بی‌تردید، زیتون یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌های استان گیلان است که گردشگران اغلب به عنوان چاشنی در سفره‌های ایرانی می‌برند. روغن زیتون، یکی دیگر از فرآورده‌های ارزشمند زیتون، به دلیل خواص سلامت‌بخش و کاربردهای متنوع در آشپزی و محصولات بهداشتی، به عنوان یکی از سالم‌ترین روغن‌های جهان شناخته شده است. این محصولات، نه تنها در غذاها بلکه در تقویت سلامت کلی بدن نیز نقش موثری دارند.
جدول دسترسی سریع
تاریخچه زیتون
زیتون با قدمتی چندین هزار ساله، همواره به عنوان نمادی از صلح و ثروت در بسیاری از فرهنگ‌ها شناخته شده است. این میوه ارزشمند که امروزه در پرچم سازمان ملل به عنوان نمادی از صلح نمایان است، بیشترین شهرت خود را در مناطق مدیترانه‌ای کسب کرده است. در ایران، به ویژه در استان گیلان، زیتون به شکل‌های متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، و تاریخ آن به دوران پیش از حمله مغول بازمی‌گردد که ناصرخسرو به وجود آن در منجیل و رودبار اشاره دارد.
اهمیت زیتون در طب سنتی
بر اساس دانش طب سنتی، زیتون به عنوان میوه‌ای با طبیعت گرم و خشک شناخته شده و توصیه می‌شود که با مصلحاتی مانند مغز گردو و بادام، سرکه، و شیرینی‌های طبیعی ترکیب شود. مصرف زیتون به همراه غذا برای تقویت معده بسیار مفید است و افراد گرم مزاج باید از مصرف بیش از حد آن اجتناب کنند.
انواع زیتون
زیتون در انواع رنگ‌ها، از جمله سبز و سیاه وجود دارد. این میوه ابتدا سبز است و بسته به گونه درخت، به مرور تیره و سیاه می‌شود. زیتون سیاه که بیشتر در کشورهایی مانند اسپانیا و ایتالیا تولید می‌شود، دارای محتوای روغنی بیشتری نسبت به نوع سبز آن است.
روغن زیتون
روغن زیتون، که از میوه‌های رسیده تهیه می‌شود، یکی از سالم‌ترین روغن‌ها برای مصرف در آشپزی، تولید محصولات بهداشتی و داروسازی است. این روغن باید در شیشه‌های تیره و در مکان‌های خشک و خنک نگهداری شود تا از تخریب در برابر نور و هوا جلوگیری شود. استفاده از روغن زیتون برای سرخ کردن در دماهای بالا توصیه نمی‌شود زیرا خواص آن کاهش می‌یابد.
زیتون پرورده
زیتون پرورده، چاشنی محبوب و سنتی ایرانی که بیشتر در استان گیلان تهیه می‌شود، با آب انار ترش و رب انار شیرین، سیر، گردو، و انواع سبزی‌های معطر مخلوط می‌شود. این ترکیب پس از مدت زمان کوتاهی در یخچال به هم می‌رسد و طعمی دلچسب و معطر پیدا می‌کند.
برگ زیتون
برگ‌های زیتون نیز مانند میوه آن، خواص درمانی فراوانی دارند. این برگ‌ها به کنترل فشار خون، درمان دیابت، و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می‌کنند و دارای خصوصیات ضدویروسی هستند. چای برگ زیتون، که از برگ‌های خشک شده آماده می‌شود، برای سلامت قلب و عروق مفید است و می‌تواند به بهبود عمومی سلامت کمک کند.
چای برگ زیتون
چای برگ زیتون، که از برگ‌های تازه یا خشک شده زیتون تهیه می‌شود، یک نوشیدنی سلامت‌بخش با خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است. این چای به کاهش استرس، تقویت سیستم ایمنی و بهبود دستگاه گوارش کمک می‌کند. برای تهیه چای، برگ‌ها را پس از خشک کردن، خرد کرده و در آب جوش دم کنید تا یک نوشیدنی معطر و مفید حاصل شود.
جمع بندی
زیتون، با تاریخچه‌ای غنی و متنوع، نه تنها به عنوان میوه‌ای خوشمزه بلکه به عنوان یک منبع ارزشمند برای سلامتی شناخته شده است. روغن زیتون و برگ‌های آن نیز به دلیل خواص درمانی فراوان، در آشپزی و طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مصرف زیتون و فرآورده‌های آن، به ویژه در مناطق مدیترانه‌ای، به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل توصیه می‌شود.
منبع: عصرایران