مصطکی، (به انگلیسی: Mastic) صمغ زرد رنگی است که از درختچه‌ای به نام پسته مصطکی، (نام علمی: Pistacia lentiscus) گرفته می‌شود.

در فارسی به نام‌های «رماس»، «رماست» و «کِیَه» خوانده شده‌است. در کتاب‌های طب سنتی با نام‌های «مصطکی»، «مصطکی رومی»، «کندر رومی»، «مستکی» و «علِک رومی» ذکر شده‌است. همچنین در انگلیسی به صمغ عربی (Arabic gum) (نباید با صمغ عربی یا (gum Arabic) اشتباه شود)، صمغ یمن (Yemen gum) و یا اشک خیوس (tears of Chios) هم خوانده میشود.عصاره زرد رزینی مصطکی در ماه‌های گرم سال به صورت قطراتی کوچک و خود به خودی از ساقه و شاخه‌های درخت مصطکی به بیرون می‌تراود که در مجاورت هوا سفت شده و به شکل قطرات اشک در بازار به فروش می‌رسد.(ویکی پدیا)

از مصطکی به عنوان برادر کندر نیز نام برده اند. این نامگذاری به این دلیل است که مصطکی از نظر ظاهری و همچنین شیوه تهیه به کندر شبیه است. مصطکی نسبت به کندر که غالبا سفید یا شیری رنگ است، رنگ زردتری دارد و گاها به طلایی میگراید.

مصطکی یکی از اجزای مهم داروی معروف امام کاظم است که در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها و تقویت سیستم ایمنی موثر است.

«مصطکی رومی»، «کندر رومی»، «مستکی»، «علک رومی» از دیگر نام های معروف مصطکی در منابع طب سنتی است.

اگر مقالات پیشین سایت طب شناس را مطالعه کرده باشید، حتما در بخش مصلحات مواد خوراکی زیاد به این نام برخورده اید! و ممکن است هربار از خود پرسیده باشید مصطکی چیست؟ طبع مصطکی گرم است یا سرد؟ خواص مصطکی چیست؟ چه عوارض و مضراتی دارد؟ و این سوال مهم که مصطکی، با آنکه خود به عنوان مصلح بسیاری از مواد مورد استفاده قرار می گیرد، مصلح اش چیست؟؟

تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا این ماده نه چندان معروف اما پرخاصیت را به شما معرفی کرده و اطلاعات کاملی در مورد آن در اختیارتان قرار دهیم.

طبع مصطکی سرد است یا گرم؟

کارشناسان طب سنتی دریافته اند که مصطکی دارای طبع گرم و خشک است. از این رو آن را به عنوان مصلح مواد با طبع سرد، و سرد و تر قرار داده اند. مصرف مصطکی ایجاد صفرا می کند و استفاده از آن برای گرم مزاجان و صفراوی ها چندان مناسب نیست. اما برای سردمزاجان و دموی ها خواص زیادی دارد.

مصطکی چه خواصی دارد؟

• برای درمان درد و گرفتگی گوش مورد استفاده قرار می گیرد.
• مقوی مغز، حافظه و اعصاب است.
• مقوی قلب است.
• در درمان سرفه موثر است.
• بوی بد دهان را از بین می برد.
• درد مفاصل را کاهش می دهد.
• اگر همراه با کندر مصرف شود، تاثیر زیادی بر تقویت هوش و حافظه دارد.
• از زوال عقل، کندذهنی، فراموشی و آلزایمر جلوگیری می کند.
• در درمان زخم معده و سایر زخم های گوارشی نظیر زخم اثنی عشر و زخم روده موثر است.
• بوییدن مصطکی ناراحتی های عصبی، دلشوره، آشفتگی های روانی و… را بهبود می بخشد.
• بوییدن مصطکی وسواس را کاهش می دهد.
• اگر مصطکی را با کلاب مخلوط کرده و بر پیشانی و پشت پلک ها بمالید، سردرد، درد چشم و درد پیشانی و شقیقه را کاهش می دهد.
• جوشانده مصطکی سردی و چربی کبد را کاهش می دهد.
• دم کرده مصطکی برای درمان سرفه و خونریزی ریه مفید است.
• جویدن یا مکیدن مصطکی برای تقویت لثه و دندانها، از بین بردن بوی بد دهان و از بین بردن پوسیدگی های دندان مفید است.

عوارض، مضرات و موارد منع مصرف مصطکی

برخی معتقدند که مصطکی طبع معتدلی دارد اما در اکثر منابع طب سنتی طبع گرم و خشک برای مصطکی ذکر شده. به همین دلیل افراد با مزاج گرم و صفراوی بهتر است در مصرف مصطکی دقت کنند.

مصطکی در برخی کودکان باعث اسهال می شود.

اگر داروهای شیمیایی خاص مصرف می کنید از عدم وجود اختلال دارویی با مصطکی مطمئن شوید.

مصرف مصطکی و مشتقات آن از جمله روغن مصطکی در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.

برای مصرف مصطک توسط کودکان نیز باید احتیاط شود.

مصطکی در برخی افراد ایجاد حساسیت و آلرژی می کند.

مصلح مصطکی چیست؟

بادام هندی، بادام درختی، دارچین و سماق از مصلحات مصطکی هستند. همراهی مصطکی با خوراکی های دارای طبع سرد و تر نیز موجب تعدیل طبع هر دو و افزایش خواص می شود.