اگر تا به حال مطلبی درمورد دونگ کوئی (گیاه سنبل ختایی) نخوانده اید، باید بدانید که این گیاه مدت هاست که مورد توجه اطباء طب سنتی قرار داشته و از خواص درمانی بی نظیر دونگ کوئی استفاده های بسیاری شده است.

در واقع خواص دونگ کوئی هزاران سال است که در طب سنتی چین شناخته شده است. این داروی گیاهی دارای خواص باورنکردنی و فوق العاده ای است که قصد داریم در این مطلب از طب شناس به آنها بپردازیم.

دونگ کوئی میتواند سبب کاهش افسردگی، کاهش سطح قند خون، کاهش التهاب و افزایش سلامت قلب شما شود. با اینکه دسترسی به این گیاه کمی سخت است، اما باید بدانید که این گیاه به صورت قرص، شربت و عصاره وجود دارد که به اندازه ی خود گیاه، دارای خواص است.

در ادامه ی مطلب ابتدا به معرفی طبع دونگ کوئی خواهیم پرداخت و پس از معرفی خواص دونگ کوئی، مضرات و همچنین مصلحات این گیاه بی نظیر را بازگو خواهیم کرد.

طبع و مزاج دونگ کوئی چیست؟

شاید درمورد مزاج و طبع دونگ کوئی برای شما نیز سوال پیش آمده باشد که طبع این گیاه بی نظیر چیست؟ طبق گفته ی اطباء طب سنتی، طبع دونگ کوئی گرم و خشک است.

خواص فوق‌العاده دونگ کوئی یا سنبل ختایی

در این قسمت از طب شناس، به معرفی خواص بی نظیر دونگ کوئی خواهیم پرداخت. این خواص به طور کلی شامل موارد زیر میشوند:

• دونگ کوئی سبب افزایش اشتها شده و بی اشتهایی را رفع میکند.
• دونگ کوئی دارای خاصیت ضد باکتریایی است.
• از دونگ کوئی جهت ازدیاد ادرار استفاده میشود.
• دونگ کوئی در افزایش میل جنسی تاثیر گذار است.
• ریشه‌های خشک و پودر شده دونگ کوئی براین عفونت قارچی انگشتان پا بسیار موثر واقع میشوند.
• رفع گرفتگی ماهیچه ی معده
• درمان نفخ معده
• برگ‌های له شده ی دونگ کوئی به عنوان پماد جهت رفع ناراحتی های ریوی، سینه و روماتیسم به کار برده می‌شوند.
• دونگ کوئی برای خارش داروی موثری است.
• کمپرس عصاره ی گیاه دونگ کوئی، برای بهبود درد نقرس مورد استفاده قرار میگیرد.
• آنتی اکسیدان‌های موجود در دونگ کوئی از آسیب‌ های رادیکال‌های آزاد به سلول‌های کبد جلوگیری کرده و در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری‌های کبدی را کاهش میدهند.
• بهبود دردهای عادت ماهانه و سندرم پیش از قاعدگی PMS
• کاهش دهنده ی نشانه های یائسگی
• تمیز کننده ی خون
• کنترل کننده ی فشار خون
• مناسب برای درمان نازایی
• بهبود التهاب مفاصل
• کاهش احتمال ابتلا به سرماخوردگی
• کاهش احتمال ابتلا به سینوزیت
• جلوگیری از ابتلا به برونشیت
• پیشگیری از تب و عفونت‌ های ریوی
• دونگ کوئی با لخته کردن خون، مانع از دست رفتن خون از طریق جراحت و بریدگی میشود.
• تصفیه کننده ی خون
• دونگ کوئی با تحریک ترشح آنزیم‌های گوارشی معده، جذب مواد غذایی در خون را بهبود میبخشد. این عمل سبب حرکت بهتر مواد غذایی در روده‌ها خواهد شد.
• تسریع روند درمان زخم ها
• کمک به کم خونی
• رفع یبوست
• مورد استفاده در پیشگیری و درمان حملات آلرژیک
• کمک به درمان زود انزالی در مردان

دونگ کوئی و خواص ضد سرطانی آن

طبق مطالعات انجام شده مشخص شد که عصاره ی دونگ کوئی به از بین رفتن سلول های گلیوبلاستوما، که نوعی از سرطان مغزی تهاجمی می باشد، کمک می کند؛ اما میبایست توجه داشته باشید که نمی توان دونگ کوئی را به عنوان درمان سرطان در نظر گرفت و نباید جایگزین دارو های درمانی سرطان شود.

دونگ کوئی و درمان زخم

برخی از دانشمندان بیان داشتند که دونگ کوئی ممکن است با افزایش رگ زایی و یا ایجاد عروق خونی جدید، سبب بهبود سریع تر زخم ها در شما شود.

علاوه بر آن، اطباء طب سنتی نیز معتقدند که دونگ کوئی قادر است تاثیر خوبی در درمان زخم پای دیابتی ها داشته باشد؛ همان طور که می دانید، زخم در افراد دیابتی شدید تر بوده و دیر تر بهبود پیدا می کند که علت آن آسیب عروق خونی و بافت ها به دلیل بالا بودن قند خون می باشد.

دونگ کوئی و یائسگی

یکی از رایج ترین موارد استفاده دونگ کوئی، به خصوص در طب سنتی چینی، تسکین علائم یائسگی و سایر مشکلات مربوط به هورمون های زنانه میباشد.

از آنجایی که اغلب خانم ها به دنبال روش های درمانی طبیعی جهت تسکین علائم یائسگی نظیر گر گرفتگی و تعریق شبانه میباشند، میتوانند از دونگ کوئی استفاده کنند.

علاوه بر آن، طبق مطالعات انجام شده مشخص شد کاهش سطح سروتونین بدن به درمان گر گرفتگی یائسگی کمک می کند و دونگ کوئی تاثیر بسزایی در حفظ و افزایش سطح سروتونین را دارا میباشد.

دونگ کوئی و روماتیسم

از دیگر خواص دونگ کوئی، بهبود علائم آرتروز، پارگی مفاصل و همچنین روماتیسم مفصلی میباشد.

جالب است بدانید که مکمل حاوی دونگ کوئی به کاهش التهاب کمک کرده، از آسیب بیشتر مفاصل جلوگیری می کند و همچنین سبب ترمیم غضروف ها در آرتروز می شود.

علاوه بر آن، این گیاه با کاهش واکنش التهابی بدن، درد ناشی از بیماری روماتیسم مفصلی را کاهش داده و برخی علائم آن را نیز بهبود می بخشد.

خواص ضد سرطانی سنبل ختایی یا همان دونگ کوئی

دونگ کوئی خواص ضد سرطانی و ضد توموری داشته و برای درمان سرطان سینه، سرطانه دهانه رحم، سرطان حنجره و سلول های رابدومیوسارکوم مفید است.
خاصیت ضد سرطانی دونگ کوئی از دو ماده شیمیایی قدرتمند آنجلیسین و ایمپراتورین نشات گرفته است؛ با این حال نمی‌توان آن را به عنوان درمان سرطان در نظر گرفت و نباید جایگزین داروهای درمانی سرطان شود.

سنبل ختایی و خواص ضد میکروب آن

گیاه دونگ کوئی دارای خاصیت ضد میکروبی است و می تواند باکتری ها، ویروس ها و قارچ های مضر را از بین ببرد. به نظر می رسد عصاره این گیاه باکتری های بیماری زا همچون استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی را از بین می برد.
همچنین گفته شده عصاره این گیاه و برخی ترکیبات جدا شده از آن مانند ایمپراتورین، دارای فعالیت ضد ویروسی علیه ویروس هرپس سیمپلکس یا تبخال و کوکساکی ویروس که عامل بیماری گوارشی است، می باشد.
روغن ضروری دونگ کوئی نیز به عنوان ماده نگهدارنده بی خطر برای مهار رشد کپک در غذاها شناخته شده و می تواند کپک هایی که روی گردو رشد می کنند را از بین ببرد.

ضد اضطراب است

به نظر می رسد سنبل ختایی به کاهش اضطراب کمک کرده و سبب آرامش و کاهش رفتارهای اضطرابی می شود.

تقویت استخوان ها

پوکی استخوان یک بیماری است که با ضعف و شکنندگی استخوانی تعریف می شود و خطر ابتلا به شکاف و شکستگی را افزایش می دهد. هرچند این شرایط می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد، اما زنان مسن در معرض بیشترین خطر هستند. این وضعیت به این دلیل است که یائسگی سبب کاهش میزان استروژن، که هورمون مهمی برای تنظیم استخوان سازی و تجزیه سلول های استخوان است، می شود.

علاوه بر درمان برخی از علائم آشکار یائسگی، مانند بد خلقی، خواص دونگ کوئی می تواند جلوی از دست رفتن قدرت استخوان ها را نیز بگیرد. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که خواص دونگ کوئی با تقویت استخوان ها می تواند مانع از پوکی استخوان شود. یک مطالعه دیگر نشان داد که درمان پوکی استخوان با عصاره دونگ کوئی، میزان تولید سلول های استخوانی را افزایش می دهد.

کاهش قند خون

قند خون بالا می تواند منجر به نشانه هایی از قبیل ادرار مکرر، تمرکز مشکل، افزایش تشنگی و کاهش وزن شود. مطالعات نشان داده اند که دونگ کوئی دارای یک اثر کاهش قند خون است و می تواند به کنترل سطح قند خون طبیعی برای جلوگیری از عوارض جانبی ناشی از آن کمک کند. تحقیقات نشان می دهد که تزریق عصاره دونگ کوئی به موش ها سبب شده است سطح قند خون و مقاومت به انسولین کاهش پیدا کند.

انسولین یک هورمون مسئول حمل و نقل قند از طریق جریان خون به سلول است. هنگامی که سطح انسولین برای مدت طولانی افزایش یابد، می تواند منجر به مقاومت به انسولین شود. این امر سبب می شود بدن شما به طور طبیعی به انسولین پاسخ ندهد و قند خون افزایش پیدا کند.

ارتقا سلامت قلب

بیماری قلبی عامل اصلی مرگ در ایالات متحده است. بیماری‌های قلبی – عروقی شایع ترین نوع بیماری‌های قلبی هستند و معمولا با ایجاد پلاک و کلسترول در شریان ها ایجاد شده و سبب تنگ و سخت شدن آن‌ها میگردند. کاهش میزان کلسترول شما یک راه موثر برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و حمایت از سلامت قلب است. یک مطالعه ی حیوانی نشان داد که خواص دونگ کوئی می تواند کلسترول و تری گلیسیرید را کاهش داد. مطالعه دیگری نشان داد که ترکیب این گیاه با هوانگ کی ( گیاه دارویی دیگر ) می تواند سطح کلسترول و LDL را کاهش بدهد.

کاهش التهاب

در زمان آسیب یا عفونت، بدن شما اغلب پاسخ ایمنی را برای کمک به مبارزه با ارگانیسم های خارجی آغاز می کند. التهاب بخشی از این واکنش طبیعی ایمنی است. با این حال، التهاب مزمن در ریشه بسیاری از بیماری ها، از جمله بیماری های قلبی، دیابت و سرطان وجود دارد. برخی مطالعات کشف کرده اند که دونگ کوئی دارای خواص قدرتمند است که می تواند به کاهش التهاب کمک کند و خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد. یک آزمایش بالینی منتشر شده در مورد التهاب نشان داد که خواص دونگ کوئی به طور موثر سطح چندین نشانگر التهابی را کاهش می دهد.

کاهش علائم یائسگی

یائسگی کاهش طبیعی در مقدار هورمون تولید شده توسط تخمدان ها به عنوان سن زنان است. این دوره معمولا در اواخر 40 یا 50 سالگی مشاهده می شود. عوارض جانبی یائسگی می تواند شامل گرگرفتگی، عرق شبانه، ریزش مو، تغییرات خلق و افزایش خطر پوکی استخوان باشد. برای تسکین این علائم، بسیاری از زنان از درمان جایگزینی هورمون ها استفاده می کنند؛ نوعی از درمان که هورمون های مشابه را توسط مصرف قرص های ضد بارداری فراهم می کند. با این حال، این داروها می توانند با مجموعه ای از عوارض جانبی و خطرات آنها همراه باشد. دونگ کوئی یک تاریخ طولانی را به عنوان یک جایگزین طبیعی برای کمک به کاهش نشانه های یائسگی دارد. طبق یک مطالعه ایتالیایی، دونگ کوئی می تواند یک اثر استروژنی داشته باشد و ممکن است بتواند به تنظیم هورمون ها کمک کند و علائم یائسگی را بدون استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی کاهش دهد.

مضرات و منع مصرف دونگ کوئی

دونگ کوئی نیز مانند هر گیاه دارویی دیگر، در کنار خواص فراوانی که ذکر شد، دارای مضرات و منع مصرف هتیی برای برخی افراد است. در ادامه موارد منع مصرف دونگ کوئی را ذکر خواهیم کرد. این مضرات شامل موارد زیر میشوند:

• خانم های باردار: مصرف گیاه دونگ کوئی در طی بارداری ممکن است برای نوزاد خطر آفرین باشد؛ دونگ کوئی سبب میشود عضلات رحم تحت تاثیر قرار گرفته و علاوه بر آن، میتواند به ایجاد نواقص مادر زادی در نوزاد منجر شود.
• از آنجایی که در شرایط حساس به هورمون از جمله سرطان پستان، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز و یا فیبروئید رحم، دونگ کوئی ممکن است مانند استروژن عمل کند، توصیه میشود چنانچه شما دارای شرایطی هستید که ممکن است با قرار گرفتن در معرض استروژن بدتر شود، از دونگ کوئی استفاده نکنید.
• توصیه میشود خانم های شیر ده از دونگ کوئی استفاده نکنند.
• اگر جراحی در پیش دارید، دونگ کوئی مصرف نکنید؛ چرا که دونگ کوئی میتواند لخته شدن خون را کند کرده و این امر ممکن است خطر ابتلا به خونریزی در حین و بعد از عمل جراحی را افزایش دهد. بنابراین توصیه میشود مصرف دونگ کوئی را حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی متوقف کنید.
• مصرف برخی از داروهایی که لخته شدن خون را آهسته میکنند شامل آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، دیکلوفناک، ایبوپروفن، ناپروکسن و …، با دونگ کوئی خطر ابتلا به خونریزی و کبودی را در برخی افراد افزایش میدهد.

مصلحات دونگ کوئی

همانطور که گفته شد طبع دونگ کوئی گرم و خشک بوده و توصیه میشود گرم مزاجان جهت اصلاح طبع و مزاج آن به همراه دونگ کوئی، از مصلحات آن که شامل عرق خیار، عرق چنار و عرق برگ زیتون هستند، استفاده کنند.