سرخار گل با نام علمی (Echinacea angustifolia)، که با اسامی دیگری همچون اکیناسه و اکیناشا نیز شناخته می شود، یک گیاه دارویی است که استفاده ی آن در آمریکای شمالی و اروپا بسیار معمول بوده و به عنوان دارویی برای بهبود سرماخوردگی به فروش می رسد.

گیاه اکیناسه به صورت های مختلفی قابل استفاده بوده و محصولات گوناگونی از این گیاه وجود دارد؛ به طور کلی، افراد می توانند محصولات حاوی گیاه اکیناسه را به شکل های مختلف پیدا کنند. این محصولات شامل موارد زیر میشوند:

• اکیناسه تازه یا خشک شده
• چای و دمنوش اکیناسه
• اکیناسه به صورت مکمل غذایی در قرص ها
• اکیناسه به صورت روغن گیاهی
• اکیناسه به صورت فشرده شده
• اکیناسه به صورت کپسول
• اکیناسه به صورت اسانس و عصاره
• اکیناسه به صورت عرق اکیناسه

گیاه اکیناسه یا سرخار گل، دارای خواص و فواید فراوانی است و مصارف دارویی مختلفی دارد. در این مطلب از طب شناس، قصد داریم طبع گیاه اکیناسه را بیان کرده و سپس به بررسی خواص درمانی فراوان آن بپردازیم. پس از بررسی خواص فوق العاده ی گیاه اکیناسه، به معرفی مضرات و منع مصرف های گیاه اکیناسه پرداخته و در آخر نیز مصلحات گیاه اکیناسه یا سرخار گل را ارائه خواهیم داد.

طبع گیاه اکیناسه یا سرخار گل چیست؟

برخی افراد سوالاتی نظیر: طبع گیاه اکیناسه یا سرخار گل چیست؟ و یا، طبع گیاه سرخار گل یا اکیناسه گرم است یا سرد؟ مطرح می کنند؛ در پاسخ به این سوالات میبایست بدانید که طبع گیاه اکیناسه یا سرخار گل گرم است.

بنابراین این گیاه برای سرد مزاجان مناسب بوده و گرم مزاجان میبایست این گیاه را به همراه مصلحاتش مصرف کنند.

خواص فوق العاده ی گیاه اکیناسه یا سرخار گل

همانطور که گفته شد، گیاه اکیناسه دارای خواص درمانی فراوانی است و امروزه، افراد مختلفی در سراسر جهان از محصولات حاوی گیاه اکیناسه یا سرخار گل جهت درمان طیف وسیعی از بیماری ها استفاده می کنند.

در این بخش از طب شناس به معرفی و بررسی این خواص درمانی خواهیم پرداخت. این خواص به طور کلی شامل موارد زیر میشوند:

• موثر در بهبود سرفه و سرماخوردگی
• درمان برونشیت
• بهبود دهنده ی عفونت های تنفسی فوقانی
• توانایی رفع التهاب لثه
• بهبود دهنده ی آنفلوانزا
• تسریع روند درمان زخم ها
• رفع عفونت های مخمری
• موثر در روند درمان عفونت گوش
• درمان و رفع واژینیت
• درمان برخی از شرایط التهابی
• کمک به کنترل HIV

اکیناسه سرشار از آنتی اکسیدان

گیاه اکیناسه مملو از ترکیبات گیاهی مفید است، که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند.آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که به دفاع از سلول های شما در برابر استرس و تاثیرات منفی آن کمک می کنند، استرس با بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری های قلبی و دیگر مشکلات سلامتی ارتباط دارد.به نظر می رسد میزان این آنتی اکسیدان ها در عصاره میوه و گل گیاه در مقایسه با سایر قسمت ها مانند برگ و ریشه آن بیشتر باشد.

اکیناسه و کاهش قند خون

قند خون بالا می تواند خطر ابتلا به مشکلات جدی در سلامتی را افزایش دهد. این مشکلات می تواند شامل دیابت نوع 2، بیماری قلبی و چندین بیماری مزمن دیگر باشد. گیاه اکیناسه به کاهش سطح قند خون کمک می کند.تحقیقات نشان داده است که عصاره اکیناسه puprurea بر روی سرکوب آنزیم های هضم کننده کربوهیدرات بسیار تاثیرگذار است.

با این کار میزان قند وارد شده به خون در صورت مصرف اکیناسه کاهش می یابد.عصاره گیاه اکیناسه با فعال کردن گیرنده PPAR-y، که فعال شدن این گیرنده ها هدف اصلی داروهای دیابت است، سلول ها را نسبت به اثرات انسولین حساس می کند. این گیرنده خاص با از بین بردن چربی اضافی در خون، که یک عامل خطرناک برای مقاومت به انسولین است، بر روی کاهش سطح قند خون موثر است. این باعث می شود تا سلول ها بتوانند به انسولین و قند راحت تر پاسخ بدهند.

خواص ضد التهابی اکیناسه

التهاب واکنش طبیعی بدن شما در بهبود و دفاع از خود است. گاهی اوقات التهابات می توانند از کنترل خارج شوند و بیش از حد معمول و انتظار ادامه یابند. این اتفاق ممکن است خطر ابتلا به بیماری های مزمن و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد.

چندین مطالعه نشان داده است که اکیناسه می تواند به کاهش التهاب اضافی در بدن کمک کند. بزرگسالانی که به آرتروز مبتلا بودند، پس ازدریافت و مصرف مکمل های حاوی عصاره گیاه اکیناسه، به طور قابل توجهی التهاب، درد مزمن و تورمشان کاهش پیدا کرده است. جالب این جا است که این بزرگسالان به داروهای التهابی غیراستروئیدی متداول پاسخ خوبی نداده اند، اما مکمل حاوی عصاره گیاه اکیناسه برای آن ها اثربخش بوده است.

خواص اکیناسه بر سیستم ایمنی بدن

یک مطالعه در سال 2016 ) بزرگترین مطالعه تا کنون) نشان داده است که مصرف عصاره گیاه اکیناسه puprureaبا ارتقاء سیستم ایمنی مرتبط است. یک بررسی قبلی همچنین نشان می دهد که اکیناسه می تواند ارتباط بالقوه ای با تقویت سیستم ایمنی بدن داشته باشد.

امروزه بسیاری از افراد در طب سنتی، از اکیناسه به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند. با تقویت سیستم ایمنی بدن، این گیاه از سرماخوردگی و آنفولانزا جلوگیری می کند و در اصل اکیناسه برای سرما خوردگی یک راه درمانی موثر است.

خواص ضد سرطانی اکیناسه

سرطان بیماری است که شامل رشد کنترل نشده سلول های بدن می شود. یک رشته از مطالعات نشان داده است که عصاره گیاه اکیناسه ممکن است رشد سلول های سرطانی را سرکوب کرده و حتی باعث مرگ سلول های سرطانی شود. در یک مطالعه نشان داده شده است که، عصاره گیاه اکیناسه puprureaو اسید کریکوریک (که به طور طبیعی در گیاهان اکیناسه یافت می شود) می توانند باعث مرگ سلول های سرطانی شوند.

در یک مطالعه دیگر، ترکیب عصاره های سه گونه گیاه اکیناسه که قابلیت دارویی داشتند، با تحریک فرآیندی به نام آپوپتوز یا مرگ سلولی کنترل شده، سلول های سرطانی انسان را در لوزالمعده و روده بزرگ از بین بردند.اعتقاد بر این است که این اثر به دلیل خاصیت تقویت کنندگی سیستم ایمنی گیاه اکیناسه رخ می دهد.

خواص ضد استرس و اضطراب اکیناسه

اضطراب یک مشکل رایج است که تقریباً هر روز، به جمعیت کسانی که دچار آن و درگیر مشکلات حاصل از آن می شوند، اضافه می شود.در سال های اخیر، گیاه اکیناسه به عنوان یک کمک بالقوه برای رفع اضطراب ظاهر شده است.

تحقیقات در این باره نشان می دهد که گیاهان اکیناسه دارای ترکیباتی هستند که می توانند احساس اضطراب را کاهش دهند. این ترکیبات شامل آلکامیدها، اسید رزمارینیک و اسید کافئیک هستند.مطالعه دیگری نشان داده است که عصاره گیاه اکیناسه angustifolia به سرعت احساس اضطراب را در انسان های مضطرب کاهش می دهد.

خواص سرخارگل برای پوست

در یک مطالعه گیاه اکیناسه و تأثیر آن بر روی پوست مورد برسی قرار گرفت. این مطالعه که در سال 2017 انجام شد، اساساً بر روی ارتباط بین استفاده اکیناسه بشکل موضعی و سلامت پوست متمرکز بوده است. نتایج نشان دهنده آن بود که عصاره گیاه اکیناسه در صورت استفاده موضعی می تواند برای سلامت پوست مفید باشد.

در یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر، دانشمندان دریافتند که خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی گیاه اکیناسه، رشد پروپیونی باکتریوم، که علت شایع آکنه است را سرکوب می کند.

در مطالعه دیگری که بر روی 10 فرد سالم 25 تا 40 ساله انجام شد، نتایج نشان دادند که محصولات مراقبت از پوستی که حاوی عصاره گیاه اکیناسه هستند، می توانند باعث بهبود آبرسانی به پوست و کاهش چین و چروک ها شوند (به طور مشابه، کرم حاوی عصاره اکیناسه purpurea علائم اگزما را بهبود می بخشد و به ترمیم لایه محافظ نازک پوست کمک می کند)همچنین تحقیقات دیگر نشان داده است که گیاه اکیناسه ممکن است به درمان بیماری و مشکلات شایع پوستی کمک کند.

مضرات و منع مصرف های اکیناسه

گیاه اکیناسه یا سرخار گل، گیاه دارویی سالم و معمولا بدون ضرر برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف هر گیاه دارویی، میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.

این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این گیاهان دارویی، نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهند شد؛ اما چنانچه در مصرف هر نوع گیاه دارویی زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.

بنابراین، مضراتی که در ادامه برای گیاه اکیناسه یا سرخار گل بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این گیاه بوده و یا به دلیل حساسیت برخی افراد به گیاه اکیناسه یا سرخار گل خواهد بود. این عوارض شامل موارد زیر میشوند:

• درد معده: درد معده یکی از عوارضی است که به دلیل زیاده روی در مصرف گیاه اکیناسه یا سرخار گل و یا، حساسیت به این گیاه، در برخی افراد مشاهده شده است.
• حالت تهوع: حالت تهوع از دیگر عوارضی است که به دلیل زیاده روی در مصرف گیاه اکیناسه یا سرخار گل و یا، حساسیت به این گیاه، در برخی افراد مشاهده شده است.
• حتما پیش از شروع استفاده از هرگونه مکمل های گیاه اکیناسه یا سرخار گل، با پزشک خود مشورت کنید.
• افرادی که تحت عمل جراحی پلک قرار می گیرند، نباید از گیاه اکیناسه و مشتقات آن استفاده کنند.
• افرادی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نظیر تاموکسیفن استفاده می کنند نیز نباید از گیاه اکیناسه و مشتقات آن استفاده کنند.
• گیاه اکیناسه در خانواده ای از گل های مارگاریت، توت فرنگی، گل همیشه بهار و گل داوودی است؛ بنابراین چنانچه به این گیاهان حساسیت دارید، از مصرف گیاه اکیناسه نیز خودداری کنید.
• خانم های باردار و شیرده با ممنوعیت مصرف مواجه هستند.

مصلحات گیاه اکیناسه یا سرخار گل

با توجه به طبع گرم گیاه اکیناسه یا سرخار گل، اطباء طب سنتی توصیه می کنند از مصلحات گیاه اکیناسه یا سرخار گل که شامل عرق برگ زیتون و عرق برگ چنار می شوند، استفاده کنید تا طبع و مزاج آن اصلاح شود.