شیر تیغک یکی از داروهای گیاهی است که در اطراف مراتع و زمین های کشاورزی می روید. شیرتیغک معمولا به صورت خودرو رشد می کند وپرورشی نیست. گیاه شیر تیغک که نام علمی آن Sonchus Asper است، از گیاهان چند ساله است و ار تفاع آن از 50 تا 150 سانتی متر متغیر است.

شیر تیغک از خانواده کاسنی ها است و در زبان کردی به چق چقه نیز معروف است. از دیگر نام های این گیاه می توانیم به گل قاصدک، کاسنی بری، دندان شیر و طرخشقون،خاردار، شیر خار و شارپ و… اشاره کنیم. برگ های شیرتیغک سبز براق است و ساقه هایی توخالی دارد. ریشه های گیاه افقی و زرد رنگ است. شیرتیغک گیاهی شیرابه دار است و این شیرابه بعد از بریدن ساقه آن نمایان می شود.

گیاه شیرتیغک بومی اروپا و افریقا است و بعدها به کشورهای دیگرسفر کرده است. این گیاه در اواسط تابستان گل می دهد. همه قسمت های شیر تیغک و حتی شیرابه سفیدرنگ آن خواص دارویی و درمانی دارند. این گیاه در لیست گیاهان دارویی ایران قرار گرفته و این موضوع حاکی از اهمیت خواص آن در طب سنتی است.

در این مقاله شما بیشتر با خواص شیرتیغک و عوارش آن آشنا خواهید شد.

طبع شیر تیغک سرد است یا گرم؟

بر اساس مطالعات انجام شده توسط محققان طب سنتی، طبع شیر تیغک سرد و خشک است. اختلافی جزئی در نظرات وجود دارد و آن اینکه عده ای طبع آن را سرد و تر می دانند. مصرف این گیاه دارویی در تابستان و روزهای گرم مفید است و گرم مزاجان نیز می توانند بهره بیشتری از خواص پر شمار آن ببرند.

خواص درمانی شیرتیغک در طب سنتی

• در درمان یبوست موثر است.
• اختلالات و ناهنجاری های گوارشی را درمان می کند.
• برای درمان زخمها و جراحات به صورت موضعی کاربرد دارد.
• خونریزی را کاهش داده و متوقف می کند.
• به درمان دمل و کورک کمک می کند.
• موجب کاهش قند خون می شود و مصرف آن برای افرادی که قند خون بالا دارند مفید است.
• تصفیه کننده خون است و خون را پاکسازی می کند.
• عملکرد کبد را تنظیم می کند.
• ترشحات کیسه صفرا را به تعادل می رساند.
• مصرف دم کرده شیر تیغک، کلسترول بد خون را کاهش می دهد.
• ضد دسرطان است.
• قاعده آور است.
• ضد اسهال است.
• ضد عفونی کننده است.
• ضد تحریک و آرامبخش است و به همین دلیل مصرف آن برای افرادی که در حال ترک اعتیاد هستند مفید است.
• شیره شیرتیغک تقویت کننده کبد است.
• شیره شیرتیغک یک ماده شیرافزا برای مادران شیرده است.
• از جمله مواد معدنی مفید در ترکیب آن می توان به ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، اسید اسکوربیک، کاروتنوئیدها و آنتی اکسیدان ها اشاره کرد.
• موجب تقویت بینایی و شفافیت دید می شود.
• ادرار آور است و حجم ادرار را افزایش می دهد.
• از عفونت ادراری جلوگیری کرده و آن را درمان می کند.
• به دلیل داشتن پتاسیم، تقویت کننده کلیه ها است.
• به کلیه ها کمک می کند کلسیم، اگزالات، اسید اوریک و سیستین اضافه را دفع کنند.
• برای دندان درد مفید است.
• به صورت موضعی برای درمان زگیل استفاده می شود.

روش استفاده از شیر تیغک

شیر تیغک اغلب به صضورت جوشانده مصرف می شود که روش تهیه آن به این صورت است:

50 گرم شیر تیغک خشک شده را در یک لیتر آب جوشیده ریخته و اجازه می دهیم 5 دقیقه دیگر هم بجوشد. سپس آن را صافی ریز رد کرده و می نوشیم.

می توانید جوشانده شیر تیغک را به مقدار زیادتر تهیه کرده ودر یخچال نگهداری کنید و در روز دو مرتبه پیش از وعده های غذایی مقداری از آن را بنوشید.

همچنین می توان شیر تیغک را به روش تهیه چای و دمنوش های دیگر، به صورت دم کرده میل کرد.

مصرف برگهای تازه شیر تیغک همراه با سالاد نیز مفید است اما از آنجایی که مزه تلخی دارد می توان برای بهبود طعم آن از سرکه یا آبغوره استفاده کرد.

عوارض و مضرات و منع مصرف شیر تیغک

همانطور که گفتیم شیر تیغک قاعده آور است بنابراین مصرف آن به زنان باردار توصیه نمی شود. این خاصیت شیر تیغک ممکن است باعث لکه بینی و یا خونریزی در بارداری شود و سلامت جنین را تهدید کند.

زیاده روی در مصرف گیاه شیرتیغک باعث قولنج معده می شود و درد روده را در پی خواهد داشت.

ممکن است با برخی داروهای شیمیایی تداخل داشته باشد. برای پیشگیری از این امر بهتر است اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید یا مبتلا به بیماری هستید، پیش از مصرف شیر تیغک، نظر پزشک خود را بپرسید.

افراد با مزاج سرد باید در مصرف آن احتیاط کنند.

مصلح شیر تیغک چیست؟

بهتر است دمنوش و جوشانده شیر تیغک را همراه با عسل یا نبات میل کنید تا سردی طبع آن اصلاح شود.