مزاج، به عنوان یک عامل تعیین‌کننده در سلامت و تعادل بدن، تأثیر مستقیمی بر تیزی و دقت حواس پنجگانه دارد. بر اساس طب سنتی، مزاج‌های مختلف، واکنش‌های متفاوتی نسبت به محرک‌های محیطی از خود نشان می‌دهند.
مزاج‌های خشک و گرم، به دلیل داشتن انرژی بیشتر، حواس تیزتری دارند. افراد با مزاج خشک و لاغر معمولاً بویایی و چشایی قوی‌تری دارند. اما افراط در خشکی می‌تواند به کندی حواس منجر شود. از سوی دیگر، سردی مزاج با کندی و سکون همراه است و باعث کاهش توانایی ادراک حسی می‌شود.
غذاهای سنگین و دیرهضم، خون غلیظی ایجاد می‌کنند که عملکرد حواس را کند می‌کند. مصرف بیش از حد غذاهای سرد و تر مانند سالادهای کاهو، غذاهای نشاسته‌ای و نوشیدنی‌های سرد، به ویژه برای افراد سردمزاج، می‌تواند به اختلال در حواس منجر شود.
برای تقویت حواس، می‌توان از غذاهایی با طبع گرم و خشک مانند آش‌های ساده، شورباهای سبک، دمنوش‌های بادرنجبویه و گل گاو زبان استفاده کرد. همچنین، مصرف مغزهای آجیلی مانند گردو و پسته، و استفاده از عطرهای طبیعی مانند مشک و گل محمدی نیز می‌تواند به تقویت حواس کمک کند.