در ابتدا باید بگوییم که حجامت به نوعی یکی از طرق خون گیری میباشد که افراد آن را در جهت جلوگیری و بهبود بیماری ها انجام میدهند. با انجام حجامت شما به نوعی به سیستم دفاع عمومی بدن خود یک شوک وارد کرده که باعث میشود بدن شما علیه کلیه عوامل درونی و بیرونی هشیار و فعال باشد.

در این مطلب درمورد حجامت عام صحبت خواهیم کرد که در طب اسلامی به حجامت بین دو کتف معروف بوده و در جایی دیگر به عنوان حجامت فریادرس و در عنوان دیگر، با ‏حجامت نافع از آن نام برده شده است. حتی در منابعی حجامت عام را حجامت کاهل میدانند.

حجامت عام در بین تمامی انواع حجامت موثر ترین روش حجامت بوده و پزشکان جهت استفاده از حجامت های پیشگیرانه و یا برای شروع فرآیند درمانی با حجامت، معمولا این نوع حجامت را تجویز می‌کنند.

حجامت کاربرد هایی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

فواید حجامت چیست؟

• اکثر افرادی که حجامت را انجام میدهند، به دلیل کاربردی بودن حجامت در مسئله پیشگیری از انواع بیماری ها است. حجامت سبب تنظیم سیستم ایمنی، برقراری تعادل ترکیبات شیمیایی در خون، تنظیم تعادل هورمون های خون و همچنین تنظیم سیستم اعصاب خود مختار بدن شده و بدین صورت در جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری ها موثر واقع میشود.
• همچنین از حجامت در درمان برخی بیماری ها نیز بهره گیری میکنند. این بیماری ها شامل سردرد های عصبی و میگرنی، چربی، قند خون، اوره خون، سنگ های کلیوی و کیسه صفرا بوده که انجام حجامت در بهبود و درمان آنها موثر واقع میشود.
• همچنین حجامت را برای خارج کردن خون های آلوده بدن نیز انجام میدهند. خون های آلوده به تدریج در برخی از قسمت ها تجمع یافته و بدن به آرامی آنها را خارج خواهد کرد. اما از آنجایی که بدن بسیار کند این کار را انجام میدهد، با گذشت زمان، خون های آلوده بیشتری در بدن جمع شده و سلامتی ما را با تهدید مواجه میکند. حجامت راهی برای خروج سریع تر این خون ها از بدن به شمار میرود.
• همچنین حجامت سبب تنظیم طبیعت مدبره در بدن ما میشود. طبیعت مدبره، سیستمی در بدن است که وضعیت کلی بدن ما را به سمت تعادل هدایت میکند و جلوی انحراف از تعادل را نیز میگیرد. طبیعت مدبره همان حالتی است که مثلا هنگامی که صفرا در بدن افراد بالا می‌رود، به صورت غیر ارادی افراد تمایل به خوردن موادی مانند ترشیجات که دارای طبع سرد است پیدا میکنند. افرادی که رژیم غذایی مناسب دارند، طبیعت مدبره در آنها تنظیم بوده و در هنگامی که بدنشان به چیزی نیاز دارد آن را انجام داده و این کار برای آنها سودمند خواهد بود. افرادی با مزاج صفراوی در تابستان هنگامی که طبیعت مدبره آنها تنظیم است، تمایل به خوردن خنکی داشته و افرادی با مزاج بلغمی با خوردن ماست در فصل زمستان احساس ناخوشایندی پیدا میکنند. حال اگر طبیعت مدبره فردی با رژیم غذایی نامناسب بهم ریخته باشد و دیگر درست عمل نکند، خود را به اجبار با روش های غلط تغذیه ای و سبک زندگی اشتباه هماهنگ میکند.

حجامت عام چگونه انجام میشود؟

حجامت ها انواع گوناگونی دارند که بسته به محل انجام حجامت و طریقه انجام آنها، از یکدیگر متمایز میشوند. در خصوص حجامت عام باید گفته شود که این حجامت از جمله حجامت های ناحیه تنه بوده و محل انجام حجامت عام بین دو کتف میباشد.

ناحیه ای که حجامت عام از آن قسمت انجام میشود، بسیار به دستگاه های مهم و کلیدی بدن مانند سر، ریه ها، قلب، کبد، طحال، دستگاه گوارش، لوزالمعده، سیستم لنفاوی، سیستم دفاعی و سیستم عصبی نزدیک بوده و بنابراین بسیار بر این نقاط اثر گذار است.

روش انجام آن نیز بدین صورت است که در ابتدا با استفاده از یک لیوان مکش مخصوص ،خون های آلوده بدن شما را در محلی خاص جمع کرده و در نهایت با یک تیغ چند خراش سطحی ایجاد میشود. البته این خراش ها درد جزئی دارند. این خراش ها سبب میشوند که بتوان خون های آلوده را در لیوان جمع کرده و دور ریخت. دقت داشته باشید که در مراکز معتبر لیوان و تیغ حجامت استریل و یک‌ بار مصرف است.

حجامت عام دارای فواید بسیاری است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

آثار و خواص حجامت عام

• جایگزینی مناسب برای فصد باسلیق
• جایگزینی مناسب برای اکحل
• تصفیه کننده عمومی خون
• تنظیم ترکیبات بیوشیمیایی خون
• تنظیم ترشحات غدد داخلی
• تنظیم ترشحات هورمون ها
• تنظیم آنزیم ها
• درمان اختلالات کبدی
• درمان خفقان
• درمان کننده‌ امتلاء
• مناسب جهت فشار خون و رفع غلظت بالای خون
• مفید برای دیابت
• موثر در بهبود چربی خون
• درمان بالا بودن اسید اوریک و بهبود و حتی درمان نقرس
• کاربردی برای هموپتیزی ( سرفه خونی)
• موثر در بهبود تپش قلب
• مناسب جهت دوران سر ( که در اثر سنگینی معده ایجاد شده است)
• کاهش دهنده درد های مزمن مثل درد کلیه
• بهبود دهنده درد های مزمن مثانه
• تسکین دهنده در های رحمی
• سبب باز شدن قاعدگی
• درمان کننده آکنه، جوش و لکه های صورت
• مناسب جهت بهبود میگرن، سردرد های عصبی و سر درد های مزمن
• موثر در کاهش اضطراب و پرخاشگری به ویژه در نوجوانان
• تسکین دهنده ی درد های گردن
• مناسب جهت بهبود درد های شانه و کتف ها
• درمان درد های حلق و گلو
• مفید جهت درمان سل و تنگی نفس
• مناسب برای انواع عفونت های حادّ ویروسی نظیر اوریون، آنفلوآنزا، سرخک، زونا و آبله مرغان
• تقویت کننده ضعف عمومی دستگاه ایمنی و جلوگیری از ابتلای مکرّر به بیماری های عفونی
• مناسب در درمان کهیر
• تقویت کننده ی بینایی چشم
• مناسب جهت ترک اعتیاد و ترک سیگار
• مفید جهت بیماری‌ های پوستی و خارش های بدن
• جلوگیری از سکته مغزی
• سبب پیشگیری از سکته قلبی
• درمان ریزش مو و شوره سر
• مناسب جهت تسکین درد بیماری هایی نظیر آرتروز و رماتیسم
• درمان خواب رفتگی دست و پا
• مناسب جهت بهبود کوتاهی قد کودکان و نوجوانان
• درمان آسم، سرفه و تنگی نفس
• بهبود و رفع آلرژی و حساسیت
• درمان سرما خوردگی مزمن
• مناسب جهت درمان نازایی و بیماری‌ های تناسلی
• موثر در افزایش هوش و حافظه کودکان و بزرگسالان
• افزایش دهنده قدرت ایمنی بدن
• مفید جهت درمان عفونت‌ ها و بیماری‌ های زنانگی
• کاهش دهنده ناراحتی‌ های عادت ماهیانه بانوان
• موثر در درمان سینوزیت
• سبب افزایش اشتها و رفع لاغری
• کمک به درمان اختلالات هورمونی
• درمان سو هاضمه و ورم معده
• کمک به درمان سیاتیک و واریس
• از بین برنده ی سم خون و عفونت‌ های مزمن
• مناسب جهت بیماری‌ های اعصاب و روان
• رفع کننده ی افسردگی و کسالت بدن
• درمان کیست تخمدان
• مناسب جهت رفع آفت دهان و تبخال
• کمک به رفع موهای زائد بدن
• درمان اختلالات خواب
• رفع لکنت زبان
• برطرف کننده سنگ کلیه
• از بین برنده ی سنگ کیسه صفرا
• درمان هپاتیت
• درمان دیسک کمر و تسکین کمر درد
• مناسب جهت درمان اگزما
• برطرف کننده ی بیماری‌ های پروستات
• مناسب جهت رفع زردی نوزادان
• پیشگیری از سرطان
• کاهش دهنده ی ویار بارداری
• بهبود ضعف و ناتوانی جنسی
• درمان اسپاسم و گرفتگی عضلات
• مناسب جهت درمان عفونت لوزه
• برطرف کننده ضعف عضلات
• رفع دلهره و ترس
• مناسب جهت بهبود کم خونی
• موثر در درمان پوکی استخوان
• مفید برای سالم ماندن دندان ها
• درمان و جلوگیری از چین و چروک پوست
• درمان اوره خون

حجامت عام از دیدگاه طب سنتی نیز دارای مکانیسم هایی از جمله موارد زیر است:

• دفع مواد زائد خون: این دفع مواد زائد از خون به وسیله حجامت عام، سبب کاهش تری گلیسرید خون، تنظیم غلظت خون، برقراری تعادل قند خون، دفع اسید اوریک اضافی و رفع فشار خون بالا میشود.
• دفع سموم و رفع عفونت بدن: حجامت عام با دفع سموم از بدن و همچنین رفع کردن عفونت های آن، سبب درمان نیش زدگی، سرخجه، سرخک، آبله مرغان، زونا، مسمومیت شیمیایی، آکنه و کهیر میشود.
• مناسب جهت اخلاط چهارگانه بدن: حجامت عام سبب تنظیم شدن اخلاط چهارگانه بدن ( دم، صفرا، سودا، بلغم) میشود.
• رفع کننده ی انسداد های عروقی: انجام حجامت عام سبب کمک به درمان تصلب شرائین، گرفتگی عروق کرونر، سردرد عصبی و میگرنی و همچنین سیاتیک خواهد شد.

آیا انجام حجامت عام عوارض دارد؟

حجامت عام نیز مانند اکثر روش های درمانی با عوارض احتمالی همراه خواهد بود. تنها مشکلی که حجامت عام ممکن است برای برخی از افراد ایجاد کند، ضعف دهانه معده خواهد بود. البته پیش آمدن این عارضه به دلیل خطا در نحوه قرار گیری لیوان حجامت بوده و بر اثر پایین تر گذاشتن لیوان، از محل مقرر، پیش خواهد آمد.

همچنین افرادی نباید حجامت عام را انجام دهند که در ادامه از آنها نام خواهیم برد.

انجام حجامت عام برای افراد زیر با ممنوعیت مواجه است:

• افرادی که دچار غلبه شدید بلغم هستند.
• کودکان از بدو تولد تا چهار ماهگی
• زنان باردار تا چهار ماهگی
• خانم هایی که عادت ماهیانه هستند در طول این بازه نمیتوانند حجامت را انجام دهند.
• افرادی که دچار کمبود پلاکت خون میباشند.
• افرادی که دارای فشار بالا به صورت مقطعی هستند.

همچنین نکاتی در رابطه با زمان انجام حجامت و فاصله های هر حجامت تا حجامت بعدی نیز وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

زمان مناسب برای حجامت چه زمانی است؟

شما هر زمانی از سال را میتوانید برای انجام حجامت انتخاب کنید. البته در روایات مختلف برخی از روزها برای انجام این عمل مناسب تر هستند و به آنها توصیه شده است.

برای مثال فصل بهار، و در ماه قمری روز‌ های هفدهم، نوزدهم و بیست و یکم توصیه بیشتری به انجام حجامت شده است.

همچنین در طی هفته نیز روز‌ های دوشنبه، سه شنبه و پنجشنبه و در طی سال دو روز شامل ۱۷ ربیع الاول و هفتم حزیران بهترین روز‌ های سال برای انجام حجامت معرفی شده اند.

حجامت عام در فصول بهار و پاییز برای همه ی مزاج ها موثر بوده و در فصول تابستان و زمستان باید بر اساس نیاز، و فقط بعضی ‏مزاج ها، در صورت ضروری بودن حجامت را انجام دهند.

مخصوصا در زمستان افرادی با مزاج سرد نباید حجامت کنند و در بهار و پاییز جهت تازه شدن خون، پیشگیری از غلیظ شدن خون و تقویت سیستم ایمنی و همچنین کاهش حساسیت فصلی و دیگر ‏بیماری هایی که در طی سال احتمال دارد به آنها مبتلا شوید، می توانید حجامت را انجام داده و در این زمان انجام حجامت برای همگان توصیه میشود.

همچنین توجه داشته باشید که حداقل فاصله زمانی برای حجامت از یک ماه شروع میشود تا اندازه روزها به سن ؛یعنی چهل ساله، چهل روز یک بار، پنجاه ساله پنجاه روز یک بار و… (البته نظر پزشک معالج در این مورد مهم است)، البته حجامت درمانی اگر توسط افراد غیر متخصص انجام شود ممکن است موجب درمان نشده و حتی مشکلاتی را به وجود آورد.