گوله ریزه از آبگوشت‌های استان لرستان است. گوًله ریزه (گلوله ریز) درواقع خوراک گوشت قلقلی با آب است که البته چاشنی‌های برنج خرد شده و آرد گندم و سیب زمینی هم از جمله موادی است که به این آبگوشت لری طعمی ویژه و فوق العاده‌ای می‌بخشد.

طبع گوله ریزه چیست؟

چنانچه در رابطه با طبع گوله ریزه سوالاتی نظیر: طبع گوله ریزه چیست؟ و یا، طبع گوله ریزه گرم است یا سرد؟ و یا حتی، طبع گوله ریزه تر است یا خشک؟ سوالاتی برای شما پیش آمده است، خوب است بدانید که طبع گوله ریزه گرم است.
بنابراین گوله ریزه برای سرد مزاجان مناسب بوده و توصیه می شود گرم مزاجان در مصرف آن دقت نموده و حتما آن را با مصلحاتش مصرف کنند.

خواص غذای خوشمزه ی گوله ریزه

پیش از معرفی خواص فوق العاده ی غذای گوله ریزه، طرز تهیه ی آن را بیان خواهیم کرد:

رب گوجه و نمک و زرد چوبه را داخل قابلمه با روغن مخلوط نموده و پس از اضافه نمودن یک لیتر و نیم آب به آن، مایع مربوطه را روی حرارت کم اجاق به آرامی هم می‌زنیم تا کاملا بجوش بیاید.
برای درست کردن گلوله‌های ریز (گله ریزه) آبگوشت ابتدا گوشت چرخ کرده را با نیم دانه‌های برنج و آرد گندم و نمک و زرد چوبه خوب ورز داده و با هم مخلوط می‌کنیم.
سپس از ماده گوشتی اماده شده گلوله‌های گوشتی کوچکی را بشکل دایره جدا نموده و به آرامی به آب در حال جوشمان اضافه می‌کنیم تا بصورت نیم پز در ایند.
در انتها سیب زمینی‌ها را پس از گرفتن پوستشان بصورت خلال‌های بزرگ خرد کرده و داخل قابلمه می‌ریزیم تا همراه با حرارت کم با گوشت‌ها پخته شوند.
بعد از ۳۰ دقیقه آبگوشت لری آماده است.

حال که با طرز تهیه ی گوله ریزه آشنا شدید، خواص بی نظیر گوله ریزه را بررسی خواهیم کرد. این خواص به طور کلی شامل موارد زیر میشوند:

بهبود سلامت قلب از خواص گوله ریزه

سیب زمینی موجود در گوله ریزه، حاوی کلسترول نبوده و حاوی فیبر، پتاسیم، ویتامین C وB6 میباشد که همه آنها برای سلامتی قلب عالی هستند. فیبر در سبزیجات به کاهش کلسترول اضافی در خون کمک می کند و پتاسیم از قلب هم محافظت می کند. مصرف 4،069 میلی گرم پتاسیم روزانه می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را تا 49 درصد کاهش دهد.

طبق گفته دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، مصرف فیبر بیشتر (به خصوص سیب زمینی) می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.

جلوگیری از سرطان با گوله ریزه

مطالعات نشان داده است که خوردن سیب زمینی باعث سرطان نمی شود، مگر اینکه آنها را سرخ کرده بخورید. سیب زمینی پخته یا حتی آب‌پز می تواند بیشتر مفید باشد. سیب زمینی سرخ شده می تواند منجر به تولید یک ماده شیمیایی به نام آکریلامید شود که باعث سرطان می شود.

سیب زمینی علاوه بر جلوگیری از سرطان، حتی می تواند ریسک ابتلا به سرطان را کاهش دهد. این می تواند به مقدار ویتامین C در سیب زمینی ها نسبت داده شود. 50 میلی گرم ویتامین C (معادل دو سیب زمینی) می تواند خطر سرطان معده را تا 8 درصد کاهش دهد.

همچنین مشخص شد که سیب زمینی های ارغوانی خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش می دهند. محققان مشاهده کرده بودند که عصاره سیب زمینی پخته شده مانع گسترش سلول های بنیادی سرطان روده بزرگ می شود و حتی آنها را در برخی موارد کاملا نابود کرده است.

بهبود سلامت مغز از خواص گوله ریزه

سیب زمینی همچنین حاوی اسید آلفا لیپوئیک است که به سلامت مغز کمک می کند. این اسید به بهبود حافظه در آلزایمر و حتی کاهش شناختی در برخی بیماران کمک می کند.

سیب زمینی موجود در گوله ریزه به درمان افسردگی کمک می کند، آنها می توانند بر انتقال دهنده های عصبی مغز که مسئول مدیریت مسائل روحی هستند تاثیر بگذارند و جالب است که این ها همان انتقال دهنده های عصبی هستند که توسط دارو مورد هدف قرار گرفته اند. خوردن یک سیب زمینی ساده قبل از رفتن به رختخواب می تواند به بدن کمک کند تا احساسات و حالات شما را منظم کند.

ویتامین C در سیب زمینی ها نیز در درمان افسردگی نقش دارد. ویتامین C یک آنتی اکسیدان است و به جلوگیری از آسیب سلولی به ویژه در مغز کمک می کند.

گوله ریزه برای کمک به تقویت استخوان ها

طبق گفته مرکز پزشکی مریلند، منیزیم و پتاسیم موجود در سیب زمینی می توانند به سلامت استخوان کمک کنند. این دو ماده معدنی می توانند به جلوگیری از پوکی استخوان در مردان و زنان کمک کنند.

بهبود هضم و گوارش یکی از خواص گوله ریزه

مقدار زیادی کربوهیدرات در سیب زمینی به سوخت واکنش ها در بدن، برای فرآیندهای مختلف کمک می کند که یکی از آنها هضم است. فیبر هضم را بهبود می بخشد. بیشتر فیبر، در پوست سیب زمینی پیدا می شود. نشاسته موجود در سیب زمینی، حجم زیادی به مدفوع اضافه می کند، چون غیرقابل هضم است.

همچنین، اگر شما گوشت گوسفند را به صورت منظم میل کنید به کاهش وزن دست پیدا می کنید. گوشت قرمز دارای پروتئین زیاد و چربی کم می باشد. به همین به کنترل وزن کمک می کند. مصرف گوشت گوسفند باعث می شود تا سوخت و ساز بدن شما زیاد شده و کالری بسوزانید.

سیب زمینی موجود در گوله ریزه، می تواند اسهال را درمان کند. مصرف کالری و کربوهیدرات در طول اسهال می تواند به احیای سریع سطح انرژی کمک کند. روند بهبودی را می تواند تسریع کند.

تقویت ایمنی بدن با گوله ریزه

تحقیقات نشان می دهند سیب زمینی همچنین می تواند اثرات مفید بر سیستم ایمنی داشته باشد؛ مطالعات نشان داده است مصرف سیب زمینی ممکن است لکوسیت ها را کاهش دهد که به علت التهاب و یا زمانی که فرد بیمار است، در بدن تولید می شود.

همچنین، به دلیل سلنیوم موجود در گوشت گوسفند که حاوی آنتی اکسیدان های فراوان می باشد می توانید برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود از آن بهره بگیرید. افزایش سیستم ایمنی بدن به مقابله بهتر با بیماری ها و باکتری ها کمک می کند.

افزایش انرژی بدن

گوشت گوسفند یک منبع عالی از انرژی می باشد. مصرف گوشت گوسفند به شما انرژی بسیار می رساند چرا که صد گرم از این گوشت دارای ۲۰۶ کیلوکالری انرژی می باشد که انرژی مورد نظر روزانه را تامین می کند. اگر فعالیت های سنگین و فکری زیادی انجام می دهید می توانید برای تقویت بدن خود گوشت گوسفند میل کنید.

منبع غنی پروتئین

گوشت گوسفند به دلیل داشتن پروتئین بالا باعث می شود تا یک انتخاب پروتئینی عالی برای بدن باشد. صد گرم گوشت گوسفند دارای ۱۷ گرم پروتئین می باشد که بسیار عالی است. پروتئین برای عضله سازی مفید بوده و همچنین پروتئین باعث گوارش بهتر و تقویت بنیه بدن می شود.

پیشگیری از ابتلا به اوتیسم

گوشت گوسفند به دلیل داشتن امگا سه و ویتامین ب دوازده باعث می شود تا از ابتلای کودکان به بیماری اوتیسم جلوگیری شود. گوشت گوسفند مستقیما بر روی سیستم عصب مرکزی کودکان تاثیر گذاشته و برای آرام کردن مغز و استرس بسیار موثر است.

افزایش گلبول های قرمز

علاوه برای موارد گفته شده گوشت قرمز دارای ویتامین ب دوازده می باشد که باعث می شود تا گلبول های قرمز خون به اندازه کافی در بدن ایجاد شود و همچنین از کم خونی پیشگیری می کند.

مضرات و منع مصرف های گوله ریزه

در ابتدا خوب است بدانید که گوله ریزه غذای سالم و بدون ضرر برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف هر غذایی میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این غذا ها نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهند شد؛ اما چنانچه در مصرف هر نوع غذایی زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.
بنابراین، مضراتی که در ادامه برای گوله ریزه بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این غذا بوده و یا به دلیل حساسیت برخی افراد به بعضی از مواد اولیه ی به کار رفته در گوله ریزه خواهد بود. این عوارض و ممنوعیت ها شامل موارد زیر میشوند:

مبتلایان به نقرس بهتر است این غذا را استفاده نکنند و در صورت مصرف حتماً مقداری سماق و آبغوره به آن بیفزایند.
مبتلایان به بیماری‌هایی مانند گواتر، چربی و فشارخون خیلی بالا، اختلالات قلبی و عروقی، سنگ کلیه اگزالاتی، میگرن و پارکینسون باید در مصرف این غذا احتیاط کنند.
اشخاص سوداوی مزاج هم بهتر است آبگوشت را استفاده نکنند.