استفراغ یکی از اختلالات گوارشی ناخوشایندی است که همه انسانها در زندگی خود تجربه می کنند. حالت تهوع پیش از استفراغ رخ می دهد و حالتی شبیه به دلشوره و فشار بر معده است که باعث می شود شخص تمایل به بیرون ریختن محتویات معده خود پیدا کند. استفراغ به معنی بیرون آمدن محتویات معده است که می تواند شامل غذا یا خوراکی های خورده شده، آب، شیره معده و… باشد.

در موارد حاد و در مواقعی که فرد مکررا و در مدت طولانی استفراغ می کند، خروج خون نیز دیده می شود که ممکن است در اثر زخم و خراش گلو و مجاری گوارشی باشد یا در اثر اسیب های جدی تر به معده.

تهوع و استفراغ دلایل مختلفی دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسمومیت غذایی یا دارویی
• قرار گرفتن در شرایط نامتعادل مانند حضور در کشتی یا قایق روی دریا یا سفر با خودر و اتوبوس و…
• تاثیر داروهای شیمی درمانی
• تغییرات هورمونی دوران بارداری
• عفونت و التهاب گلو و لوزه
• هپاتیت
• استرس و اضطراب
• عفونت خونی
• کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی در بدن
• و…

تهوع و استفراغ به هر دلیلی که باشد، موضوع خوشایندی نیست و فرد مبتلا به دنبال هر راه و روشی است که این حالت را برطرف کرده و بهبود یابد.

داروهای شیمیایی متنوعی برای کاهش حالت تهوع وجود دارند که بسته به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز می شوند.

در کنار این داروها روشهای خانگی و طبی و گیاهی متنوعی وجود دارد که حالت تهوع را کنترل کرده و احتمال استفراغ را کاهش می دهد.

طب سنتی البته چندان مخالف استفراغ نیست و آن را نوعی سم زدایی و دفع مواد مسموم و آلوده از بدن می داند. اما در برخی موارد استفراغ مکرر و طولانی شده و موجب ضعف و آزار بیمار می شود و لازم است که اقدامات درمانی و پیشگیرانه موثر انجام شود.

در ادامه به برخی از این روشها اشاره می کنیم:

درمان استفراغ با پونه کوهی

آسیاب شده پونه کوهی، چوب درخت بو و میخک را در آب سیب تازه ریخته و میل کنید. مصرف این نوشیدنی سه بار در روز و هر بار به اندازه یک لیوان بلامانع و باعث درمان تهوع و استفراغ است.

درمان استفراغ با سماق

اسیاب شده سماق و مقداری پور شاهدانه را در یک قاشق غذاخوری رب انار حل کرده و میل کنید. بهتر است رب انار کمی ترش باشد. این مخلوط را میتوان دو یا سه مرتبه در روز مصرف کرد.

درمان استفراغ با گلاب

در آن دسته از استفراغ هایی که به دلیل اضطراب، بارداری، سفر و… رخ می دهد، بوییدن و نوشیدن مقداری گلاب می تواند در برطرف کردن آن حالات موثر باشد. اسپری کردن گلاب روی بالش در زمان خواب و شستن صورت با گلاب نیز حالت تهوع را برطرف کرده و از استفراغ جلوگیری می کند.

درمان استفراغ با زنجبیل

کافیست پودر زنجبیل و میخک را در یک لیوان آب جوش رریخته و حدود بیست دقیقه زمان دهید تا خوب دم بکشد و بعد میل کنید. زنجبیل یکی از موثرترین ترکیبات گیاهی برای درمان تهوع و استفراغ است. خوردن روزانه یک لیوان از این ترکیب تاثیری فوری و موثر در درمان استفراغ دارد.

درمان استفراغ با تخم رازیانه

یک قاشق تخم رازیانه را در مقداری آب ریخته و بجوشانید. خوردن این جوشانده همراه با عسل تاثیر زیادی در درمان تهوع و استفراغ دارد.

درمان استفراغ با رایحه درمانی

استنشاق رایحه های خوش در بهبود حالت تهوع موثر است. بهترین رایحه هایی که می توان در این حالت بویید عطر گلاب، لیمو و نعنا است. این رایحه هاف ظرفیت تنفسی ریا را بالا می برند. اکسیژن رسانی به اندامها و ارگانهای بدن تقویت می شود و به همین دلیل حالت تهوع کاهش میابد.

درمان استفراغ با لیموترش

لیموترش احتمالا اولین چیزی است که در حالت استفراغ به سراغش می روید. بوییدن لیمو ترش و مکیدن یک برش نازک از لیموترش یا خوردن چند قطره آب لیموترش باعث کاهش سریع حالت تهوع و قطع استفراغ می شود.

درمان استفراغ با ادویه ها

برخی مطالعات نشان داده که مصرف ادویه هایی نظیر دارچین، زنجبیل، زیره و رازیانه در غذاها باعث برطرف کردن استفراغ و تهوع می شود.

درمان استفراغ با تکنیک های تنفسی و ورزشی

تنفس صحیح، دم و بازدم کامل، تنفس عمیق و در آرامش، همچنین انجام ورزشهای هوازی باعث بهبود حالات روحی و فیزیکی فرد شده و در درمان استفراغ و تهوع بویژه اگر منشائ روحی و روانی داشته باشد موثر است.

درمان استفراغ با مصرف مایعات

در اصطلاح پزشکی گفته می شود که بدن خود را هیدراته نگه دارید. این به این معناست که از مصرف مایعات و اب غافل نشوید. به این ترتیب از خشکی بدن و معده خود جلوگیری می کنید و این خود عاملی برای کاهش و درمان تهوع و استفراغ است.

کمبودهای ویتامینی بدن خود را برطرف کنید

یکی از دلایل استفراغ کمبود برخی مواد در بدن است. کمخونی، کمبود آهن، کمبود ویتامینهای گروه ب و … می توانند باعث اختلال در گوارش و بروز تهوع و استفراغ شوند. با مصرف مکمل ها و ویتامین ها و خوراکی هایی که این مواد را تامین می کند، می توانید تا حد زیادی از این اتفاقات جلوگیری می کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر در استفراغ خود رگه های خونی مشاهده می کنید.

اگر هیچ یک از درمانهای دارویی و گیاهی حال شما را بهبود نمی دهد.

اگر بیش از سه روز به استفراغ مبتلا هستید.

اگر استفراغ همراه با اسهال باشد.

اگر احتمال بارداری وجود دارد.

اگر همراه با تب بالای 38 درجه باشد.

اگر فرد مبتلا کودک زیر 6 سال باشد و استفراغ بیش از یک روز یا ده مرتبه طول بکشد.