گیاه پنج انگشت با نام علمی (Vitex agnus-castus) یکی از گیاهان دارویی است که اآن را با اسامی دیگری شامل بنگرو، هندبید، هندبد، فلفل راهب و گیاه راهب می شناسند.
این گیاه دارویی، دارای خواص فراوانی بوده و بومی مدیترانه است؛ همچنین، خوب است بدانید که گیاه پنج انگشت، در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری پتانسیل رشد دارد.
علاوه بر آن، گیاه پنج انگشت دارای شاخ و برگ های معطر است که این شاخه ها بسیار ظریف و دارای بافتی مشابه سنبل یا گل های خوشه ای اسطوخودوس نیز می باشند و به طور گسترده در مناطق معتدل و نیمه گرمسیری کشت می شوند.
در این مطلب از طب شناس قصد داریم شما را در ابتدا با طبع گیاه پنج انگشت آشنا نموده و سپس به بررسی خواص فوق العاده ی این گیاه دارویی بپردازیم؛ پس از بررسی خواص، به معرفی مضرات و منع مصرف های گیاه پنج انگشت پرداخته و در آخر نیز مصلحات گیاه پنج انگشت را بیان خواهیم کرد.
طبع گیاه پنج انگشت چیست؟
در خصوص طبع گیاه پنج انگشت، و پاسخ به سوالاتی نظیر: طبع گیاه پنج انگشت چیست؟ و یا، طبع گیاه پنج انگشت سرد است یا گرم؟ و همچنین، طبع گیاه پنج انگشت تر است یا خشک؟ باید گفته شود که برخی از اطباء طب سنتی معتقدند طبع گیاه پنج انگشت گرم و خشک است و برخی نیز معتقدند که طبع گیاه پنج انگشت متعادل است.
خواص باور نکردنی گیاه پنج انگشت
همانطور که گفته شد، گیاه پنج انگشت، یکی از گیاهان دارویی است که دارای خواص و فواید فراوانی می باشد. در این بخش از طب شناس به معرفی این خواص خواهیم پرداخت.این خواص به طور کلی شامل موارد زیر میشوند: گیاه پنج انگشت جهت پایداری سلامت خانم ها بسیار مناسب می باشد.
- پنج انگشت سبب می شود هورمون ها متعادل مانده و علائم سندرم پیش از قاعدگی را در خانم ها بسیار کاهش می دهد.
- با استفاده از گیاه پنج انگشت می توان یک نوشیدنی مفید جهت کاهش علائم دوران پس از قاعدگی (یائسگی) تهیه کرد.
- طبق تحقیقات انجام شده مشخص شد که مردانی که از گیاه پنج انگشت استفاده می کنند خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن ها کمتر می شود.
- مصرف گیاه پنج انگشت توسط آقایان، می تواند سبب رویش مو در آن ها شود.
- کمک به درمان افسردگی دوران قاعدگی
- درمان و پیشگیری هایپرپلازی
- بهبود روند درمان استخوان شکسته
- افزایش میل جنسی خانم ها
- بهبود روند درمان آندومتریوز
- درمان جوش و آکنه
- مقابله با باکتری و قارچ
- پیشگیری و کمک به روند درمان طاسی
- پیشگیری از بیماری صرع
گیاه پنج انگشت و کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی
خوب است بدانید که تقریباً 30 درصد از خانم ها حدود 12 تا 10 روز قبل از پریود خود، دچار اختلالات خلق می شوند و از لحاظ روحی دچار افسردگی و یا خشم می شوند. به این اختلال، سندرم پیش از قاعدگی می گویند.
سندرم پیش از قاعدگی از جمله مشکلاتی است که موجب می شود قبل از پریود، خانم ها دوره ی سختی را پشت سر بگذارند. اما جالب است بدانید اکثر خانم ها با این اتفاق آشناییت زیادی ندارند.
جهت کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی، می توانید از گیاه پنج انگشت کمک بگیرید؛ چرا که این گیاه قادر است تعادل هورمون هایی که بهم ریخته اند را تا میزان چشمگیری به حالت طبیعی بازگرداند.
جهت دستیابی به این خاصیت گیاه پنج انگشت، شما میتوانید از دمنوش و یا عصاره های گیاه پنج انگشت کمک بگیرید. با نوشیدن دمنوش این گیاه و یا عصاره های آن سطح هورمون پرولاکتین کاهش پیدا می کند. این امر سبب می شود هورمون های دیگر، از جمله استروژن و پروژسترون، نیز به سطح طبیعی خود باز گردند.
خواص گیاه پنج انگشت در دوران پس از قاعدگی (یائسگی)
گیاه پنج انگشت یکی از گیاهان دارویی موثر جهت دوران پس از قاعدگی، یا همان یائسگی، به شمار می رود؛ چرا که این گیاه پر فایده، اثرات متعادل کنندگی هورمونی در خانم ها را داراست. در نتیجه خانم ها می توانند از این گیاه استفاده کرده و تاثیر چشمگیری که گیاه پنج انگشت در کاهش علائم دوران پس از قاعدگی دارد را مشاهده نمایند.
بر طبق مطالعات انجام شده مشخص شد که خانم هایی که در دوره ی پس از قاعدگی از دمنوش گیاهی پنج انگشت استفاده می کردند، نسبت به خانم هایی که درمان های دارویی را دنبال می کنند، شاهد علائم کمتری بودند. علاوه بر آن، خانم های دسته ی اول، خواب راحت تری را نیز تجربه می کردند.
به علاوه، خانم ها در این دوره علاوه بر اختلال خلق دچار گرگرفتگی و تعریق زیادی می شوند. اما با مصرف دمنوش تهیه شده از گیاه پنج انگشت، و یا خوردن خوراکی های حاوی آن، این علائم نیز در خانم ها بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.
کمک به پریود منظم
پریود نامنظم می تواند نشان دهنده ی مشکلات کیست تخمدان باشد. زمانی اطمینان حاصل کردید این مشکل از کیست نیست می توانید برای نظم دادن به پریود ماهانه خود گیاه پنج انگشت مصرف کنید.مطالعات و بررسی بر روی این گیاه نشان داد خانم هایی که در سه ماه به طور مرتب این گیاه را به صورت دمنوش یا کپسول میل می کردند شاهد بهبود تعادل هورمونی شدند. در نتیجه ی این امر پریود ماهانه آن ها منظم شد.این را در نظر داشته باشید پریود های نامنظم همچنین می تواند خانم ها را در برنامه ریزی در بارداری دچار مشکل کند. در نتیجه این امر در بارداری نیز نقش مهمی ایفا می کند.
کمک به درمان میگرن با گیاه پنج انگشت
میگرن یکی از سردردهای شدیدی است که با سر معمولی بسیار متفاوت است و فرد بیمار را به صدا و نور و حتی بو حساس خواهد کرد. همچنین این درد های شدید می تواند هر لحظه به سراغ فرد دچار میگرن بیاید.برای کمک به کاهش درد و تعداد دفعات حملات میگرن می تواند از گیاه پنج انگشت روزانه استفاده کنید. در یک بررسی و تحقیق به مدت سه ماه نشان داده شد افرادی که مستعد میگرن هستند اگر روزانه از این گیاه فوق العاده مصرف کنند در این مدت تعداد سردردهایی را که تجربه می کنند بسیار کاهش پیدا می کند.
کاهش التهابات با گیاه راهب
یکی از فواید و خواص بی نظیر گیاه پنج انگشت آن است که این گیاه خاصیت ضد التهابی دارد. در نتیجه مصرف این گیاه فوق العاده می تواند به درد هایی که ناشی از التهابات درونی باشد کمک چشمگیری کند.التهابات دورنی را اگر جدی نگیرید می تواند آسیب های بسیار زیادی به بافت های دیگر بدن وارد کنند. همچنین به این نکته توجه داشته باشید برای درمان بیماری های التهابی خودسرانه عمل نکنید و ابتدا از پزشک به دنبال راه درمان باشید.
افزایش شیر مادران
برخی از افراد معتقد هستند خانم های شیرده که شیر کافی برای سیر کردن کودک خود ندارند می توانند از گیاه پنج انگشت استفاده کنند. چرا که در بیشتر خانم ها مصرف گیاه راهب موجب افزایش شیر آن ها شده است.اما نکته ی مهمی که باید به آن اشاره کنیم آن است که هنوز تحقیقات کافی بر روی نوزاد انجام نشده است تا بدانند آیا این گیاه تاثیر منفی یا مثبت روی او می گذارد یا خیر. در نتیجه برای گیاه راهب در دوران شیردهی بسیار با احتیاط باشید و از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
بهبود دستگاه گوارش با گیاه راهب
بررسی و تحقیقات نشان داده است مصرف گیاه پنج انگشت می تواند موجب بهبود دستگاه گوارش به چند روش شود. گیاه راهب مانند بسیاری از گیاهان دیگر دارای فیبر فراوان است و در معده مدت زمان بالایی می ماند و همچنین موجب ترشح اسید بیشتر برای هضم غذا می شود. در نتیجه هضم و جذب به بهترین نحو انجام می شود.از طرفی گیاه راهب خاصیت ضد باکتریایی دارد. در نتیجه زمانی که آن را میل می کنید و به روده بزرگ می رسد در آن جا باکتری های مضر روده را از بین می برد. این امر موجب می شود باکتری های مفید روده بیشتر شده و عملکرد روده برای خروج بهتر شود. این عملکرد از یبوست جلوگیری می کند.
مضرات و منع مصرف های گیاه پنج انگشت
پنج انگشت گیاهی سالم و بدون ضرر برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف هر گیاه دارویی میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این گیاهان، نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهند شد؛ اما چنانچه در مصرف هر نوع گیاه دارویی زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.
بنابراین، مضراتی که در ادامه برای گیاه پنج انگشت بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این گیاه دارویی، و یا به دلیل حساسیت برخی افراد به گیاه پنج انگشت خواهد بود. این عوارض و ممنوعیت ها شامل موارد زیر میشوند:
- استفاده از گیاه پنج انگشت توسط آقایان، قوای جنسی آنان را تضعیف کرده ولی در خانم ها این خاصیت برعکس بوده و سبب تقویت قوای جنسی در خانم ها می شود.
- یکی از عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه ی گیاه پنج انگشت، خارش بدن می باشد.
- در شمار اندکی از خانم ها در ماه های اول مصرف گیاه پنج انگشت، سبب پریود سنگین می شود.
- گیاه پنج انگشت، برای افرادی که سابقه حساسیت پوستی دارند، احتمال بروز ضایعات پوستی را بیشتر خواهد کرد.
- در مواردی که بعد از زایمان از گیاه پنج انگشت استفاده شود، زمان شروع اولین پریود را جلو میاندازد.
- افرادی که قرص ضد بارداری مصرف می کنند، نباید از گیاه پنج انگشت استفاده کنند.
- مصرف گیاه پنج انگشت در زمان پریودی درست نیست. بنابراین توصیه میشود افرادی که در دوره قاعدگی به سر میبرند، از این گیاه دارویی استفاده نکنند.
- یکی از عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه ی گیاه پنج انگشت، ایجاد حالت تهوع می باشد.
- از دیگر عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه ی گیاه پنج انگشت، بروز نفخ می باشد.
- ایجاد مشکلات گوارشی، از دیگر عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه ی گیاه پنج انگشت به شمار می رود.
- یکی دیگر از عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه ی گیاه پنج انگشت، احساس سرگیجه می باشد.
مصلحات گیاه پنج انگشت
با توجه به اینکه اکثر اطباء طب سنتی معتقدند که طبع گیاه پنج انگشت گرم و خشک است، توصیه میشود استفاده از مصلحات این گیاه را به خاطر داشته باشید.
مصلحات گیاه پنج انگشت شامل عرق برگ مورد، عرق کیالک، عرق گل ختمی و عرق شاهتره می شود.