تناسب و زیبایی اندام همیشه برای انسان ها مهم بوده. در سال های اخیر، لاغری یکی از چالش های مهم زندگی انسان ها بوده است. تمایل به لاغری در بین افراد بالا تر رفته. علاوه بر آن زندگی شهری و صنعتی، اضافه وزن و چاقی را بیشتر کرده و افراد زیادی برای فرار از این چاقی و اضافه وزن، به دنبال راهکارهای مختلف برای رسیدن به لاغری هستند.
جدول دسترسی سریع
اولین گزینه ای که هرکس برای لاغری به یاد می آورد، رژیم غذایی است! احتمالا از همه اطرافیانتان حداقل یک بار شنیده اید که رژیم گرفته اند. اما تا به حال توجه کرده اید که چند درصد از آنها موفق بوده اند؟
به نظر شما چرا اکثر افراد در رژیم غذایی خود شکست می خورند و به وزن و اندام دلخواه خود نمی رسند؟
جواب ساده آن این است که رژیم لاغری اصولی دارد و نمی توان برای همه افراد یک رژیم واحد را تجویز کرد.
طب سنتی راهکارهای موثر زیادی برای لاغری دارد که البته هرکدام از این راهکارها برای مزاج خاصی جوابگو هست. بنابراین در مسیر تناسب اندام و رسیدن به وزن دلخواه، اولین قدم، مزاج شناسی است.
عملکرد رژیم لاغری طب سنتی چگونه است؟
طب سنتی، افراد را بر اساس مزاج آنها می سنجد و قضاوت می کند. پیش از این نیز گفته ایم که 4 مزاج اصلی وجود دارد و هر مزاج ویژگی های خاص خود را دارد که این ویژگی ها تاثیر مستقیمی بر اندام و وزن افراد دارد.
معمولا در میان مزاج های چهارگانه، افراد بلغمی و دموی بیشتر با چاقی و اضافه وزن مواجه هستند و در مقابل افراد سوداوی و صفراوی غالبا لاغر اندام هستند. در ادامه این چهار مزاج را به شما معرفی می کنیم و دو مزاجی که بیشتر با چاقی مواجه اند را توضیح می دهیم.:
- مزاج گرم و تر (دموی): افراد دموی معمولا اندام هایی پر و درشت دارند، استعداد چاقی در آنها بالا است و اصطلاحا آب هم بخورند، چاق می شوند! دموی ها کمتر با یبوست و نفخ مواجه اند، شب ها راحت می خوابند و اشتهای خوبی هم دارند. دموی ها اگر بتوانند بر رطوبت بدنشان غلبه کنند، به راحتی لاغر می شوند.
- مزاج گرم و خشک (صفرایی)
- مزاج سرد و تر(بلغمی): بلغمی ها معمولا چاق هستند، زیاد دچار یبوست می شوند و خیلی زود احساس خستگی می کنند. زیاد می خوابند و موهای آنها چندان پرپشت نیست. بلغمی ها به اصطلاح سرمایی هستند و همه روزهای سال سردشان است!
- مزاج سرد و خشک (سودایی)
حال تکلیف خود را روشن کنید که از کدام گروه مزاجی هستید و ویژگی های منحصر به خود را شناسایی کنید تا بتوانید موثرترین رژیم لاغری با طب سنتی را برگزینید و در زمان مناسب و در سلامت به وزن دلخواه برسید.
مزاج شناسی اگرچه در صفحات اینترنت به وفور دیده می شود اما اگر به طور دقیق و توسط یک طبیب یا کارشناس طب سنتی مجرب انجام شود بهتر است.
پس از شناخت مزاج خود، و وقتی فهمیدید که کدام خلط در بدن شما غلبه دارد، در جهت رفع آن بکوشید.
به عنوان مثال افرادی که غلبه بلغم دارند، باید با استفاده درست از مواد غذایی و گیاهان دارویی، بلغم اضافه بدنشان را دفع کنند. و افرادی که غلبه دم دارند نیز باید در جهت درمان این غلبه بکوشند.
سمن مفرط
در منابع طب سنتی، از چاقی با نام سمن مفرط یاد شده است. چاقی درجاتی دارد اما به هر طصورت، طب سنتی سمن مفرط را مضر و سرچشمه برخی بیماریهای دیگر می داند و به درمان آن توصیه اکید دارد.
از نظر طب سنتی، سمن مفرط دو نوع است:
- چاقی در اثر تجمع پیه یا چربی: این نوع از چاقی بیشتر در بلغمی ها دیده می شود. بلغمی ها بیشتر در ناحیه شکم و پهلو دچار چاقی می شوند که بسیار آزار دهنده است و از بین بردن این چربی ها سخت و طاقت فرسا است.
- چاقی در اثر تجمع عضلات: این نوع از چاقی نیز مختص دموی هاست. دموی ها اگرچه درشت اندام و چاق هستند اما مشکل تجمع چربی در شکم و پهلو در آنها بسیار کمتر از بلغمی ها است.
چرا چاق می شویم؟
طب سنتی رطوبت را مهمترین عامل چاقی می داند. عوامل زیادی میزان تری و رطوبت را در بدن افزایش می دهند که در نهایت در افزایش وزن و چاقی موثر هستند:
- زیاده روی در خوردن غذا: پرخوری
- زیاده روی در مصرف موادی که تر و رطوبت دارند: مانند میوه ها، روغن های طبی و…
- حمام سرد
- نداشتن تحرک و فعالیت فیزیکی کافی
- مصرف مواد تر بدون مصلح یا عدم مصرف موادی که خشکی دارند و رطوبت را تحلیل می برند.
- دفع بیش از حد خلط صفرا : این امر منجر به برهم خوردن توازن رطوبت و خشکی در بدن می شود و رطوبت غلبه پیدا می کنند.
- خواب زیاد.
عوامل افزایش خشکی در بدن
تا اینجا فهمیدیم که بالا رفتن رطوبت یکی از مهمترین عوامل چاقی است و برای کم کردن رطوبت، باید مصرف مواد تر را کاهش دهیم. راه دیگر کاهش تری، بالا بردن میزان خشکی در بدن است. برخی عوامل باعث افزایش خشکی در بدن می شوند.از جمله:
- پرهیز از پرخوری.
- مصرف مواد غذایی با طبع گرم و خشک.
- استفاده از روغن های طبی گرم برای مصرف موضعی.
- استفاده از دمنوش ها و داروهای گیاهی گرم و خشک.
- حضور در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد.
- اسهال، استفراغ، تکرر ادرار یا تعریق زیاد که منجر به دفع بیش از حد مواد از بدن می شود.
- ناراحتی، عصبانیت، تمرکز و تفکر زیاد و تنش های ذهنی و روانی از این دست.
- حمام کردن طولانی.
- مصرف غذاهای شور یا مصرف زیاد نمک.
- آفتاب گرفتن یا خوابیدن در شن داغ.
- تحرک و ورزش طولانی.
- اختلالات خواب.
توصیه های کلی برای لاغری با طب سنتی
- به اندازه غذا بخورید؛ از ریزه خواری پرهیز کنید، چند مدل غذا را با هم نخورید و در کل از درهم خری پرهیز کنید.
- غذا را خوب و کامل بجوید تا خوب له شدذه و کاملا با بزاق دهان ترکیب شود.
- کاهش مصرف غذاهای چرب و شیرین. به ویژه شیرینی های قنادی و چرب های گوشت مانند دنبه و…
- پرهیز از خوردن نان های فانتزی و خمیری شکل و در مقابل استفاده از نان های برشته و نان هایی مانند نان جو.
- از خوردن سالاد، ترشی، ماست و این دست مخلفات با غذا خودداری کنید. تنها خوردن زیتون شور با غذا بلامانع است.
- ساعت غذایی مشخص داشته باشید و سعی کنید طبق برنامه و سرساعت غذا بخورید. نه به صورت نامنظم.
- مصرف غذاهای پرکالری را کاهش دهید و غذاهای کم کالری را جایگزین کنید.
- از غذاهای تند، ترش و خوش نمک بیشتر استفاده کنید. این ترکیبات باعث افزایش سرعت دفع و چربی سوزی می شوند. البته باید در نظر داشته باشید که زیاده روی در مصرف این نوع غذاها ممکن است باعث سوزش معده یا تهوع و افزایش تعریق و… شوند. بنظر می رسد که سکنجبین، پیاز و خردل و سبزی تره، بهترین گزینه ها باشند.
- غذاهایی که غلظت خون را بالا می برند مصرف نکنید. مانند کله پاچه و غذاهای خمیری و رشته ای مانند ماکارانی، لازانیا، پیتزا و… در مقابل از غذاهای رقیق کننده خون استفاده کنید که بهترین آنها گوشت پرندگان، سکنجبین و سبزیجات هستند.
- نیم ساعت قبل از وعدههای غذایی یک لیوان ترکیب سکنجبین و آب ولرم بنوشید.
- بلافاصله بعد از غذا آب ننوشید. بهتر است برای خوردن آب و مایعات تا دو ساعت بعد از غذا صبر کنید.
لاغر کردن شکم و پهلو با طب سنتی
این همان معضلی است که قشر زیادی را درگیر کرده است! تجمع چربی در محور شکم و پهلو. و احتمالا شماهم دوستان زیادی دارید که تنها دغدغه شان کوچک کردن شکم و پهلو است. طب سنتی برای لاغری شکم و پهلو چند توصیه ساده دارد. که البته انجام فعالیت ورزشی موضعی در کنار رعایت این نکات تاثیر بهتر و سریعتری خواهد داشت.
- مایعات و میوه ها را همزمان مصرف نکنید. خوردن آب، آبمیوه، چای و دمنوش و… همزمان با مصرف میوه ها به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
- پیش از شروع غذا و بعد از اتمام غذا مقدار کمی نمک بخورید.
- در زمان سیری به هیچ عنوان غذا نخورید. هروقت گرسنه یا تشنه بودید غذا و مایعات میل کنید.
حمام کردن صحیح در رژیم لاغری
از تند تند حمام رفتن خودداری کنید و در حمام زیاد نمانید. یک دوش فوری بگیرید و بیرون بیایید. بعد بدون اینکه چیزی بخورید، ساعتی بخوابید. پس از بیدار شدن مجدد حمام کنید و یک غذای سبک میل کنید. این نوع حمام کردن در زمان انجام فعالیت های ورزشی و برای ورزشکاران خیلی مفید است.
ورزشکارانی که نیاز به رسیدن به وزن خاصی را دارند از این روش استفاده می کنند. البته تکرار زیاد آن باعث ضعف می شود.
چند نکته دیگر در مورد حمام کردن:
بهتر است ناشتا حمام نکنید. همچنین حمام کردن با معده پر و سیری زیاد هم توصیه نمی شود. اضافه کردن مقداری نمک و بوره به آب حمام در لاغری موثر است. بهتر است نمک و بوره، پیش از استفاده در حمام، مدتی در معرض آفتاب بوده باشند. کیسه کشیدن و سپس حمام گرم گرفتن و پس از آن ماساژ با روغن بابونه روند لاغری را تسریع می بخشد.
لاغری سریع با طب سنتی
- خواب: زیاد نخوابد، سر شب بخوابید، با معده خالی نخوابید، سحرخیز باشید، خواب روزانه کوتاه داشته باشید، شام را 2 یا سه ساعت پیش از خوابیدن میل کنید.
- فعالیت: ورزش کنید. پیاده روی روزانه را در برنامه تان قرار دهید. بهتر است ورزش پیش از صرف غذا باشد. ساکن و بی تحرک نباشید، بعد از ورزش، وقتی که حرارت بدن کامل فروکش کرد می توانید آب و غذا بخورید. به بدن خود و نواحی پر چربی روغن بابونه یا سیاهدانه و دیگر روغن های گرم بمالید و سپس ورزش هایی مانند درازنشست، حرکات کششی و پیاده روی انجام دهید.
- گوارش: گوارش خود را در حد متعادل نگه دارید. یبوست مانع از لاغری می شود. بنابراین مرتب ملین میل کنید. آلو، انجیر، فلوس، لواشک های سنتی، خاک شیر و … را در برنامه غذایی خود داشته باشید.
رژیم لاغری طب سنتی دکتر روازاده
حکیم روازاده برای داشتن یک رژیم لاغری طب سنتی خوب و موثر این توصیه ها را دارد:
- صبحانه مفصل بخورید: از مرباهای خانگی گرم مثل مربای سیب و مربای بالنگ و عسل، بادام، مویز، انجیر، توت و نان گندم در وعده صبحانه استفاده کنید.
- ناهار را حذف کنید: بهتر است در وعده ناهار میوه بخورید. میوه های با طبع گرم مانند انگور، خرما، خربزه، سیب بیشتر توصیه می شوند. از آب عسل، آب انگور، اب زردک و آب سیب نیز به عنوان نوشیدنی استفاده کنید.
- شام: افراد چاق به ویژه آنهایی که غلبه بلغم دارند باید شام را سرشب بخورند؛ حدودا در زمان اذان مغرب. ایشان می توانند شام را مفصل و با طبع گرم بخورند. و باید از مصرف لبنیات، لوبیا سفید، برنج، ماکارانی، بادمجان، هندوانه، آب سرد، خیار، گوجه، سالاد و… در وعده شام پرهیز کنند.
- دکتر روازاده ترک ناهار را مهمترین و موثرترین کار در روند لاغری می داند. این کار که هزینه ای هم ندارد، اگر تبدیل به عادت شود، برای همیشه شما را در تناسب اندام نگه می دارد. از نظر ایشان، مصرف ناهار باعث افزایش سودا در بدن می شود و ترک آن علاوه بر کاهش سودا، باعث خوش اشتهایی در شام می شود که خوردن غذا با میل و اشتها بر سلامت بدن می افزاید.
دکتر روازاده توصیه می کند برای رسیدن به لاغری به مواردی که باعث خشکی می شود رجوع کنید. مثلا خوردن مسهل ها و وادار کردن بدن به اسهال و تعریق زیاد. دوری از پرخوری، حمام خشک، استفاده از ادویه های خشک که بلغم سوز هستند و…
حکیم روازاده با آنچه به عنوان رژیم آب درمانی رونق گرفته به شدت مخالف است و آن را مردود می داند. اصولا تری با چاقی همسو است و برای لاغری باید میزان تری را کاهش داد. پس چگونه آب درمانی می تواند در لاغری موثر باشد؟ جز با آسیب رساندن به بدن و ارگان های آن؟ آب درمانی اگر هم موثر باشد موقتی است و باعث بازگشت چاقی حتی به مقدار بیشتر می شود.
حکیم روازاده توصیه می کند از رژیم های غذایی چهل روزه استفاده کنید. چرا که پرهیز از خوردن یک ماده غذایی بهمدت 40 روز، ذائقه شما را تغییر داده و میل خوردن آن را در شما از بین می برد و بعدها نیز به راحتی می توانید از مصرف مواد غذایی چاق کننده دوری کنید.
توصیه دیگر دکتر روازاده همچنین استفاده از داروی مسخن طب اسلامی یا ترکیب گردو و زنیان است که موجب تقویت کلیه ها و بهبود دفع مواد زاید و رطوبت ها از بدن می شود. از این دارو می توان روزانه سه قاشق مرباخوری میل کرد. این دارو روند لاغری را سرعت می بخشد.
پیش از گرفتن رژیم لاغری
قبل از شروع رزیم لاغری باید مزاج خود را بشناسید.
وضعیت سلامت خود از نظر ابتلا به دیابت، فشار خون، سنگ کلیه، قلب و عروق، واریس، بیماریهای غدد درون‌ریز، اختلالات هورمونی و… بررسی کنید.
هریک از این بیماری ها پرهیزات غذایی مختص به خود را دارد که رژیم غذایی را دچار تغییر می کند. عدم توجه به اینها هم لاغری را با شکست مواجه می کند و هم می تواند عوارض سنگین دیگری داشته باشد.
قرص لاغری دکتر روازاده
مقداری زردچوبه، پودر دارچین، پودر زیره و پودر زنجبیل را با نسبت های مساوی باهم ترکیب کنید. این مواد را با مقداری آب یا عسل مخلوط کرده تا خمیری سفت به دست آید و از آن قرص های کوچک درست کنید و اجازه دهید خشک شوند.
روزانه یک عدد از این قرص ها را با مقداری آب بخورید و مصرف آن را تا رسیدن به وزن دلخواه ادامه دهید.
رژیم لاغری طب سنتی دکتر خیراندیش
حکیم خیر اندیش علت اصلی چاقی را سردی معده می داند. و شرط اول رسیدن به لاغری را گرم کردن معده ذکر کرده است. چرا که معده سرد اشتها را زیادکرده و باعث پرخوری می شود اما معده گرم اشتها را کاهش می دهد.
افراد با معده گرم، اگرچه کمتر می خورند اما نیروی کافی و قوت لازم را دارند. پس ابتدا معده را گرم کنید و خوراکی هاری گرم و کم حجم بخورید.
به توصیه حکیم خیراندیش پس از گرم کردن معده می توان رژیم ترک ناهار را شروع کرد.
رژیم لاغری طب سنتی بعد از زایمان و در دوران شیردهی
کم کردن اضافه وزن دوران بارداری، یکی از دغدغه های جدی مادران پس از زایمان است. اما اغلب این هراس را دارند که گرفتن رژیم لاغری در شیردهی باعث کم شدن یا خشک شدن شیر شود و نوزادشان آسیب ببیند.
شیردهی به خودی خود متابولیسم بدن را بالا می برد و در لاغری موثر است. اما برخی مادران نیز هستند که در دوران شیردهی کاهش وزن ندارند و مدام بابت باقی مانده های اضافه وزن بارداری خود را سرزنش می کنند.
معمولا مادرانی که فرزند دختر دارند، بیشتر با چاقی مواجه می شوند.
برای لاغری در دوران شیردهی باید دقت بیشتری داشت که این رژیم موجب کم شدن مواد مغذی در شیر نشود. و کمیت و کیفیت شیر تحت تاثیر قرار نگیرد. در ادامه برخی توصیه های طب سنتی برای کاهش وزن در دوران شیردی را شرح خواهیم داد.
- بعد از زایمان مصرف سردیجات را تا حد امکان کاهش دهید.
- مصرف قند، شکر و کربوهیدراتها را به حداقل برسانید.
- از ادویه های گرم مانند زیره، زنجبیل و دارچین استفاده کنید.
- مصرف ارده شیره توصیه می شود چرا که موجب گرمی معده می شود.
- شیردهی را افزایش دهید و در نوبت های بیشتر به نوزاد خود شیر بدهید.
- میان وعده های سالم بخورید. سیب، هویج و بیسکوییت های گندمی میان وعده های مناسبی برای مادران شیرده هستند.
- مقدار کالری مصرفی در روز را مدیریت کنید. بنظ می رسد مصرف 1800 کالری در روز برای همه افراد مناسب باشد.
- از غذاهای مغذی کم کالری استفاده کنید. غذاهای دریایی و سرشار از امگا3 استفاده کنید. این دست غذاها هم شما را در مسیر لاغری قرار می دهد و هم به رشد بهتر کودکتان کمک می کند.
- از استرس دوری کنید.
- سعی کنید خواب کافی داشته باشید. مادرانی که کمبود خواب دارند با سختی بیشتری در کاهش وزن مواجه می شوند.
- مصرف پروتئین ها را افزایش دهید.
- بهاندازه کافی مایعات مصرف کنید. کفایت مصرف مایعات را می توانید از رنگ ادرارتان بفهمید. اگر ادراری غلیظ و پررنگ دارید، به این معنی است که به اندازه کافی آب نمی نوشید. اگر هر 3 یا 4 ساعت ادرار می کنید و رن آن روشن و رقیق است، مقدار مایعان دریافتی شما خوب است.
رژیم لاغری طب سنتی ویژه دوران شیردهی
در رژیم لاغری شیردهی نباید مصرف چربی ها را به صفر برسانید. دریافت مقداری چربی برای افزایش میزان شیر مادر الزامی است. همچنین باید مصرف مایعات به میزان کافی را در دستور کار قرار دهید. توصیه می شود از مواد حاوی کازئین استفاده کنید که بهترین منابع آن شیر و باقلا و نخود و لوبیا و چای و ماش هستند.
مواد غذایی را انتخاب کنید که ویتامین های گروهA ,B و E آهن , روی , منیزیوم ,اسید فولیک , را در بر داشته باشند.
منابع حاوی ویتامین های گروه ب: گوشت و بخصوص گوشت قرمز دل و جگر، غلات مانند گندم , جو و جو دوسر , مغز دانه ها بادام بادام زمینی گردو قندق و پسته سبزیجات مانند نخود سبز , سویا ,باقلا سیب زمینی مارچوبه , ذرت، سبزیهای زرد و سبز برگ , دانه های کامل غلات مانند بادام و بادام زمینی حبوبات و تخم مرغ.
منابع حاوی کلسیم: لبنیات , غلات غنی شده ,کلم و برگ شلغم , کدو , خردل , برنج , تخم مرغ , ماهی سالمون و به مقدار کمتر در سایر انواع گوشتها
منابع حاوی آهن: آهن میوجات , غلات , سبزیجات برگ سبز و جوانه گندم , زرده تخم مرغ , انواع گوشت و جگر
منابع حاوی روی: روی گوشت , جگر , تخم مرغ و غلات
منابع حاوی منیزیوم: غلات و مغز دانه های گیاهی و سبزیجات برگ سبز , لبنیات , انواع گوشتها و غذاهای دریایی
منابع حاوی ویتامین ای: روغن مایع گرفته شده از ذرت , پنبه دانه , سویا ,کلزا و… سبزیهای زرد و سبز برگ , دانه های کامل غلات مانند بادام و بادام زمینی حبوبات و تخم مرغ مارگارین مایونز , جوانه گندم , تخمه آفتاب گردان ,مایونز
منابع حاوی ویتامین آ: کره ,مارگارین , پنیر , خامه , لبنیات غنی شده ,زرده تخم مرغ , ماهی و غذاهای دریایی , سبوس گندم ,انبه ، هویج , اسفناج , سبزیجات برگ سبز , زرد آلو , هلو , شلیل , توت فرنگی , سیب زمینی ,گوجه و کدو , نارنج هندوانه , گوجه فرنگی , طالبی و کاسنی , جعفری خورد شده
منابع حاوی ویتامین ث: مرکبات و میوجات , گوجه فرنگی , توت فرنگی ,کیوی, انبه , کاهو انواع سبزیجات , انواع کلم , فلفل سبز ,کشمش سیاه , خردل سبز جعفری خورد شده
منابع حاوی اسید فولیک: اسفناج , شلغم , کلم بروکلی , بامیه , گردو , بادام , فندق , بادام زمینی
نکات
- برای بهبود شیردهی از میوه های آبدار مانند هندوانه، گرمک، خربزه، طالبی و… استفاده کنید. همچنین مصرف آب هویج، لیمو، انگور و… کیفیت شیردهی و مقدار شیر مادر را افزایش می دهد و در تقویت سلامتی و کاهش وزن نیز موثر هستند.
- سبزی های تازه مصرف کنید که بهترین آنها در دوران شیردهی کرفس، بادیان رومی و آقطی هستند.
- از مصرف زیره سبز و سیاه به هر شکلی که می توانید غافل نشوید. زیره هم سرعت رسیدن به وزن دلخواه را بالا می برد و هم باعث افزایش شیر مادر می شود.
- رازیانه و گزنه نیز به همان اندازه که زیره موثر است، مفید هستند. بهتر است مادران دارای فرزند دختر رازیانه و مادران دارای فرزند پسر، زیره بخورند. مصرف زیاد رازیانه درمادران پسردار، باعث بروز برخی اختلالات بلوغی و جنسی در آینده پسران می شود.
- بعد از هر وعده غذایی جوشانده گیاه رازک میل کنید.
- برای افزایش شیر در زمان رژیم لاغری می توانید از دم کرده تخم هویج کمک بگیرید.
- نوشیدن سه بار در روز از دمنوش بابونه بر کیفیت شیردهی می افزاید.
- دم کرده آویشن شیر افزای مناسبی برای مادرانی است که رژیم لاغری گرفته اند.
- مصرف سیاه دانه به هرشکلی در این دوران مفید است.
- مصرف پونه و دم کرده پونه و عرق پونه نیز در افزایش شیر مادر موثر است.
یک پاسخ
جالب بود