سیر قلیه یکی از غذاهای بسیار قدیمی و نوستالژیک گیلانی می باشد که اگر با سیر محلی تهیه شود بسیار خوش طعم می شود. اگر طعم سیر را دوست دارید به شدت عاشق سیر قلیه خواهید شد.
این غذا به شدت مقوی و پر خاصیت است. از خواص سیر می توان به تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سرماخوردگی، کاهش فشار خون، کمک به داشتن عمر طولانی، پیشگیری از آلزایمر اشاره کرد. سیر قیله را همراه با برنج ایرانی و ترشی میل کنید که فوق العاده خوشمزه می باشد.

طبع سیر قلیه چیست؟

چنانچه در رابطه با طبع سیر قلیه سوالاتی نظیر: طبع سیر قلیه چیست؟ و یا، طبع سیر قلیه گرم است یا سرد؟ و یا حتی، طبع سیر قلیه تر است یا خشک؟ سوالاتی برای شما پیش آمده است، خوب است بدانید که طبع سیر قلیه معتدل است.

طرز تهیه سیر قلیه

پیش از بررسی خواص فوق العاده ی سیر قلیه، با طرز تهیه ی این غذای خوشمزه آشنا شوید:

• سرخ کردن برگ سیر: ابتدا سیر را پاک کنید و برگ های آن را جدا کنید و ریز خرد کنید و چندین بار بشورید تا تمیز شود سپس آبکشی کنید کمی که خشک شد داخل تابه با مقداری روغن برگ های سیر را سرخ کنید تا رنگ آن تغییر کند.
• پخت لپه: لپه را از چند ساعت قبل خیس کنید سپس آن را جداگانه نیم پز کنید و کف رویش را بگیرید این کار باعث می شود بوی نامطبوع لپه از بین برود.
• تفت دادن مرغ: داخل ظرف مورد نظر کمی روغن ریخته تا داغ شود سپس مرغ را افزوده و کمی سرخ می کنیم تا تغییر رنگ دهد سپس برگ های سیر سرخ شده را همراه با نمک و فلفل و زردچوبه به آن اضافه کرده و هم بزنید در انتها ۲ لیوان آبجوش ریخته تا روی مرغ ها را بگیرید سپس اجازه دهید تا مرغ پخته شود.
• افزودن لپه: بعد از گذشت ۱ ساعت از زمان پخت مرغ لپه های نیم پز شده را به مرغ اضافه می کنیم و درب قابلمه را بگذارید تا لپه ها با مرغ نیز پخته شود.
• افزودن تخم مرغ: بعد از پخت لپه و مرغ نوبت اضافه کردن تخم مرغ است. تخم مرغ ها را می توانید مستقیم داخل سیر قلیه بشکنید یا در ظرفی جداگانه تخم مرغ را هم بزنید و به خورش سیر قلیه اضافه کنید و هم بزنید هر کدام روش را بنا به سلیقه و ذائقه خود انجام دهید سپس اجازه دهید تا تخم مرغ ها پخته شوند بعد از اینکه تخم مرغ ها سفت شدند از روی حرارت بر می داریم در ظرف سرو ریخته یا با همان ظرف سرو کنید.
• هر از چند گاهی سیر قلیه را هم بزنید تا ته نگیرد.
• می توانید لپه را حذف کنید ولی طعم و مزه سیر قلیه با لپه بسیار دلچسب است.
• حتما لپه را همیشه جداگانه نیم پز کنید سپس به خورشت ها اضافه کنید این کار در کیفیت نهایی تاثیر دارد.
• به دلخواه می توانید از چاشنی ها آبلیمو یا آبغوره در انتهای پخت اضافه کنید.
• می توانید از هر جایی مرغ که دوست دارید استفاده کنید یا در بعضی رسپی محلی از خروس نیز استفاده می کنند.
• آب سیر قلیه نباید زیاد باشد پس بگذارید تا غلیظ شود.

خواص سیر قلیه در طب سنتی

حال که با طرز تهیه ی سیر قلیه آشنا شدید، در ادامه، ابتدا برخی از خواص برگ سیر موجود در این غذای محبوب را بیان کرده و سپس به بررسی خواص سایر مواد به کار رفته در این غذا خواهیم پرداخت:

• سیر قلیه غنی از فیبر است و یک کاهنده قوی کلسترول خون محسوب می شود.
• فیبر موجود در سیر قلیه در کاهش بیماری قلبی و عروقی موثر است.
• وجود پتاسیم در سیر قلیه در تنظیم فشار خون بسیار مفید است.
• سیر قلیه مانع از ایجاد پلاک در رگهای خونی می شود. و به حفظ سلامت قلب کمک می کند.
• سیر قلیه غنی از آهن است برای درمان کم خونی بسیار مفید است.
• مصرف سیر قلیه به دلیل فیبر موجود در آن ابتلا به بیماری های روده را کاهش می دهد و از یبوست جلوگیری می کند.
• وجود اسیدفولیک در سیر قلیه برای سلامت جنین مفید است، مصرف آن به مادران باردار توصیه می شود.
• مصرف سیر قلیه به دلیل دارا بودن مواد معدنی کلسیم و منیزیم و اسید چرب است برای بیماران دیابتی فوق العاده است.
• کربوهیدرات و پروتئین موجود در سیر قلیه باعث احساس سیری در فرد می شود به همین دلیل برای افراد دیابتی بسیار مفید است. (فرد دیابتی دیگر به طرف مواد شیرینی نمی رود)
• سیر قلیه دارای آنتی اکسیدان است که برای کاهش فشار خون بالا بسیار مفید است.
• سیر قلیه علاوه بر پروتئین حاوی نشاسته هم می باشد بدین ترتیب هم پروتئین بدن و هم انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می کند.
• میزان سدیم در سیر قلیه نسبت به کلسیم پایین است به همین علت مصرف آن برای مبتلایان به فشار خون بالا مجاز است.
• سیر قلیه غنی از کلسیم است و مصرف آن برای کسانی که به لبنیات حساسیت دارند مفید است.

سیر قلیه حاوی ترکیباتی با خواص درمانی است.

بیشتر ادعاها در مورد خاصیت درمانی سیر موجود در سیر قلیه مربوط به وجود یک ترکیب فعال بنام آلیسین است. این ترکیب حاوی سولفور، بوی تند و مزه متمایزی را به سیر می دهد.

در هنگام آشپزی و پخت و پز، خرد کردن یا رنده کردن سیر باعث تولید آلیسین می شود اما حرارت دادن سیر ممکن است برخی از خواص درمانی آن را از بین ببرد که بهتر است سیر را در مرحله آخر پخت به موادغذایی اضافه کنیم.

سیر قلیه می تواند خطر حملات قلبی را کاهش دهد.

بیشتر تحقیقات روی قابلیت سیر موجود در سیر قلیه در کاهش خطر حملات قلبی و کمک به مدیریت سطح کلسترول متمرکز شده اند. مطالعات متعدد نشان می دهند که سیر باعث می شود پلاکت ها (سلول های دخیل در انعقاد خون) کمتر بهم بچسبند و روی دیواره های شریانی انباشته و جمع شوند.

این بدین معناست که سیر همانند یک ماده ضدانعقاد عمل می کند و از این طریق، خطر حملات قلبی را کاهش می دهد. سیر می تواند فشار خون را از طریق گشاد کردن رگ های خونی پایین بیاورد و به جریان خون اجازه می دهد تا براحتی و آزادانه حرکت کند.

در بدن نوعی اسید آمینه به اسم هوموسیستئین وجود دارد که باعث می شود تا بیماری های قلبی عروقی در بدن قوت بگیرد. خوردن سینه مرغ با این اسید آمینه مبارزه کرده و آن را کنترل می کند.

سیر قلیه خاصیت ضد سرطانی دارد.

ترکیبات سولفور در سیر قلیه برای جلوگیری از تشکیل سلول های سرطانی و مسدود کردن تومورها مورد مطالعه قرار گرفته است.

بیشتر شواهد درباره رابطه سیر قلیه با سرطان کولون، پروستات، مری و کلیه از نوع مشاهده ای بوده و فقط تعداد کمی از افراد در این مطالعات شرکت کرده اند. درنتیجه تاثیر سیر قلیه در رابطه با سرطان نامشخص بوده و مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.

سیر قلیه خواص آنتی میکروبیال و ضدقارچی دارد.

در گذشته از سیر موجود در سیر قلیه برای مقابله با عفونت های ویروسی، باکتریایی و قارچی استفاده شده است. برخی از بیماری های پوستی مثل زگیل و گزش حشرات ممکن است به روغن سیر یا یک پر از سیر خام پاسخ دهند.

سیر قلیه می تواند سلامت استخوان را حفظ کند.

مطالعات حیوانی نشان می دهند که سیر موجود در سیر قلیه ممکن است تحلیل رفتن استخوان را بواسطه افزایش سطح استروژن در جوندگان ماده به حداقل برساند.

یک مطالعه روی زنان یائسه نشان داد که مصرف یک دوز از عصاره سیر خشک (معادل 2 گرم سیر خام) همین اثر را دارد. همچنین مطالعات نشان می دهند که مصرف سیر می تواند باعث تسکین علایم التهابی استئوآرتریت شود.

افزایش سوخت و ساز بدن

سیر قلیه دارای ویتامین B6 می باشد که این امر به تنظیم آنزیم های بدن و همچنین تحریک مناسب واکنش های سلولی متابولیک می انجامد. خوردن سیر قلیه سلامت رگ های خونی را حفظ می کند و سطح انرژی را بالا می برد. همچنین باعث می شود تا کالری سوزی در بدن افزایش پیدا کند.

کنترل فشار خون

طبق تحقیقات انجام شده مصرف سیر قلیه در کاهش فشار خون موثر است. کسانی که فشار خون بالا دارند می توانند از سیر قلیه برای کنترل فشار خون خود استفاده کنند.

غنی از فسفر

می دانیم که سیر قلیه سرشار از فسفر است. فسفر موجود در سیر قلیه باعث می شود تا سلامت استخوان و دندان ها حفظ شده و همچنین عملکرد سیستم عصبی و کلیه و کبد تنظیم شود.

مضرات و منع مصرف های سیر قلیه

در ابتدا خوب است بدانید که سیر قلیه غذای سالم و بدون ضرر برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف هر غذایی میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این غذا ها نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهند شد؛

اما چنانچه در مصرف هر نوع غذایی زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.
بنابراین، مضراتی که در ادامه برای سیر قلیه بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این غذا بوده و یا به دلیل حساسیت برخی افراد به بعضی از مواد اولیه ی به کار رفته در سیر قلیه خواهد بود. این عوارض و ممنوعیت ها شامل موارد زیر میشوند:

• مسموم شدن کبد: سیر موجود در سیر قلیه خواص بسیار زیادی برای بدن دارد ولی در صورتی که بیش از حد تعادل مصرف شو می تواند مشکلاتی برای کبد ایجاد کند. طبق تحقیقات دانشمندان مصرف بیش از حد سیر می تواند باعث مسموم شدن کبد شود.
• خطر افزایش کلسترول: درست است که گوشت مرغ موجود در سیر قلیه، نسبت به گوشت قرمز، از کلسترول کمتری برخوردار است ولی اگر مرغ با پوست توسط روغن های حیوانی و یا چربی های ترانس سرخ شود می تواند باعث بالا رفتن کلسترول شود. کسانی که کلسترول بالا دارند بهتر است گوشت مرغ را بدون پوست و به صورت کباب شده یا آبپز مصرف کنند.