مزاج انسان چهار دسته است:
- گرم و خشک
- گرم و تر
- سردو خشک
- سرد و تر
در اصطلاح طب سنتی این چهار مزاج به ترتیب:صفراوی، دموی، سودایی و بلغمی نیز نامیده می شوند.
این دسته بندی حاصل نظریه چهار عنصر اصلی تشکیل دهنده جهان است که عبارتند از آب، باد، خاک و آتش.
همچنین بر اساس تقسیم بندی های طب سنتی مزاج های چهارگانه را به چهار فصل تشبیه کرده اند. به این صورت که:
مزاج گرم و تر برابر با فصل بهار
مزاج گرم و خشک برابر با فصل تابستان
مزاج سرد و خشک برابر با فصل پاییز
مزاج سرد و تر برابر با فصل زمستان
است.
هر فرد یک مزاج خاص خود را دارد که به وراثت و سبک زندگی و نوع تغذیه بستگی دارد و می توان این مزاج را با تدابیر طب سنتی تغییر داده و اصلاح کرد. اصلاح مزاج به انسان کمک می کند که نسبت به محیط زندگی و تغذیه ای که دارد سازگارتر شود و بر بیماریهای ناشی از غلبه مزاج، فائق آید.
هر فرد بسته به مزاجی که دارد، ویژگی ها و خصوصیاتی دارد که از آن طبع و مزاج نشات می گیرد. با تغذیه صحیح و سازگار می توان نقاط قوت یک مزاج را تقویت کرده و ضعف ها و کاستی های ان را برطرف کرد.
در ادامه معرفی خصوصیات افراد دارای هر مزاج، در این مطلب شما را با ویژگی های افراد دموی، یعنی افرادی که سرد و خشک دارند آشنا می کنیم.
عنصر اصلی در افراد با مزاج سرد و خشک، خاک است. در منابع طب سنتی ویژگی های خاک را سردی، سنگینی، قابض بودن و فشرده بودن برشمرده شده است. افراد دارای مزاج سرد و خشک را سوداوی نیز می گویند.
ویژگی های فردی افراد دارای مزاج سرد و خشک
- لاغر اندام و ریز جثه هستند.
- پوست آنها سفید، گندمگون یا سبزه است.
- پوستی خشک و کم انعطاف دارند.
- معمولا موهای آنها زود سفید می شود.
- بدن آنها کم مو است.
- استخوانهای آنها کشیده و نازک است.
- بدنشان سفت و سرد است.
- در فصول گرم، گرما را به راحتی تحمل می کنند اما در سرما بی قرار می شوند و تمایلی به ماندن در سرما و خنکی ندارند.
- به خوردن شیرینی جات علاقمندند.
- بینی و دهانشان اغلب خشک است و مستعد خون دماغ هستند.
- معده آنها دیرهضم است.
- رگهای دستشان به راحتی به رنگ تیره دیده می شود اما برجسته نیست.
- قوای جنسی ضعیفی دارند.
- زیر چشم آنها معمولا تیره می شود.
- کمتر پیش می آید که در بین آنها افراد چشم رنگی دیده شود و رنگ چشم سودایی ها اغلب سیاه و قهوه ای تیره است.
- منظم، دقیق و وظیفه شناسند.
- در مسائل اقتصادی و... محتاط و دور اندیش هستند.
- گاهی دچار وسواس و تردید می شوند.
- لجباز، خیالپرداز و مسر هستند.
- درونگرا هستند و زیاد خودخوری می کنند.
- انرژی کمی دارند و زیاد پیش می آید که مبتلا به افسردگی و کسالات روحی شوند.
- زود سیر می شوند و زود هم گرسنه می شوند.
- کم معاشرت و مردم گریزند.
- زبان تندی دارند.
- قدرت بویایی آنها ضعیف است.
عوارض غلبه مزاج در افراد سرد و خشک چیست؟
- ابتلا به افسردگی
- خیالات منفی و ازار دهنده
- یاس
- خواب کم
- کینه توزی
- یبوست مزمن و بواسیر
- نفخ و معده درد و سوزش معده
- واریس و پا درد
- غلیظ شدن خون
- پرخوری و اشتهای کاذب
- خشکی پوست دست و صورت و خشکی چشم ها و بینی
- ترک، تیرگی پوست و ابتلا به بیماریهایی نظیر پسوریازیس
- خوابهای آشفته و سیاه، احساس پرت شدن از بلندی، احساس بختک، عدم تحرک و...
- بد دلی، وسواس، بدگمانی، حساسیت بیش از حد روی رفتار و گفتار دیگران
- کم خونی شدید
- ریزش مو و کم پشتی مو
چه خوراکی هایی با مزاج سرد و خشک سازگار است؟
بهترین خوراک برای افراد سودایی گوشت گوسفندی، کباب گوسفندی، گوشت مرغ محلی، تخم مرغ عسلی، شوربا، بادام و شیر بادام یا حریره بادام، نان با ارد گندم، شیر و لبنیات گاوی همراه با عسل، شیربرنج، انواع مرباها به ویژه: به ، سیب، بالنگ، هویج، انجیر و....
همچنین بهتر است افراد با مزاج سرد و خشک و سوداییاز مصرف مواد زیر پرهیز کرده یا حتما با مصلح میل کنند.
گوشت گاو و گوساله، گوشت مرغ ماشینی، شتر مرغ، شتر، ماهی و سایر گوشت های دارای طبع سرد.
سیرابی، غذاهای کارخانه ای و فست فودها، غذاهای فریز شده یا کنسرو شده.
کلم، نخودفرنگی، سیب زمینی، قارچ، گوجه، بادمجان
لیمو، آب لیمو و میوه ها و آب میوه های ترش
جو، سوپ جو، عدس و...
کشک و دوغ
رب و سرکه
