برگ سیر ساقه های بلند و سبز سیر هستند. سیر خود ریشه است و برگ های آن به صورت ساقه های بلند و عمودی روی خاک هستند. برگ سیر از نظر رنگ و ظاهر شباهت زیادی به ساقه پیازچه دارد. با این تفاوت که برگ سیر کمی بلندتر، پهن تر و رنگ آن مات تر است. همچنین برگ سیر بافت ضمخت تری نسبت به ساقه پیازچه دارد.
به همین دلیل خام خوردن برگ سیر آسان نیست و توصیه هم نمی شود.
سیر یکی از سبزی های معطر، پر طرفدار و پر استفاده است که در ترکیب بسیاری از غذاهای سنتی و مدرن مورد استفاده قرار می گیرد. سیر را به صورت خام و پخته و تازه، خشک شده، ترشی، پودر شده و گاه به صورت عرق و روغن گیاهی نیز مورد استفاده قرار می دهند.
سیر خواص طبی و درمانی متعدد و شگفت انگیزی دارد که بسیاری از این خواص در برگ سیر نیز وجود دارد. از برگ سیر نیز در آشها و غذای مختلف استفاده می شود. همچنین خشک شده برگ سیر را پودر کرده و به عنوان چاشنی در سالادها، دسرها و غذاها استفاده می کنند.
برگ سیر نیز دارای خواص زیادی می باشد که در برخی از غذاهای گیلانی مانند سیر قالیه (سیر قلیه) ، سیرابیج (سیر واویج) و… مورد استفاده قرار میگیرد.
.
مصرف سیر و برگ سیر قدمت بالایی دارد و از گذشته های بسیار دور علاوه بر استفاده های خوراکی، استفاده های درمانی زیادی از آنها می شده.
در این متن به بررسی خواص و ویژگی های برگ سیر از دیدگاه طب سنتی، و همچنین معرفی طبع، مضرات و مصلحات آن پرداخته ایم.
طبع برگ سیر سرد است یا گرم؟
قاعدتا طبع برگ سیر به طبع سیر نزدیک و مشابه است. بنابر این باید بگوییم که برگ سیر طبع گرم و خشک دارد. سیر و برگ سیر برای سردمزاجان مفید است و گرم مزاجان هم می توانند با رعایت اندازه در مصرف و همچنین همراه داشتن مصلح، از خواص آن بهره ببرند.
خواص برگ سیر در طب سنتی
- فشار خون بالا را کاهش می دهد.
- موجب شادابی و درخشش پوست می شود.
- ضد عفونی کننده است
- اشتها آور است.
- برای افرادی که دچار سوء هاضمه هستند، باعث تحریک اشتها می شود و مفید است.
- تقویت کننده معده است.
- از ورم معده جلوشگیری می کند.
- برای تقویت حافظه و درمان فراموشی مفید است.
- از ابتلا به آلزایمر جلوگیری می کند.
- قرار دادن سیر در کیسه برنج و ظرف حبوبات و... مانع از ورود و تکثیر حشرات در آنها می شود.
- استفاده از سیر و برگ سیر تازه برای مبتلایان به آسم و دیگر بیماری های تنفسی مفید است.
- ضد کرم است و در درمان انگل موثر است.
- تشنج را درمان می کند.
- در درمان سرگیجه موثر است.
- آرامبخش اعصاب است.
- ارگان های بدن و پوست و... را جون نگه می دارد و مانع از پیری زودرس می شود.
- عملکرد ارگان های داخلی بدن را بهبود می بخشد.
- مقوی کبد است.
- ترشحات غدد و هورمون ها را تنظیم می کند.
- در درمان تیفوئید موثر است.
- قولنج را درمان می کند.
- ضد ویروس است و از ابتلا به بیماری های ویروسی و عفونی جلوگیری می کند.
- ضد اسپاسم است.
- در درمان واریس موثر است.
- تقویت کننده مغز و اعصاب و حافظه است.
- بوی آن موجب فراری دادن حشرات موزی می شود.
- آشی که با برگ سیر پختهشده باشد، دردهای قاعدگی را کاهش می دهد.
- خواص ضد سرطانی دارد و برای درمان تومورها مفید است.
- جریان خون را متعادل می کند.
- باز کننده صدا است.
- دردهای لگنی را کاهش میدهد.
- برای درمان هاری موثر است.
- باد شکم را درمان می کند.
رفع بوی بد دهان بعد از خوردن برگ سیر یا سیر
برای از بین بردن بوی بد دهان بعد از مصرف سیر و برگ سیر، کافی است چند برگ تازه جعفری را بجوید.
راهکار دیگر خوردن کاهوی تازه و یا سیب بعد از خوردن سیر و برگ سیر است. این کار تا حد زیادی بوی بد دهان را کاهش می دهد.
مقداری چای سیاه خشک را روی زبان بریزید و چند دقیقه در دهان نگه دارید و سعی کنید با بزاق دهان خود خیس کنید. این کار بوی بد دهان در اثر مصرف برگ سیر و سیر را از بین می برد.
مضرات برگ سیر و عوارض زیاده روی در مصرف آن
- زیاده روی در مصرف آن باعث ضعف معده می شود.
- افرادی که مشکل افت فشار خون دارند نباید سیر و برگ سیر بخورند.
- خام خوردن آن ممکن است باعث خارش و خراشیدگی گلو شود.
- زیاده روی در مصرف آن جذب ید در بدن را با اختلال مواجه می کند.
- ممکن است حساسیت پوستی یا کهیر ایجاد کند.
- مبتلایان به اسهال بهتر است برگ سیر مصرف نکند.
- زیاده روی در مصرف آن موجب کاهش نیروی جنسی می شود.
- مصرف بالای آن باعث تشدید بواسیر، ضعیف شدن چشم و سردرد می شود.
مصلح برگ سیر چیست؟
از آنجایی که طبع برگ سیر و خواص برگ سیر تا حد زیادی با طبع سیر و خواص سیر در طب سنتی مشابه است، بنابر این می توان برای این دو از مصلحات مشترک نیز استفاده کرد.
سرکه، سکنجبین و انار و آب انار مصلح برگ سیر هستند و باعث بهبود طبع و خواص برگ سیر می شوند.
