مرزنجوش یا مرزنگوش گیاهی بومی مدیترانه است. برگهای آن متقابل و بیضی شکل هستند و گلهای ریز سفیدرنگ دارد.
جدول دسترسی سریع
مرزنجوش جایگزین خوبی برای پونه کوهی است. از مرزنجوش در ترکیب اش ها و غذاها استفاده می شود اما باید بدانید که مرزنجوش یک گیاه دارویی پرخاصیت است و کاربردهای زیادی در طب سنتی دارد. طبیبان و کارشناسان طب سنتی از مرزنجوش در جهت تقویت سلامتی و درمان بیماری های متعدد کمک می گیرند.
مرزنجوش نه تنها به بهبود اوضاع جسمی و داخلی بدن کمک می کند، بلکه در تقویت سلامت پوست و زیبایی هم موثر است. برخی طبیبان طب سنتیف مرزنجوش را گیاهی سحرآمیز و همه کاره می دانند.
خاستگاه مرزنجوش مدیترانه بوده اما در حال حاضر در همه جای دنیا قابل کشت است. استفاده از مرزنجوش به صورت دمنوش، مرسوم ترین و راحت ترین راه بهره گیری از خواص ان است.
حال احتمالا از خود بپرسید که خاص مرزنجوش چیست؟ طبع مرزنجوش گرم است یا سرد و آیا استفاده از مرزنجوش عوارضی خواهد داشت؟ پاسخ این سوالات و سوالات دیگرتان در مورد مرزنجوش را می توانید در ادامه این مقاله مطالعه کنید.
طبع مرزنجوش در طب سنتی
با بررسی و مطالعه منابع معتبر طب سنتی ایرانی و اسلامی دریافتیم که طبع مرزنجوش گرم و خشک است.
توصه شده خانم های باردار در مصرف دمنوش مرزنجوش احتیاط کنند. به ویزه در ماه های نخست که احتمال آسیب به جنین بیشتر است. افراد با مزاج گرم نیز بهتر است مرزنجوش را به اندازه و همراه با مصلح میل کنند.
از خواص مرزنجوش چه می دانید؟
مرزنجوش خواص بی شماری دارد و ذکر کردن همه این خواص در این مقاله امکان پذیر نیست. اما تلاش کرده ایم که گزیده ای از کاربردی ترین خواص مرزنجوش را در اختیار شما قرار دهیم:
- دمنوش مرزنجوش گرفتگی ها را برطرف می کند. به عنوان مثال گرفتگی و انسداد دماغی را درمان می کند.
- سردردهای بلغمی و سوداوی با نوشیدن دمنوش مرزنجوش تسکین می یابند.
- روغن مرزنجوش سرفه را درمان می کند.
- برای گرفتگی معده مفید است.
- تقویت کننده و تنظیم کننده گوارش است.
- در درمان سردردهای عصبی و میگرنی موثر است.
- سرگیجه را بهبود می دهد.
- ضد افسردگی است.
- آبریزش بینی را متوقف می کند.
- لکه های قرمز درون چشم و لکه های تیره دور چشم را از بین می برد.
- تقویت کننده صفرا است و ناراحتی های آن را بهبود می بخشد.
- از روده ها سم زدایی می کند.
- تنگی نفس، سینه درد و سرفه با دمنوش مرزنجوش تسکین میابند.
- درد قلب را ارام می کند.
- جای جوش و آکنه و سالک را از بین می برد. (مرزنجوش پخته شده را با مقداری عسل مخلوط کرده و مانند ماسک روی صورت بگذارید.)
- در درمان اسهال موثر است.
- عفونت های دستگاه گوارش را پاک می کند.
- اسانس مرزنجوش یک ضدعفونی کننده مناسب برای زخم ها و جراحات است.
- اسپاسم های عضلانی، ریوی و روده ای با مصرف مرزنجوش بهبود میابند.
- نرم کننده عضلات است و تشنج را کاهش می دهد.
- گرم کننده مغز است و حملات عصبی را کاهش می دهد.
- هورمون های زنانه را تنظیم می کند.
- چرخه قاعدگی را منظم می کند.
- دم کرده مرزنجوش به لاغری و کاهش وزن کمک می کند.
- بی خوابی و کمخوابی با مرزنجوش درمان می شود.
- ترکیب روغن زیتون و مرزنجوش و ماساژ آن روی زانو و دیگر مفاصل، درمان آرتروز و آرتریت را آسان می کند.
- مرزنجوش باعث بهبود سریع زخم ها می شود.
- برای بهبود زخم های داخلی و خارجی و پیشگیر یاز عفونت مفید است.
- ضد التهاب است.
- ضد باکتری و ضد قارچ است.
- به درمان سرماخوردگی و انفلوانزا کمک می کند.
- به رفع عفونت ها و مسمومیت ها کمک می کند.
- در درمان بیماری های ویروسی موثر است.
- موجب کاهش کلسترول بد خون می شود.
- انفلوانزای مرغی و سرخک به کمک مرزنجوش درمان می شوند.
- فیبر بالایی دارد.
- صفرای اضافی را دفع می کند.
- ضد سرطان است.
- سلامت عروق را تضمین می کند.
- قند خون را تنظیم می کند.
- آرامبخش است.
- در درمان اگزما و بسورات پوستی موثر است.
- خواص آنتی اکسیدانی قوی دارد.
- رایحه آن قدد بزاقی را تحریک می کند که این عمل موجب بهبود گوارش می شود.
- ضد درد و مسکن است. می توان آن را جایگزین مسکن های شیمیایی کرد و بدون ترس از عارض انواع درد را به کمک آن تسکین داد.
- درد گوش را آرام می کند.
- از ابتلا به کزاز جلوگیری می کند.
- میل جنسی را افزایش می دهد.
- از ابتلا به کزاز پیشگیری می کند.
- مسمومیت های غذایی را با سرعت بیشتری درمان می کند.
- موجب پیشگیری از بیماری هایی مانند حصبه و مالاریا می شود.
- قولنج را درمان می کند.
- تقویت کننده دستگاه ادراری است.
- ترشح شیره و صفرای معده را توازن می بخشد و هضم را آسان می کند.
ویتامین ها و مواد معدنی موجود در مرزنجوش
در ترکیبات مرزنجوش مقادیر قابل توجهی کلسیم، منگنز و آهن وجود دارد.
همچنین ویتامین های K, C, A, B6 در مرزنجوش موجود است و فولات موجود در آن نیز مقدار قابل قبولی است.
خواص مرزنجوش برای زنان
یکی از خاص ویژه مرزنجوش، تنظیم و متعادل سازی هورمونهای زنانه است. متعادل بودن هرمونها باعث تنظیم سیکل قاعدگی و کاهش عوارض و ناراحتی های قاعدگی می شود. در نتیجه تنظیم هورمونها، توان باروری بالا می رود.
مرزنجوش از طرف دیگر برای زنان در دوره یائسگی نیز مفید است. علائم و مشکلات دوره یائسگی به کمک مرزنجوش کاهش میابد.
فایده دیگر مرزنجوش برای زنان، افزایش شیر در دوران شیردهی است. و یک شیرافزای طبیعی و موثر برای مادران است. مرزنجوش همچنین وجب درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود و در درمان ناباروری هم موثر است. علاوه بر آن به دلیل ضد التهاب بودن سرعت بهبود عفونت های قارچی زنانه را افزایش می دهد.
خواص مرزنجوش برای پوست
از مرزنجوش در تهیه محصولات آرایشی و مراقبت زیبایی استفاده های فراوانی می شود. به این دلیل که یک آنتی اکسیدان قوی و طبیعی است و موجب روشن شدن رنگ پوست و جلوگیری از چین و چروک می شود. مرزنجوش به از بین رفتن جای جوش و لک های صورت کمک می کند و در رفع چروک ها موثر است. یکی دیگر از کاربردهای موثر مرزنجوش برای پوست، محو کردن کک و مک است.
ماسک مرزنجوش و عسل برای مراقبت و زیبایی پوست بسیار مناسب است.
در مورد خواص مرزنجوش برای سلامت مو نیز می توان گفت که این گیاه دارویی از آنجایی که ضدقارچ است، می تواند عوامل مزاحم در ریشه موها را از بین ببرد و موجب تقویت ریشه موها و جلوگیری از ضعف و ریزش مو می شود. همچنین شوره سر و خشکی موها و پوست سر را می توان به کمک مرزنجوش درمان کرد.
برای بهره بردن از این خواص، کافی است موهای خود را با جوشانده مرزنجوش بشویید. پس از شست و شو بهتر است اجازه بدهید موها به طور طبیعی و بدن کمک گرفتن از سشوار خشک شوند.
مضرات و موارد منع مصرف مرزنجوش
همه گیاهان دارویی مفید هستند و به خاطر داشتن خواص بالاف مورد استفاده قرار گرفته اند. اما هرچیزی اگر در مصرف از اندازه خارج شود، حتی اگر مفیدترین ماده موجود در دنیا باشد، می تواند مضر شود.
مرزنجوش خواص زیادی دارد و آنچه شما تا اینجا خواندید، بخش کوچکی از ویژگی هایش شگفت آور آن است. اما اگر در مصرف ان زیاده ری شود، می تواند عوارض زیادی داشته باشد.
به عنوان مثال:
- زیاده روی در مصرف مرزنجوش به کبد و کلیه اسیب می زند.
- حتی ممکن است مجر به سرطان کبد شود.
- مصرف آن در ابتدای بارداری ممنوع است و در ادامه باردار نیز توصیه نمی شود.
- در افرادی که سابقه حساسیت دارد، به ویژه اگر به گیاهانی مانند نعنا، پونه، ریحان و مریم گلی حساسیت نشان داده اند، نباید مصرف شود.
- با داروهای دیورتیک تداخل دارد.
- مصرف آن برای کودکان زر 5 سال و نوزادان مناسب نیست.
- زیاده روی در مصرف ان کنترل ادرار را با مشکل مواجه می کند.
- موجب تحریک قلب می شود.
- خطر سقط را افزایش می دهد.
- ممکن است باعث ایجاد تهوع و استفراغ شود.
- اسهال از دیگر عوارض سوء مصرغ مرزنجوش است.
مصلح مرزنجوش چیست؟
کاسنی و تخم خرفه مصلح مرزنجوش هستند و اکثر مابع طب سنتی به این دو مورد اشاره داشته اند.
یک پاسخ
ممنون از توضیح کاملتون