جوز هندی یکی از ادویه ها است که در منابع فارسی با نام جوز بویا نیز از آن یاد شده. این ادویه، دانه سخت و بیضی شکل درختی به نام جوز بویا است. این درخت از دسته درختان همیشه سبز به شمار می رود و عطر دانه آن زیاد و کمی تند است و می تواند عطر و طعم غذا را کاملا تحت تاثیر خود قرار دهد و به همین دلیل در بین علاقمندان به آشپزی و خلق طعم های خاص، طرفداران زیادی دارد. همانطور که از نام آن برمی آید، درخت جوز هندی بیشتر در جنوب هند و ایالتی به نام کرلا می روید. همچنین اندونزی، کارائیب و دیگر مناطق گرمسیری، مناطق مناسبی برای رشد این گونه هستند. دانه جوز هندی در پوسته ای سخت و قهوه ای یا خاکستری رنگ قرار دارد. با شکافتن این پوسته به دانه ای تخم مرغی شکل می رسیم که شیارها و چین خوردگی هایی در سطح آن قرار دارد.
این دانه بسیار سخت است و در آشپزی تنها تراشیدن بخشی از آن توسط رنده یا جسمی اینچنینی برای افزودن عطر و طعم آن به غذا کافی است. به همین دلیل اغلب جوزهندی را به صورت آسیاب نشده نگهداری می کنند.
از جوزهندی و روغن آن نیز استفاده هایی در طب سنتی و اسلامی می شود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. در این متن با طبع، خواص، عوارض و مصلح جوزهندی آشنا می شوید.
جوز هندی چه طبعی دارد؟
جوز هندی مانند بسیاری دیگر از انواع ادویه دارای طبع گرم و خشک است. افراد گرم مزاج باید بسیار در مصرف آن احتیاط کنند چرا که ممکن است باعث بروز عوارضی نظیر سردرد یا واکنشهای آلرژیک در آنها شود. این ادویه گزینه خوبی برای تعدیل طبع غذاهایی با مزاج سرد است.
جوز هندی چه خواصی دارد؟
- برای تقویت هاضمه و عملکرد سیستم گوارشی می توان از آن کمک گرفت.
- افسردگی، کسالت روح و دلشوره را می توان با مصرف جوز هندی درمان کرد چراکه جوزهندی خواص ارامبخشی دارد.
- جوزهندی دارای ترکیباتی است که می تواند به مقابله با سلولهای سرطانی برود و از رشد و پیشرفت آنها جلوگیری کند. به همین دلیل می توان آن را در زمره موادی که خواص ضد سرطانی دارند نیز قرار داد.
- روغن یا کره گرفته شده از جوز هندی به عنوان یک پماد موثر برای تسکین دردهای عضلانی، استخوانی، مفاصل و رماتیسم مورد استفاده قرار می گیرد.
- استفاده از جوزهندی در ترکیب غذاها باعث از بین بردن انگلهای معده و روده ازجمله کرم کدو می شود.
- موجب سم زدایی کبد و کلیه و حفظ سلامت آنها می شود.
- ریختن پودر جوز هندی در سوپ یا دیگر غذاها، مشکل نفخ و دل درد را رفع می کند.
- هم به درمان یبوست کمک می کند و هم در درمان اسهال موثر است.
- خواص ضد باکتریایی جوزهندی باعث جلوگیری از ابتلا به بیماریهای دهان و دندان و حفظ سلامت دندانها می شود. همچنین از پوسیدگی دندانها و ایجاد زخم و آفت در دهان جلوگیری می کند.
- ضد خستگی و نشاط آور است.
- می تواند بوی بد دهان را از بین ببرد.
- از گرفتگی عروق جلوگیری می کند و پمپاژ خون توسط قلب را بهبود می بخشد و به این ترتیب به حفظ سلامت و عملکرد قلب کمک می کند.
- در زمان تنشهای عصبی و اضطراب، سطح فشار خون را پایین نگه داشته و از بروز سکته ها و آسیبهای عصبی جلوگیری می کند.
- در درمان سوء هاضمه و مشکلات گوارشی موثر است.
عوارض سوء مصرف جوز هندی چیست؟
جوزهندی باید به مقدار کم مصرف شود. زیاده روی در مصرف آن عوارض متعددی دارد که بسته به مزاج افراد می تواند کم یا شدید باشد.
آریتمی قلبی یکی از مضرات زیاده روی در مصرف جوز هندی است.
دلپیچه و اسهال از دیگر مضرات آن است.
سردرد، واکنشهای آلرژیکی نظیر جوش، کهیر، راش پوستی، گرفتگی صدا و خش گلو نیز در مورد سوء مصرف جوزهندی گزارش شده است.
می تواند باعث بروز سرگیجه و بدن درد شود.
مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی شود چرا که انقباضات رحمی را تغییر داده و خطر سقط را در پی دارد.
مقدار مجاز مصرف جوز هندی در هر بار مصرف، یک چهارم گرم است و مصرف بیش از آن می تواند باعث تهوع، توهم و بیهوشی شود. این مقدار می تواند در کودکان مسمومیت شدید و حتر مرگ را در پی داشته باشد.
مصلح جوز هندی چیست؟
بهترین مصلح برای جوز هندی گشنیز است.
بهتر است از جوز هندی در غذاهایی استفاده شود که بیشتر ترکیبات آن دارای طبع سرد باشند.
