بیماری اسکوربوت موثر است.
• سرماخوردگی را بهبود می بخشد.
• سیستم ایمنی را تقویت می کند.
• قرار دادن آن بر نواحی ملتهب و ورم کرده تاثیر فوری بر کاهش تورم و التهاب دارد.
• مقوی قلب است، از ابتلا به بیماری های قلبی پیشضگیری کرده و در درمان کسالت های قلب وثر است.
• مانع از سکته و حمله قلبی می شود.
• دیابت را کنترل می کند و تاثیر آن همانند داروهای کاهش قند خون است.
• تولید انسولین در خون را افزایش می دهد.

عوارض و مضرات مصرف میوه بکرائی

از آنجایی که باعث کاهش سطح قند خون می شود، ممکن است با داروهای دیابت و انسولین و… تداخل داشته و موجب افت ناگهانی قند خون شود.

زیاده روی در مصرف آن عملکرد سلولهای بدن را مختل کرده و موجب آسیب به کبد و نورونهای عصبی می شود.

زیاده روی در مصرف آن باعث بروز ناراحتی در معده می شود.

هنگام مصرف آن باید به مزاج شخصی، سن و شرایط سلامتی بدن توجه کرد و افرادی که بیماری های خاص دارند یا داروهای خاص مصرف می کنند حتما باید با پزشک خود مشورت کنند.

بهتر است در دوران بارداری و شیردهی از مصرف این میوه خودداری کنید. اگرچه هنوز تحقیقات کامل و دقیقی در مورد اثر آن بر بارداری و شیردهی منتشر نشده اما بهتر است جانب احتیاط رعایت شود.

افرادی که جراحی در پیش دارند باید توجه کنند که از دوهفته پیش از جراحی تا دو هفته پس از جراحی از مصرف بکرائی خودداری کنند.

اگر از بکرائی به خاطر وجود تانین ها در ترکیب آن استفاده می کنید اما بیم عوارض آن را نیز دارید، می توانید منگوستن، چای سیاه، چای سبز و قره قاط (کرنبری) را جایگزین کنید.

مصلح بکرائی چیست؟

مصلح یک ماده غذایی موجب بهبود طبع و خواص آن می شود. به این صورت که سردی وگرمی آن را به اعتدال نزدیک کرده و امکان بهره بردن از خواص آن را بالا می برد.

در منابع طب سنتی از خیار، سرکه و کاسنی به عنوان مصلح بکرائی یاد شده است.