برفک دهان نوزاد برجستگی های ریز سفید یا خاکستری رنگی است که بیشتر روی زبان دیده می شود اما در باقی نقاط دهان نیز می تواند ایجاد شده باشد. اگر سعی کنید برفک دهان را بردارید، ممکن است باعث خونریزی دهان نوزاد شوید. بروز برفک دهان در کودکان و نوزادان به دلیل داشتن سطح ایمنی پایین تر، شایع تر است.
یکی از دلایل ایجاد برفک دهان، از بین رفتن باکتری های مفید موجود در هان است که در اثر آن قارچ ها و باکتری های مضر فرصت رشد پیدا کرده و به صورت برفک ظاهر می شوند. اصلی ترین عامل ایجاد برفک دهان، قارچ کاندیدا است.
برفک دهان یا تراوش را می تان نوعی بیماری عفونی یا قارچی دانست. این بیماری در دهان و حلق ایجاد می شود و شیوع آن در نوزادان و کودکان بیشتر از بزرگسالان است. برفک دهان نوزاد معمولا با تب و ورم همراه است.
ممکن است برفک دهان نوزاد به دلیل گرمی بیش ازحد شیر مادر ایجاد شود که در این صورت مادر با رعایت برخی نکات تغذیه ای و توجه به طبع موادی که مصرف می کند، می تواند تا حدی در پیشگیری و درمان برفک دهان نوزاد موثر باشد.
برخی نسخه های درمان گیاهی برفک دهان نوزاد نیز وجود دارد که می توان از آنها کمک گرفت. در ادامه این مطلب،
برخی از این روشها را توضیح داده ایم.
علائم و نشانه های برفک دهان نوزاد
- وجود لکه های سفید روی زبان، سقف دهان و داخل لب ها
- گاهی این دانه های سفید در قسمت انتهایی به بافتی قرمز رنگ و ملتهب می رسند که در اثر کوچکترین تحریکی خونریزی می کنند.
- اططراف لگه های سفید معمولا قرمز می شود.
- در برخی کودکان این لکه ها و برفک ها همراه با درد است و در برخی دیگر هیچ احساس ناراحتی وجود ندارد و تنها در هنگام شیر یا غذا خوردن با کمی سزش همراه است.
- برفک دهان نوزاد ممکن است منجر به ایجاد ترک در گوشه لب ها یا درون دهان شود.
- گاهی ممکن است فکر کنید رد سفید روی زبان نوزاد در اثر شیر خوردن است. اگر این لکه های سفید قابل پاک شدن نباشند، باید بدانید که نوزاد شما دچار برفک دهان شده است.
- برفک دهان نوزاد اگر درمان نشود، گسترش پیدا می کند.
درمان برفک دهان نوزاد با طب سنتی
روش های که در ادامه توضیح می دهیم می توانید برای نوزادان یا کودکان به کار بگیرید. استفاده از این روش ها در بزرگسالان مانعی ندارد اما ممکن است اثرگذاری آن کمتر باشد.
- مقداری پولک مغز فلوس را کوبیده و بجوشانید و پس از صاف کردن با مقداری اب گشنیز تازه مخلوط کنید. به کمک انگشت یا پنبه این مایع را بهدرون دهان کودک خود بمالید. می توانید سر پستانک یا شیشه شیر طفل را به این مایعآغشته کنید. حتی مادران می توانند پیش از شیر دادن به نوزاد از این مایع به اطراف سینه خود و در محل مکیدن نوزاد بمالند.
- کارشناسان طب سنتی معتقدند که پاشیدن مقداری جوهر تباشیر در دهان نوزاد یا کودک برای درمان سریع برفک دهان موثر است.
- برخی برای درمان برفک دهان از محلول پنیسلین و محلول بلودومتیل استفاده کرده و به دهان نوزاد می مالند که تا حدی موثر است اما ممکن است باعث ضعف کودک شود.
- می توانید از محلول جوش شیرین استفاده کرده و در روز چند بار به زبان و دهان کودک بمالید. تجربه نشان داده که جوش شیرین در درمان برفک دهان بسیار موثر است.
- مقداری آلو را خیس کرده و هسته های آن را جدا کرده و آلوها را خوب له کنید. آلوهای له شده را با یک پارچه تمیز یا گاز استریل به صورت پستانک در دهان نوزاد قرار دهید تا بمکد.
- ریختن یا مالیدن آب گشنیز تازه در دهان نزادنیز بسیار در درمان برفک دهان موثر است.
- برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند توصیه می شود که مادر آش هایی مانند آش آلو بخارایی، آش آلوچه ی براقانی، آش تمرهندی و آب لیمو با شکر و خوراکی های خنک ساده در برنامه غذایی خود قرار دهد تا شیرش خنک شده و درمان برفک دهان نوزاد را سرعت ببخشد.
- روغن نارگیل، روغن درخت چای، رب انار، سرکه سیب، اب نمک، ماست، زردچوبه، و.. از دیگر موادی هستند که می توانید از آنها برای درمان برفک دهان نوزاد کمک بگیرید.
درمان برفک دهان بزرگسالان
همانطور که گفتیم موارد بالا یز می تواند به بزرگسالان در درمان برفک دهان کمک کند. اما از آنجایی که موارد بالا، برای درمان کودکان و نوزادان توصیه شده، اثر بخشی ملایم و در حد توان و ایمنی کودکان دارد و برای بزرگسالان ممکن است اثر کمتر داشته باشد.
بزرگسالان می توانند از این روش ها نیز استفاده کنند:
- مخلوط اب لیمو و عسل تهیه کرده و در دهان بچرخانید و قرقره کنید یا کمی در دهان نگه داشته و بعد بخورید.
- آب گشنیز تازه را با جوشانده مغز فلوس مخلوط کرده و قرقره کنید و برای شست و شوی دهان استفاده کنید.
- مقداری گل بنفشه را با اب سرد جوشانده وپس از جوشیدن بگذارید حدود یک ربع دم بکشد و بعد صاف کنید. با این محلول در طول روز چند بار دهان خود را بشویید و قرقره کنید.
- شلغم را با اب بسیار کم و روی شعله ملایم بپزید. شلغم های پخته شده را گرم بخورید و بجوید و کمی در دهان نگه دارید.
- آب فلوس و اب کرفس را مخلوط کرده و به صرت دهانشویه استفاده کنید.
- میوههای درخت کاج را کمی بکوبید خرد کنید. سپس جوشانده و صاف کنید و از ان به عنوان دهانشویه روزمره استفاده کنید.
- 2 لیتر اب را جوشانده و سپس سرد کنید. در آن حدود 100 گرم اسفرزه بریزید و در یخچال نگهدارید. در طول روز از این محلول برای شست شو و قرقره کردن در دهان استفاده کنید تا برفک ها به طور کاملاز بین بروند.
- جوشانده یا دم کرده برگ ازگیل نیز برای از بین بردن برفک دهان بسیار موثر است. از این جوشانده به صورت دهانشویه استفاده کنید.
- با مخلوط کردن گل ارمنی و مرمکی و مقداری گلاب و عسل، ضمادی خمیر مانند تهیه کرده و در روز چند دقیقه در دهان بگذارید و سپس دهان را با اب سرد بشویید.
- قرقره کردن و ماساژ دادن محلول جوش شیرین در دهان یکی از مشهورترین و موثر ترین راه ها برای درمان برفک دهان است.
- از برگ های گلدار کلپوره استفاده کنید و با جوشاندن آن در یک لیتر آب سرد و سپس دم کشیدن آن به مدت 15 دقیقه، دهانشویه ای بسازید که هر روز از آن استفاده کنید.
پیشگیری از برفک دهان نوزاد
در ابتدا باید مادر نسبت به تغذیه خد توجه جدی داشته باشد. از مصرف مواد غذایی با طبع گرم به صورت بی رویه و مکرر خودداری کنید و نسبت به استفاده از مصلحات مواد غذایی دقت داشته باشد.
مادر باید از لباس زیر نخی و تمیز و مرغوب استفاده کند و پیش از شیردهی سینه خود را تمیز کرده یا بشوید.
مادر در دوران شیردهی بهتر است دست کم در اطراف سینه ها از عطر و مواد ضد تعریق شیمیایی یا خوشبو کننده های مختلف استفاده نکند.
اگر مادر شیر خود را دوشیده و سپس به نوزاد می دهد باید ابتدا از ئسیله استریل و پاکیزه برای دوشیدن شیر استفاده کند. سپس شیر را تا زمان مصرف در یخچال نگه داشته تا از رشد باکتری های مضر در آن جلوگیری کند. و در اتها از شیشه شیر استریل برای خوراندن شیر به نوزاد استفاده کند.
همه وسایلی که با دهان نوزاد در تماسند باید استریل باشند؛ شیشه شیر، پستانک، قطره چکان، سرنگ یا لیوان داروخوری، اسیاب بازی یا دندان گیر و هرچیز دیگری که ممکن است در دهان نوزاد قرار بگیرد.
