علف خسخس یا علف وتیور (Vetiver) گیاهی است که کاربردهای زیادی در کشاورزی و طب سنتی دارد. علف وتیور رشد سریعی دارد و بومی جنوب و جنوب شرق آسیا است. این گیاه گرمسیری امروزه در بسیاری از مناطق جهان رشد می کند و تا سالها از این گیاه برای مشخص کردن حد و مرز زمین های کشاورزی و سایر مناطق استفاده می کردند.
جدول دسترسی سریع
علف وتیور تا حدی معطر است و به همین دلیل از عصاره و روغن ریشه و ساقه آن در صنعت عطر سازی استفاده می شود. برگهای این گیاه نیز در تهیه وسایلی مانند کلاه و کیف دستی و … و صنایع دستی این چنینی مورد استفاده قرار می گیرند.
یکی دیگر از کاربردهای علف وتیور، استفاده از آن برای پوشاندن سقف خانه ها و کلبه ها است. و درنهایت می تواند علوفه خوبی برای دام ها نیز باشد.
کشاورزان از خس خس یا علف وتیور برای جلوگیری از تخریب زمین و مقابله با فرسایش خاک و… استفاده می کنند و با کاشتن این علف در زمین های خود، اجازه نمی دهند باد خاک حاصلخیز را با خود ببرد. یا در زمین های شیب دار مانع از شسته شدن خاک با آب و سیلاب و… می شود.
علف وتیور ویژگی های خاصی دارد که موجب احیای زمین ها می شود و قابلیت کشت را به اراضی تخریب شده بر می گرداند.
علاوه بر همه چیزهایی که گفته شد، علف وتیور، خواص و کاربردهایی هم در طب سنتی دارد که در ادامه اشاره هایی به آن خواهیم کرد.
خواص علف وتیور و روغن وتیور
از علف وتیور و روغن وتیور در جنوب اسیا و غرب افریقا استفاده های زیادی می شده. اگرچه بعید به نظر می رسد اما علف وتیور با آن ظاهر خشن و زمخت، کاربردهای طبی و درمانی هم دارد و برای بهبود برخی امراض مورد استفاده قرار می گیرد. بیشترین کاربرد علف وتیور در طب سنتی در بحث تسکین، درمان و محافظت است.
- خنک کننده بدن است و از این رو در کشورهای افریقایی و همچنین هند و سریلانکا و… بسیار محبوب است.
- روغن وتیور باعث بهبود علائم گرمازدگی می شود.
- مشکلات و دردهای مفصلی را بهبود می بخشد.
- در زیبایی و مراقبت پوست موثر است.
- باعث رفع خستگی و افزایش انرزی می شود.
- روغن وتیور در اب و هوای گرم، بدن را خنک کرده و از گرمازدگی پیشگیری می کند.
- آرامبخش است و اضطراب و استرس را کاهش می دهد.
- موجب کاهش اثار بیش فعالی در افراد می شود.
- باعث افزایش میل جنسی می شود.
- بی خوابی را درمان می کند.
- روغن علف وتیور خواص آنتی اکسیدانی دارد.
- موجب تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلا به بیماری ها می شود.
- عوارض داروهای شیمیایی و شیمی درمانی در بدن را کاهش می دهد.
- آنتی اکسیدانی قوی است.
- از اسیب به دی ان ای جلوگیری می کند.
- از سیستم عصبی مراقبت می کند.
- فشار خون را کنترل می کند.
- گردش خون را تنظیم می کند.
- استرس را مهار می کند.
- قدرت تحمل درد را بالا می برد.
- مسکن موضعی خوبی است.
- به سلامت قلب کمک می کند.
- هضم را بهبود می بخشد.
- آرامبخش است.
- موجب بهبود کیفیت خواب می شود.
- اثری مشابه دیازپام دارد.
- اسپاسم هاس عضلانی را برطرف می کند.
- تشنج را تا حدی کاهش می دهد.
درمان زخم و جای زخم با روغن وتیور
روغن علف وتیور سرعت بهبود زخم ها و جراحات را بالا می برد و سرعت تولید سلول های پوستی جدید را افزایش می دهد و پوست را به سرعت ترمیم می کند.
روغن وتیور همچنین در درمان جای زخم موثر است و آثار باقی مانده از زخم ها، سوختگی ها، آبله، جوش و آکنه و سایر آسیب های پوستی را به مرور محو کرده و از بین می برد. روغن وتیور برای کسانی که به تازگی دچار سوختگی شده اند نیز اثر مسکن دارد.
خواص علف وتیور برای پوست و زیبایی
روغن علف وتیور به عنوان یک ترکب ضد پیری و جوان کننده معروف است. و از آن در تهیه مواد آرایشی و بهداشتی و مراقبت پوستی استفاده های زیادی می شود. استفاده صحیح از روغن وتیور باعث رفع تیرگی پوست و ترمیم ترک و مشکلات پوستی می شود.
همچنین این روغن، ترک هایی که طی دوران بارداری روی شکم و ران ها و بدن بانوان ایجاد می شود را تا حد زیادی از بین می برد.
کافی است چند قطره روغن وتیور را به لوسیون، ماسک، اسکراب، شوینده و سایر محصولتی که برای پوستتان استفاده می کنید، اضافه کرده و اثار خیره کنند هآن را در مرور زمان ببینید.
روغن وتیور ضدعفونی کنندگی دارد و از بروز عفونت در پوست و تجمع باکتری ها روی پوست جلوگیری می کند و در مجموع به سلامت پوست و زیبایی آن کمک می کند.
دور کردن موریانه با علف وتیور
تحقیقات نشان داده که علف وتیور خواصی دارد که منجر به دور کردن و راندن حشرات موذی می شود.
شاید یکی از دلایلی که از برگهای این گیاه برای عایق بندی سقف خانه ها استفاده می شود نیز همین موضوع باشد.
در مناطقمرطوب مردم با یک مشل جدی مواجه اند و آن موریانه است. برای دور کردن موریانه روشهای مختلفی وجود دارد که استفاده از روغن میخک و روغن اکالیپتوس معروف ترین آنها است.
حالا باید بگوییم که روغن وتیور نیز به دور کردن موریانه ها کمک می کند و تاثیر آن از موارد دیگر بسار بیشتر است.
روغن وتیور همچنین لارو پشه ها را تحت تاثیر قرار داده و تولید مثل پشه ها را مختل می کند. درمناطقی که حشرات بیماری زا مانند مالاریا وجود دارد استفاده از علف وتیور و روغت آن رواج بیشتری دارد.
نکته مهم این است که روغن وتیور بدون عوارض و غیر سمی است و به راحتی می توانید از آن برای دفع حشرات و موجودات موذی استفاده کنید.
وتیور و صنعت عطر سازی
گیاه وتیور بسته به نوع خاک و اقلیمی که در آن رشد کرده است و بسته به سن گیاه و عوامل دیگر، رایحه های متفاوتی خواهد داشت و همین موضوع ان را به گیاهی محبوب در صنعت عطر سازی تبدیل کرده است.
از عصاره برگ ها و ریشه های علف وتیور و یا روغن آن در تهیه عطر ها و خوشبو کننده ها و… استفاده می شود.
کاربرد شاخ و برگ علف وتیور در کشاورزی و دام پروری
- رسوبات را جمع کرده و از هدر رفت آب جلوگیری می کند.
- سقف خانه ها را عایق بندی می کند.
- در کاغ سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
- علوفه خوبی برای گاو، گوسفند، اسب و سایر دام ها است.
- یک مالچ گیاهی و طبیعی برای کف اصطبل ها است.
- با آن کود گیاهی تولید می شود.
کاربرد ریشه علف وتیور
- رطوبت خاک را حفظ می کند.
- مواد معدنی و ذرات مغذی خاک را جذب کرده و در سطح خاک پراکنده کرده و موجب تقویت خاک می شود.
- مواد سمی و آفت کش ها و مواد شیمیایی مواد مضر باقی ماننده در خاک را جذب می کند.
- ریشه وتیور مانند حصیر در تهیه صنایع دستی و… استفاده می شود.
- موجب دور شدن حشرات و جوندگان موذی می شود.
عوارض و مضرات علف وتیور و روغن وتیور
می توانیم بگوییم علف و روغن وتیور تقریبا بدون عوارض هسند و ترکیبات خطرناکی ندارند. اما ما همیه افراد را از زیاده روی و بی برنامگی در مصرف مواد و ترکیبات گیاهی و دارویی منع کرده ایم. در این مورد نیز چنین است و توصیه می کنیم، بی رویه، بی دلیل و بی اندازه از آن استفاده نکنید.
روغن وتیور می تواند در برخی افراد ایجاد واکنش های آلرژیک کند.
بهتر است در دوران بارداری از آن استفاده نشود و در دوران شیردهی نیز احتیاط کنید.
استفاده از این روغن برای کودکان و نوزادان را توصیه نمی کنیم.
در برخی منابع نوشته شده که روغن وتیور منجر به سقط جنین می شود اما هنوز گزارش و تحقیقات دقیقی در این مورد در دست نیست. به همین دلیل به بانوان باردار توصیه می کنیم در این خصوص حتما با پزشک خود مشورت کنند.
یک پاسخ
سپاسگزارم