گیاه قات، با نام علمی Catha edulis که برخی به آن خات نیز می‌ گویند، گیاه گلداری است که بومی بخش هایی از شرق آفریقا و همچنین شبه جزیره عربستان می‌ باشد.جالب است بدانید که اصطلاح (قات زدن)، به عمل مکیدن تدریجی شیره برگ گیاه قات، که نوعی مخدر است، گفته می‌ شود.

گیاه قات با وجود آنکه به عنوان یک ماده مخدر شناخته شده است، اما خواص درمانی فراوانی داشته، و به طور متعادل، مورد استفاده برخی افراد، جهت درمان برخی بیماری هایشان، قرار می گیرد.

در این مطلب از طب شناس قصد داریم در ابتدا طبع گیاه قات را معرفی کرده و سپس به بررسی خواص این گیاه بپردازیم. پس از آن نیز مضرات و منع مصرف های این گیاه را بررسی کرده و در آخر نیز مصلحات آن را بیان خواهیم کرد.

طبع گیاه قات چیست؟

اگر درمورد طبع و مزاج گیاه قات سوالاتی نظیر طبع گیاه قات چیست؟ طبع گیاه قات سرد است یا گرم؟ و یا طبع گیاه قات تر است یا خشک؟ پیش آمده است، میبایست بدانید که طبع گیاه قات سرد و خشک است.

خواص بی نظیر گیاه قات که باید بدانید!

همانطور که گفته شد، گیاه قات دارای خواص درمانی فراوانی است. این گیاه در کنار خواص درمانی خود، به پیشگیری از ابتلا به برخی از عارضه ها و همچنین حفظ سلامت برخی قسمت های بدن، کمک خواهد کرد.

البته باید توجه داشته باشید که دوز مناسب از این گیاه را مصرف کنید و پیش از بکارگیری این گیاه، حتما با یک پزشک مشورت کنید. خواص و فواید گیاه قات به طور کلی شامل موارد زیر میشوند:

گیاه قات و سلامت دندان ها

کمک به حفظ سلامت دندان‌ ها یکی از خواص گیاه قات می‌ باشد. توجه داشته باشید که مصرف گیاه قات نقش مهمی در محافظت از دندان‌ ها داشته و در درمان بیماری‌ های لثه نیز کمک بسیاری به شما میکند و برای لثه ها مفید است.

خواص گیاه قات برای معده

یکی از خواص گیاه قات درمان عفونت‌ های معده است. گیاه فوق العاده ی قات، دارای خاصیت مدر، ملین و مسهل بوده و با داشتن این ویژگی‌ ها، و همچنین داشتن خواص ضد باکتریایی، در درمان عفونت‌ های معده و روده بسیار مفید و تاثیرگذار است.

گیاه قات و تاثیرگذاری آن بر واریس

یکی دیگر از خواص گیاه قات که می‌توان به آن اشاره کرد، تاثیر و کمک گیاه قات در درمان واریس است. از جمله راه‌ های درمان و جلوگیری از واریس میتوان به فعالیت هایی نظیر قوی کردن پا، کاهش وزن و ماساژ دادن پا اشاره کرد که در درمان واریس موثر هستند؛ به همین دلیل گیاه قات در درمان واریس موثر و مفید واقع خواهد شد.

درمان اسهال با گیاه قات

جالب است بدانید که گیاه قات قادر است به درمان اسهال کمک کند. البته دقیق تر آن است که بگوییم گیاه قات به درمان اسهال خفیف کمک خواهد کرد. اسهال از شایع‌ ترین اختلالات دستگاه گوارش است که همه افراد با این اختلال مواجه می‌شوند. در طب سنتی از گیاه قات برای درمان اسهال خفیف استفاده می‌ شود.

گیاه قات و بواسیر

یکی دیگر از خواص فوق‌العاده گیاه قات تاثیر قوی و مفید گیاه قات در درمان بواسیر است. خوب است بدانید که بواسیر به علت تورم و التهاب مویرگ های موجود در خروجی دستگاه گوارش و مقعد ظاهر می‌ شود و یک درمان طبیعی برای این عارضه مصرف گیاه قات است.

خواص گیاه قات برای درمان عفونت ادراری

کمک به درمان عفونت ادراری مزمن یکی دیگر از خواص گیاه قات است. عفونت ادراری حاصل از نوعی عفونت باکتریایی است که بر دستگاه ادراری تاثیر می‌ گذارد. گیاه قات یک درمان طبیعی است که در طب سنتی جهت درمان عفونت ادراری توصیه می‌ شود.

خواص گیاه قات برای سلامت قلب

خوب است بدانید که گیاه قات حاوی ترکیباتی است که می‌تواند از بروز بیماری‌ های قلبی جلوگیری کند. بنابراین از دیگر خواص گیاه می‌توانیم به تاثیر آن در پیشگیری از بیماری‌های قلبی اشاره کرد.

علاوه بر گیاه قات، مواد دیگری نیز میتوانند سبب حفظ سلامت قلب شوند. این مواد شامل موارد زیر میشوند:

• سیب: علاوه بر گیاه قات، سیب ها نیز موجب کاهش خطر بیماری های قلبی می شوند.
• روغن زیتون: روغن زیتون جزو خانواده چربی های غیر اشباع (مونو) است. البته به نظر می رسد خاصیت روغن زیتون در کاهش بیماری های قلبی فقط به دلیل غیر اشباع بودن آن نبوده و سایر ترکیبات موجود در روغن زیتون هم در حفظ سلامت قلب نقش دارند.
• آووکادو: آووکادو همانند روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده است. علاوه بر آن، آووکادو دارای ویتامین ها و فیتوشیمیایی هایی هستند که به عنوان آنتی اکسیدان ها برای محافظت از قلب، و سایر قسمت های بدن شما، عمل می کنند.

گیاه قات و سندروم پیش از قاعدگی

به اختلالاتی که پیش از قاعدگی و عادت ماهانه اتفاق می‌افتد سندروم پیش از قاعدگی یا PMS می‌گویند. گیاه قاط می‌تواند موجب کاهش بسیاری از مشکلات و ناراحتی‌ های پیش از قاعدگی شود.

علاوه بر گیاه قات، مواد دیگری نیز میتوانند سبب کاهش علائم قاعدگی و تسکین سندروم پیش از قاعدگی شوند. این مواد شامل موارد زیر میشوند:

• کنجد خام
• جعفری
• مغز بادام خام
• انجیر خشک
• فندق خام
• تخم مرغ
• پسته خام
• شیر کامل
• اسفناج خام

گیاه قات و فشار خون

یکی دیگر از خواص گیاه قات کمک به درمان فشار خون بالا است. مصرف گیاه قات یک درمان مفید و موثر جهت درمان فشار خون است. فشار خون می‌تواند منجر به سکته مغزی و قلبی و همچنین بیماری قلبی عروقی شود و گیاه قات با کاهش فشار خون، از این مشکلات نیز پیشگیری می‌ کند.

علاوه بر گیاه قات، مواد دیگری نیز میتوانند سبب کاهش فشار خون شوند. این مواد شامل موارد زیر میشوند:

• توت‌ها: مصرف انواع توت ها، به‌ خصوص بلوبری (زغال اخته آبی)، که غنی از ترکیباتی طبیعی به نام فلاونوئیدها هستند، سبب پیشگیری و کاهش فشار خون می‌شوند.
• چغندر قرمز (لبو): چغندر، مقدار بالایی نیتریک اکسید دارد که می‌ تواند به باز شدن رگ و کاهش فشار خون کمک کند.
• جو دو سر: جو دوسر به دلیل میزان فیبر بالا، چربی کم و سدیم کمی که دارد، برای کاهش فشار خون شما مناسب است.

گیاه قات و سلامت چشم ها

یکی دیگر از خواص گیاه قات این است که به حفظ سلامت چشم کمک می‌ کند. گیاه قات می‌ تواند منجر به درمان کاتاراکت پیری چشم، مشکلات شبکیه چشم در بیماران دیابتی، بهبود دید در شب و مشکلات نزدیک بینی چشم شود. بنابراین گیاه قات یک درمان طبیعی و بسیار موثر برای رفع مشکلات چشمی است.

علاوه بر گیاه قات، مواد دیگری نیز میتوانند سبب حفظ سلامت چشم ها شوند. این مواد شامل موارد زیر میشوند:

• تخم‌ مرغ: تخم‌ مرغ یکی از مفید ترین مواد غذایی برای سلامت چشم است. زرده‌ ی تخم‌مرغ حاوی ویتامین A، لوتئین، زآگزانتین و زینک است که همگی برای حفظ سلامت چشم ضروری هستند. ویتامین A از قرنیه‌ی چشم در برابر آسیب‌ ها محافظت می‌ کند.
• بادام: بادام مانند سایر دانه‌ ها و مغز ها برای سلامت چشم مفید است. بادام حاوی ویتامین E است و این ویتامین از بافت‌ های بدن در برابر مولکول‌ های ناپایدار محافظت می‌ کند. این مولکول‌ ها به بافت‌ های سالم حمله می‌ کنند.
• هویج: هویج یکی از معروف ترین مواد خوراکی جهت حفظ سلامت چشم ها به شمار می رود. هویج دارای ویتامین A و بتاکاروتن است. ویتامین A و بتاکاروتن به حفظ سلامت قرنیه‌ ی چشم کمک می‌کنند و در پیشگیری از عفونت‌ های چشم و سایر بیماری‌ های حاد چشم نیز مؤثر هستند.

گیاه قات و آلزایمر

پیشگیری از آلزایمر یکی دیگر از خواص گیاه قات است. گیاه قات، پر خاصیت و پر فایده است و تأثیر قوی در بهبود فعالیت‌ های مغزی دارد. مصرف گیاه قات در درمان فراموشی و پیشگیری از آلزایمر بسیار مفید و موثر است. علاوه بر آن، گیاه قات از زوال عقل در دوران پیری جلوگیری می‌ کند.

علاوه بر گیاه قات، مواد دیگری نیز میتوانند در پیشگیری از آلزایمر موثر واقع شوند. این مواد شامل موارد زیر میشوند:

• کلم پیچ
• بروکلی
• اسفناج
• آجیل
• بلوبری
• ذغال اخته
• شاتوت
• توت‌فرنگی
• لوبیا
• نخود
• غلات کامل نظیر نان گندم
• روغن زیتون
• مرغ فلفل دلمه ای
• نخود فرنگی
• ماهی
• هویج
• گوجه فرنگی
• زیره سبز
• دارچین
• زردچوبه
• آووکادو
• شیر سویا
• روغن نارگیل

مضرات و منع مصرف گیاه قات

همانطور که گفته شد، گیاه قات یکی از گیاهان دارویی است و معمولا بدون عوارض برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که مصرف این گیاه بیشتر از دوز مجاز، میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.

این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این گیاه، نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهد شد؛ بنابراین، چنانچه در مصرف هر ماده ای زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.

توجه داشته باشید، مضراتی که در ادامه برای گیاه قات بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این گیاه، و یا به دلیل ابتلا برخی افراد به بعضی بیماری ها میباشد. این عوارض و منع مصرف ها شامل موارد زیر میشوند:

• افرادی که دارو‌ های ضد انعقادی مصرف می‌ کنند، میبایست در مصرف ترکیبات دارویی گیاه قات دقت کرده و حتما با پزشک خود مشورت کنند.
• مبتلایان به بیماری‌ های کبدی نیز باید در مصرف ترکیبات دارویی گیاه قات احتیاط کنند و حتما با پزشک متخصص مشورت کنند.
• مصرف ترکیبات دارویی از گیاه قات در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌ شود.
• اگزالات موجود در گیاه قات نسبتا بالا است؛ به همین دلیل مصرف آن برای افرادی که سابقه سنگ کلیه و یا سنگ کیسه صفرا دارند با ممنوعیت مواجه است‌
• استفاده بیش از حد گیاه قات، می‌ تواند سبب ایجاد مشکلاتی در معده و روده‌، نظیر اسهال، شود.

مصلحات گیاه قات چیست؟

همانطور که گفته شد، طبع گیاه قات سرد میباشد؛ شما میتوانید با مصرف عرق آویشن و عرق آلاله از سردی این گیاه جلوگیری کنید.