پیاز را می توان معروفترین و پرکاربردترین سبزی در دنیا دانست. تقربا تمام ملت های جهان و همه فرهنگ های آشپزی به صورت وسیع از پیاز استفاده می کنند. پیاز در انواع غذاها بصورت سرخ کرده یا آب پز و بخار پز، در ترشی ها و سالادهای مختلف استفاده می شود.
با توجه به متون کهن طب سنتی ایرانی اسلامی پیاز و پیازچه جزو بهترین خوراکی های روی زمین هستند. این گذاره در کتاب شفای بو علی سینا اشاره شده است.
گیاه پیاز انواع مختلفی دارد که معروفترین آن عبارتند از:
- پیاز زرد
- پیاز سفید
- پیاز قرمز
- پیاز شیرین
- پیازچه
- تره فرنگی
طبع پیاز در طب سنتی:
طبع پیاز در منابع طبی سنتی گرم و خشک ذکر شده که در مورد انواع پیاز، هرچه تندی و کشیدگی پیاز بیشتر باشد، گرمی آن نیز بیشتر می شود. بنظر می رسد که پیاز قرمز گرمی و خشکی بیشتری نسبت به سایر انواع پیاز دارد. افراد با مزاج گرم و خشک با خوردن پیازهای تند دچار سردرد می شوند. بهترین نوع پیاز برای مصرف این افراد پیاز گرد و سفید است که تندی کمتری دارد.
خواص پیاز در طب سنتی:
از خواص بی شمار و شگفت آور پیاز مواردی را در ادامه ذکر می کنیم.:
- سلنیوم موجود در پیاز باعث تحریک سیستم ایمنی بدن و مقاومت در برابر بیماری ها می شود.
- باعث جلوگیری از زخم معده و ورم معده می شود.
- موجب خرد شدن سنگ کلیه می شود.
- پیاز پخته ملین و ضد یبوست است.
- ضد ویروس است.
- ضد سرطان است.
- قراردادن حلقه های پیاز در محیط باعث از بین بردن آلودگی ها می شود.
- گرم کننده گلو و سینه است.
- محرک قلب است و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
- سلامت استخوان ها را تضمین می کند.
- ادرار آور است.
- موجب کنترل فشار خون می شود.
ترفندهای پیازی که باید بدانید:
چند راهکار ساده برای استفاده از پیاز:
برای جلوگیری از سوزش چشم، قبل از خرد کردن چند ساعتی پیاز را در یخچال بگذارید.
پوست کندن پیاز در ظرف آب نیز از سوزش چشم جلوگیری می کند.
برای پایین آوردن فوری تب به خصوص در کودکان کافی است چند حلقه پیاز را تنها به مدت ده دقیقه کف پاها بگذارید. قرار دادن بیش از ده دقیقه ممکن است باعث افت فشار شود.
برای از بین بردن بوی بد دهان بعد از مصرف پیاز بهتر است یک گردو یا مقداری نان برشته را چند دقیقه جویده و در دهان نگه دارید.
چکاندن چند قطره آب پیاز در گوش باعث بهبود سنگینی گوش به خصوص در افراد مسن می شود.
مصلح پیاز چیست؟
بهترین مصلحات پیاز کاسنی، سرکه و آب انار است.
این مواد به علت داشتن طبع سرد می توانند عوارض ناشی از گرمی پیاز را در افراد کاهش داده و باعث تعدیل طبع آن در بدن افراد شوند.
شست و شوی پیاز با آب نمک نیز در تعدیل طبع آن موثر است.
مضرات پیاز و موارد منع مصرف پیاز:
خواص و فواید پیاز آنقدر زیاد است که به ندرت پیش می آید که در شخصی ایجاد عوارش کند. اما افراد بهتر است این چن نکه را به خاطر سپرده و بسته به شرایط جسمی و طبعی خودشان در هنگام مصرف پیاز در نظر بگیرند:
پیاز باعث افت شدید قند خون می شود.
باعث ایجاد گاز و نفخ می شود و افراد با داشتن سابقه نفخ، بیماری های گوارشی، استفراغ و... بهتر است با احتیاط ان را مصرف کنند.
مصرف پیاز باعث ایجاد بوی بد در دهان و همچنین بدبو دن عرق می شود.
پیاز در برخی افراد موجب بروز حساسیت می شود که سوزش، خارش و ایجاد راش پوستی از جمله نشانه های آن است.
افراد گرم مزاج و افرادی که در هوای گرم دچار سردرد می شوند باید در مصرف پیاز بخصوص انواع تند آن احتیاط کنند. این افراد بهتر است پیاز را بصورت پخته یا ترشی مصرف کنند.
همچنین مصرف پیاز در زنان باردار باعث ایجاد سوزش سر معده می شود.
