وجود اشک برای رطوبت و سلامت چشم ضروری است. غده اشکی در زیر پلک فوقانی قرار دارد که وظیفه تولید اشک را بر عهده دارد. هنگامی که پلک میزنیم، اشک از راه مجرای اشک به بینی انتقال پیدا میکند و دوباره در بدن جذب میگردد. ممکن است مجرای چشم یا بینی دچار انسداد شوند و از تخلیه طبیعی اشک جلوگیری نماید که این موضوع خطر التهاب چشم و عفونت را افزایش میدهد به همین علت است که افراد به دنبال راهی برای درمان انسداد مجاری اشک میگردند.
در ادامه این مطلب از طب شناس با موضوع درمان انسداد مجاری اشک در طب سنتی همراه ما باشید.
علت انسداد مجاری اشک چیست؟
- پیری: با بالا رفتن سن ممکن است مجاری اشک باریک تر شده و سبب انسداد شوند.
- عفونت: عفونت نیز میتواند از دلایل التهاب و انسداد مجاری اشک باشد.
- جراحی یا زخم: وجود زخم یا آسیب استخوانی ممکن است از جریان اشک جلوگیری نماید.
- ضعف پلک
- ذرات آلوده یا سلول های پوستی شل: این موارد قادر اند در مجاری اشک قرار گیرند و باعث انسداد مجاری اشک شوند.
- قطره چشم دارویی: مصرف بعضی داروها در بلند مدت ممکن است سبب انسداد مجاری اشک شود.
- تومور
- درمان سرطان: پرتو درمانی یا شیمی درمانی نیز میتوانند بر مجاری اشک تاثیر گذار باشند.
- پولیپ بینی: پولیپ به دلیل رشد پوشش بینی رخ میدهد که میتواند منجر به انسداد مجاری اشک شود.
علت انسداد مجاری اشکی در کودکان چیست؟
نوزادان بسیاری با نقص مجاری اشک متولد میشوند که به این حالت انسداد مادرزادی مجرای اشک میگویند. اغلب نوزاد در این وضعیت با مجاری خیلی باریک یا دارای شبکه ای از بافت های مسدود کننده مجرا به دنیا می آید و همین مورد باعث میشود اشک به درستی تخلیه نشود یا به طور کامل مسدود باشد. اغلب نوزادان اسنداد مجاری اشک را بعد از تولد دارند.
دلیل های دیگر انسداد مجاری چشم به خصوص در بچه های بزرگتر، نادر میباشد. برخی از کودکان دچار پولیپ بینی هستند که وجود کیست یا بافت اضافی بینی در انتهای مجرای اشک موجب بروز این مورد میشود. حتی این انسداد ممکن است به دلیل وجود تومور یا کیست در بینی باشد که در هر صورت این موضوع در کودکان کاملا غیر معمول میباشد.
اگر چشم دچار آسیب شود یا ضربه ای ببیند که سبب شکاف مجاری اشک شود نیز ممکن است باعث انسداد مجاری اشک گردد.
علائم انسداد مجاری اشک چیست؟
- تار دیدن به دلیل تجمع اشک
- قرمزی یا تورم چشم
- عفونت های پی در پی مثل ورم ملتحمه
- اشک ریختن زیاد
- پوسته شدن چشم یا ترشح چشم
درمان گیاهی گرفتگی مجرای اشکی بزرگسالان
گرفتگی مجرای اشکی بزرگسالان با برخی روشهای گیاهی و به کمک طب سنتی قابل درمان است. از جمله این روشها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای درمان انسداد مجاری اشک از عنبر نسارا کمک بگیرید. روزانه یک الی دوبار عنبر نسارا دود نمایید.
- حدود دو بوته گل گندم را در یک فنجان آب جوش دم نمایید سپس آب بدست آمده را صاف کنید و کم کم داخل چشم بریزید، برای این کار میتوانید از سرنگ بدون سوزن کمک بگیرید. این کار را روزانه یک یا دوبار انجام دهید.
- روزانه یک قطره عسل گون خالص را در چشم خود بریزید.
- برای درمان انسداد مجاری اشک میتوانید از ماساژ کیسه اشکی را امتحان کنید. این کار به باز شدن مجرای اشک و تشویق به تخلیه آن کمک میکند. برای انجام این ماساژ ابتدا دست خود را به خوبی بشویید تا تمیز باشد و از ورود باکتری به چشم ها که ممکن است سبب عفونت شود جلوگیری نماید. سپس باید انگشت سبابه خود را در گوشه داخلی چشم که نزدیک به دو طرف بینی میباشد قرار دهید. به آن نقطه حدود چند ثانیه فشار وارد کرده و بعد رها کنید. این روش را روزانه سه الی پنج بار انجام دهید.
درمان انسداد مجاری اشک نوزاد در طب سنتی:
قی چشم از جمله مواردی است که اغلب کودکان آن را تجربه کرده اند. این مورد به دلیل تنگ شدن مجرای اشک به وجود می آید. تنگ شدن مجرای اشک باعث میشود که اشک به خوبی تخلیه نشود و رسوب هایی در اطراف مجرای اشک به وجود آید که در بعضی موارد این رسوبات میتوانند مجاری اشک را مسدود کنند. برای درمان قی چشم سه راهکار در طب سنتی وجود دارد:
- چشم را با چوشانده گل بنفشه، گل بابونه و گل ناخنک به خوبی شست و شو دهید. برای درست کردن این جوشانده کافیست یک قاشق چای خوری از گیاهان گفته شده را با حدود دو فنجان آب بجوشانید تا یک فنجان آب باقی بماند. آب بدست آمده را صاف نمایید و یک قاشق چای خوری از آن را بردارید و به کمک آن چشم کودک خود را دو الی سه مرتبه در روز به خوبی شست و شو دهید.
- روش دوم به این صورت است که پس از درست کردن جوشانده حدود یک قطره شامپو بچه به آن بیافزایید و سپس چشم کودک را به کمک آن بشویید و به صورت خیلی آرام کنار بینی را به سمت گوشه چشم ماساژدهید تا به این شکل باعث درمان انسداد مجاری اشک شود.
- روش سوم استفاده از شیر مادر است. حدود چند قطره شیر مادر را روی انگشت کاملا تمیز بریزید و آن را به صورت قطره درون چشم نوزاد بریزید. این روش را میتوانید تا شش بار در روز نیز انجام دهید. شیر مادر دارای خاصیت ضد میکروبی است و استفاده از آن چشم را روان میکند و به درمان انسداد مجاری اشک کمک میکند.
درمان دارویی انسداد مجرای اشکی
در برخی موارد استفاده از داروهای شیمیایی برای درمان انسداد مجرای اشکی می تواند موثرتر باشد. درمان دارویی انسداد مجرای اشک تنها با صلاح دید و تجویز پزشک امکانپذیر است و مصرف خودسرانه قطره های چشمی یا داروهای خوراکی می تواند آسیب های جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
آنتی متابولیت‌ها موادی هستند که از روند نرمال تكثير سلولها جلوگیری می‌کنند. در برخی موارد استفاده از آنتی متابولیت‌ها باعث اختلال یا توقف در فرایندهای سلولی می شوند و در موارد بخصوص مانند انسداد مجرای اشکی می توانند کمک کننده باشند. امروزه گاهی از آنتی متابولیت‌ها در درمان انسداد مجرای اشکی نیز استفاده میشود.
