کم کاری کلیه یا نارسایی کلیه اختلالی است که در اثر آن، فعالیت کلیه ها محدود شده و سموم در بدن تجمع پیدا می کنند. کم کاری کلیه ممکن است در یکی از کلیه ها یا در هر دو کلیه ایجاد شود.
جدول دسترسی سریع
کلیه ها یکی از مهم ترین اعضا بدن انسان هستند که در طرفین بدن و تقریبا در پهلوها قرار گرفته اند و ظاهری لوبا شکل دارند. بافت کلیه ها از میلیون ها نفرون تشکیل شده که وظیفه جذب مواد غذایی و ضروری و دفع مواد زاید بدن و سموم و مواد شیمیایی به عهده آنها است.
هر اختلالی که عملکرد نفرون ها و جذب و دفع مواد را مختل کند،؛ منجر به نارسایی و کم کاری کلیه می شود.
اختلال در عملکر کلیه ها باعث نارسایی کلیوی و کم کار کلیه می شود. این نارسایی بسته به نوع عارضه و زمان و شدت آن متفاوت است. معمولا نارسایی کلیه را در دو دسته نارسایی حاد و نارسایی مزمن مورد بررسی قرار می دهند.
کم کاری کلیه دلایل مختلفی دارد و منجر به ایجاد عوارض متعددی می شود. راه های زیادی برای درمان کم کاری کلیه و نارسایی کلیه وجود دارد و ما در این روش های درمان کم کاری کلیه در طب سنتی را مرد بررسی قرار داده ایم.
علائم نارسایی و کم کاری کلیه چیست؟
هر اختلال و بیماری نشانه های خاص خودش را دارد. برخی بیماری ها در مراحل اولیه و خفیف خود علائم جدی ندارند و این موضوع باعث می شود که فرد دیر به مشکل خود پی ببرد. مشکلات کلیوی معمولا ابتدا با مشکلات ادراری ظهور پیدا می کنند. ادرار یکی از اصلی ترین عوامل دفع سموم از بدن است و اگر فرایند آن با مشکل مواجه شود، باعث بروز علائم و اختلالات حاد دیگری نیز می شوند. در ادامه با علائم کم کاری کلیه آشنا می شوید:
- کاهش دفع ادرار یا احتباس ادرار
- تورم پاها و زانوها و اندام های تحتانی
- پف کردن صورت و زیر چشم ها
- احساس ضعف و خستگی مفروط
- گیجی و حالت تهوع
- درد در قفسه سینه همراه با تنگی نفس
- نامنظم شدن ضربان قلب
- کاهش هشیاری و تمرکز
- خارش بدن به صورت مداوم و آزار دهنده
- افزایش انقباض و گرفتگی های عضلانی
- تب و تشنج
در موارد حاد ممکن است فرد در اثر علائم ذکر شده بیهوش شده و به کما برود که خطر مرگ در پی دارد.
دلایل کم کاری کلیه
اصلی ترین علت کم کاری کلیه نرسیدن خون کافی به کلیه ها است. اختلال در خون رسانی به کلیهها خود می تواند دلایل متعددی داشته باشد:
- هایپوولمیا یا کم شدن حجم خون در اثر خونریزی؛ ممکن است فرد در اثر جراحی، آسیب به بذن، زایمان، کیست، خونریزی داخلی و.. خون زیادی از دست داده و میزان حجم خون در بدن وی کاهش پیدا کرده باشد. این کاهش حجم خون، باعث اختلال در خون رسانی به کلیه ها می شود که می تواند منجر به کم کاری کلیه شود.
- کم شدن مایعات بدن؛ کاه بدن افراد در اثر عدم دریافت مایعات کافی، مسمومیت، ابتلا به بیماری های گوارشی مانند اسهال، استفراغ و… یادر اثر تب و تعریق بیش از حد، دچار کم آبی می شود. کم اب شدن بدن بر کیفیت خون رسانی به اندام ها اثر منفی دارد.
- برخی داروهای ادرار آور گردش خون در اطراف کلیه ها را با مشکل مواجه می کنند.
- گرفتگی عروق منتهی به کلیه و یا آسیب به این رگ ها می تواند خونرسانی به کلیه را با مشکل مواجه کند.
- عفونت خون: در اثر ابتلا به بیماری های عفونی و بالا رفتن التهابات بدن و.. ممکن است مقداری عفونت وارد خون شود. این عفونت ها با ایجاد اختلال در خون رسانی و گردش خون، می توانند به اعضای بدن از جمله کلیه ها آسیب بزنند.
دلیل دیگر ناتوانی کلیه در دفع سموم و مواد زاید می باشد. این موضوع ممکن است در اثر آسیب فیزیکی به کلیه ها ایجاد شده باشد. اگر در اثر تصادف، ورزش، نزاع و ضربههای دیگر به کلیه ها اسیب فیزیکی وارد شود، ممکن است منجر به نارسایی یا کم کاری کلیه شود.
ابتلا به بیماری های خاص مانند دیابت می تواند به نفرون ها آسیب رسانده و عملکرد کلیه ها را مختل کند. بیماری های مادرزادی، ابتلا به بیماری های خود ایمنی و… نیز می توانند در بروز این مشکل و کم کاری کلیه ها موثر باشند. اختلال در خونرسانی به کلیه ها
مصرف برخی داروها نیز در ایجاد کم کار و نارسایی کلیه موثر هستند. برخی از داروهایی که می توانند در ابتلا به کم کاری کلیه موثر باشند عبارتند از:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند: ایبوپروفن و ناپروکسنها
آنتی بیوتیکها مانند: آمینوگلیکوسید، جنتامایسین، توبرامیسین
داروهای حاوی ید مانند: داروهای تزریقی حین رادیولوژی
بیماری های دیگری نیز می توانند باعث بروز کمکاری کلیه یا نارسایی کلیه شوند که برخی از آنها عبارتند از:
بیماری های قلبی: مشکلات قلبی گردش و پمپاژ خون را با اختلال مواجه می کند و همانطور که در ابتدا گفتیم، خون رسانی ناکافی به کلیه ها از اصلی ترین علل کم کاری کلیه است. اختلال در خون رسانی کلیه را با کمبود اکسیژن مواجه می کند که باعث اختلال در عملکرد کلیه ها می شود. در سالمندان و افراد مبتلا به فشارخون بالا معمولا در اثر بی توجهی به این عوامل، بیماری کم کاری کلیه بیشتر مشاهده می شود.
لوپوس: یکی از بیماری های خود ایمنی که باعث اسیب رسیدن به بافت ها و اندام های داخلی می شود، لوپوس است. ابتلا به این بیماری می تواند ارگان های اصلی بدن از جمله کلیه را با اختلال مواجه کند.
درمان کم کاری کلیه با طب سنتی و در خانه
درمان کم کاری کلیه و نارسایی کلیه بسیار مهم است. برای همین لازم است در برخی مراحل درمان حتما تحت نظر پزشک متخصص باشید. برخی از تدابیر و راهکارهای خانگی طب سنتی نیز وجود دارد که به تقویت فعالیت ها و عملکرد کلیه و درمان کم کاری کلیه و سایر نارسایی ها می انجامد:
کاهش مصرف پروتیین
افراد مبتلا به کم کاری کلیه باید مصرف پروتیین را تاحدی کاهش دهند. پروتیین اگرچه در استخوان سازی و تامین انرزی و سوخت و ساز بدن نقش موثری دارد اما از آنجایی که مصرف آن با افزایش تولید اوره در بدن همراه است، می تواند کلیه های دارای کم کاری و نارسایی را با اختلال مواجه کند.
به همین دلیل است که به افراد دارای ناراحتی های کلیوی و افراد دیالیزی توصیه می شود مصرف مرغ، گوشت، ماهی، سویا، تخم مرغ و سایر مواد پروتئینی را به حداقل برسانند. این افراد می توانند تا مدتی که مجازبه مصرف پروتئین نیستند، برای تامین انرزی، کربوهیدرات ها را جایگزین کنند.
کاهش مصرف فسفر
مسئول متابولیم کلسیم و فسفر در بدن، کلیه ها هستند. اگر کلیه دچار کم کاری و نارسایی باشد توان ساخت ویتاین دی لازم برای جذب کلسیم را نخواهد داشت. علاوه بر آن قادر نخواهد بود که فسفر اضافی را دفع کند. تجمع فسفر در بدن باعث می شود که غده پاراتیروئیدی برای تجزیه دفع آن وارد عمل شود و این کار احتمال ابتلا به پرکاری تیروئید را افزایش می دهد. بنابراین بهتر است بیماران کلیوی تا زمان بهبودی مصرف مواد حاوی فسفر را تا حد مکان کاهش دهند.
درمان کم کاری کلیه با گلپر
گلپر اثر ادرار آوری قوی دارد. افزایش ادرار باعث تقیت فعالیت و عملکرد کلیه ها می شود. ضمن اینکه گلپر در کاهش و تسکین نفخ موثر است و فشار وارد بر کلیه ها را کاهش می دهد. مصرف به اندازه گلپر به ویژه برای زنانی که در دوران پریود خود مشکلات کلیوی و حبس اب در بدن را تجربه می کنند بسیار موثر است. مصرف گلپر برای بهبود عملکرد کلیه در آقایان نیز موثر است.
زنان باردار و شیرده باید مصرف گلپر را محدود کرده و از پزشک خود در خصوص مصرف آن مشورت بگیرند.
جیسینگ و درمان کم کاری کلیه
جنسینگ ارزش غذایی بالایی دارد و با تامین مواد مغذی ضروری برای کلیه، این اندام را وادار به دفع آب از بدن با قدرتی بیش از پیش می کند. این دفع آب با سم زدایی و بهبود عملکرد کلیه ها همراه خواهد بود.
جنسینگ علاوه بر کمک به درمان کم کاری کلیه، به کاهش قند خون بالا، درمان ضعف اعصاب، بهبود گردش خون و.. نیز کمک می کند.
نباید در مصرف جنسینگ زیاده روی کنید و مصرف خودسرانه ان نیز توصیه نمی شود.
درمان کم کاری کلیه با زالزالک
زالزالک یکی از میوه های پاییزی پرطرفدار است که نقش مهمی در تقویت کلیه ها دارد. مصرف زالزالک میزان دفع آب از بدن را افزایش می دهد و کم کاری کلیه را کاهش می دهد.
درمان کم کاری کلیه با قاصدک
دمنوش قاصدک یکی از دمنوش های گیاهی است که موجب تقویت کلیه ها و بهبود عملکرد آنها می شود. دمنوش قاصدک کمک می کند که بدن اب بیشتری دفع کند و در مقابل با مواد معدنی و مغذی فراوانی که دارد کلیه ها و بافت های دیگر را تغذیه می کند.
قاصدک در درمان احتباس آب در بدن بسیار موثر است و از تجمع سموم و مواد زاید در بدن جلوگیری می کند.
افرادی که در اثر مشکلات کلیوی دچار پف زیر چشم هستند، می توانند برای بهبود خود از دمنوش قاصدک کمک بگیرند.
نکات دیگر
میوه های دیگری مانند زغال اخته و آناناس نیز در درمان کم کاری کلیه مفید هستند.
بهتر است مصرف سس، نوشابه، فست فودها و مواد تند و پر ادویه را کاهش دهید.
از انجام ورزش و نرمش های سبک غافل نشوید.
یک پاسخ
تشکر می کنم از شما