معمولا همه زنان در دوره هایی بین 24 تا 38 روزه، قاعدگی را تجربه می کنند. نحوه محاسبه این دوره از اولین روز شروع عادت ماهیانه تا شروع عادت ماهیانه بعدی است.
میزان خونریزی در این دوره برای زنان متفاوت است و به عوامل متعددی بستگی دارد. گاهی اوقات خونریزی زیاد در قاعدگی موجب آزردگی زنان می شود و آنها را با عوارض و ناراحتی های جسمی و روحی رو به رو می کند. به همین دلیل اغلب به دنبال یافتن راهی برای کاهش خونریزی قاعدگی هستند.
به طور میانگین هر زن در دوران قاعدگی روزانه بین 2 تا 3 قاشق غذاخوری خون از دست می دهد. و اگر میزان خونریزی بیش از این مقدار باشد می توانیم بگوییم که خونریزی قاعدگی شدید یا زیاد است.
طول مدت قاعدگی از 2 تا 8 روز متفاوت است.
خونریزی قاعدگی برای بدن فواید مزیادی دارد و موجب پاکسازی بدن و دستگاه تولید مثل زنانه می شود و روند تخمک گذاری را بهبود می بخشد و توان بارداری را بالا می برد. اما چنانچه خونریزی قاعدگی بیش از حد معمول باشد می تواند اثرات عکس داشته باشد، مواد مورد نیاز بدن را نیز دفع می کند و با ایجاد کمخونی و ضعف جسمانی،عملکرد صحیح جسم را تحت تاثیر قرار دهد.
خونریزی قاعدگی در اصطلاحات طب سنتی و اسلامی با نام حیض یا طمث نیز شناخته می شود و ابن سینا در مورد آن چنین می گوید:
طمث معتدل در مقدار و کیفیت و زمان که بـر عـادت طبیعی در هر ماه باشـد سـبب صـحت و سـلامتی زن و پـاکی بدنش از هر ضرر کیفی و کمی می‌باشد و برای عفت و کاهش شهوت زنان مفید است.
ابن سینا حیض معتدل را در بازه زمانی ۲۰ تا ۳۰ روز یک بار می داند و معتقد است اگر زمانِ آن بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد، غیرطبیعی است.
از دید حکما و طبیبان قدیمی طب سنتی، کمترین ایام حیض ۲ روز و بیشترین آن ۷ روز است.
خونریزی های غیر طبیعی قاعدگی چند نوع اند؟
- هایپر منوره: اگر خونریزی بیش از 7 روز طول بکشد و دلیل آن مواردی همچون فیبروم یا میوم زیر مخاطی، آدنو میوز، عوارض حاملگی، تومورها و نامنظمی هورمونی و… باشد.
- منوراژی: اگر میزان خون از دست رفته بیش از ۸۰ میلی لیتر باشد. دلیل آن می تواند با دلایل هایپر منوره مشترک باشد.
- متروراژی: به خونریزی های نا منظمی گفته می شود که در فاصه سیکل های قاعدگی ایجاد می شود و اغلب با نام لکه بینی معرفی می شوند. دلایل آن می تواند مواردی همچون تخمک گذاری، مصرف استروژن، عفونت لایه داخلی رحم، اندومتریت، پرکاری تیروئید، پولیپ های اندومتر، و سرطانهای دهانه رحم و...باشد.
- هیپو منوره: به معنی خونریزی بسیار کم و خفیف در زمان قاعدگی است. میزان خونریزی کم و در حد لکه بینی است و از دلایال آن می توان به مصرف قرص های پیشگیری از بارداری، تنگی دهانه رحم یا منفذ پرده بکارت، چسبندگی های داخل رحمی و... اشاره کرد.
- اولیگو منوره: در این حالت، دوره قاعدگی بیش از 35 روز طول می کشد که برخی دلایل آن می تواند کاهش وزن شدید یا کم کاری تیروئیدباشد.
- پلی منوره: در این حالت دوره قاعدگی کمتر از 22 روز است و دلایل آن مواردی مانند کم کاری تیروئید و خونریزی در اثرنامنظمی هورمونی است.
- منومتروراژی: در مواردی به کار برده می شود که فرد دارای قاعدگی های نامنظم و پر تغییر است. تغییر در زمان قاعدگی، کیفیت و میزان خونریزی و... از دلایل منومترورازی می توان به عوارض حاملگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و برخی بدخیمی ها و… اشاره کرد.
- خونریزی پس از نزدیکی: این نوع خونریزی به دلیل نزدیکی یا معاینه وازینال توسط پزشک و ماما ایجاد می شود. علت آن نیز می تواند بیرون زدگی یا زخم های مخاط دهانه رحم، پولیپ،سرطان و یا عفونت های دهانه رحم باشد.
- خونریزی پس از یائسگی: برخی افراد با گذشت زمانی حدود یک سال بعد از یائسگی، مجددا خونریزی را تجربه می کنند. این مورد ممکن است به دلیل سرطان دهانه رحم و رحم، عفونت های واژن و سرویکس، میوم های رحمی و... رخ دهد.
خونریزی زیاد در قاعدگی
خونریزی زیاد در قاعدگی یا خونریزی زیاد رحمی را در اصطلاح طب سنتی کثرت طمث و یا افراط طمث می نامند. که بر سه گونه است:
- افزایش خونریزی در دوران قاعدگی.
- ادامه یافتن خونریزی پس از پایان یافتن دوره قاعدگی.
- شروع خونریزی در دوره ای غیر از عادت ماهیانه و ادامه یافتن آن.
چه زمانی می توان گفت خونریزی قاعدگی زیاد است؟
- استفاده بیش از 8 عدد نواربهداشتی (پد/پارچه یا هر وسیله ای که برای جذب خون استفاده می کنید)در روز.
- تعویض نوار بهداشتی در فواصل زمانی کمتر از 2 ساعت.
- نیاز به تعویض نوار بعداشتی در طول خواب شبانه.
- اگر طول عادت ماهیانه از 5 روز بیشتر و یا بین 8 تا 10 روز باشد.
- مشاهده لخته های بزرگ بیش از 2 سانتی متر.
- تغییر در نحوه تنفس( تنگی نفس و...)
- خستگی و بی حالی مفرط
- اگر فاصله بین دو عادت ماهیانه کمتر از سه هفته باشد.
خونریزی زیاد قاعدگی چه عوارضی دارد؟
- کاهش اشتها
- اختلال در هضم
- ضعف جسمانی
- سرگیجه و سردرد
- ضعف اعصاب
- رنگ پریدگی
- غلبه صفرا
- تب های صفراوی
- در پشت و کمر
- کم خونی
- فقرآهن
دلایل زیاد شدن خون قاعدگی
- عدم آزادسازی ماهانه تخمک: اغلب در دختران تازه بالغ شده رخ می دهد. همچنین زنانی که به تازگی یائسه شده اند یا زنانی که اولین پریود بعد از زایمان را تجربه می کنند ممکن است دچار این مشکل شوند. درمبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز این اختلال مشاهده شده است.
- وجود بافت های غیرطبیعی در رحم: توده های غیرسرطانی مانند فیبروم، کیست، پولیپ، آدنومیوز، رشد بیش از اندازه مخاط رحم
- ابتلا به بیماری هایی که در کل بدن اختلالات خونریزی ایجاد می کند: هموفیلی، کاهش انعقاد خون ، کمبود پلاکت خون، وون ویلبراند، مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و...
کاهش خونریزی قاعدگی با طب سنتی
اگر اضافه وزن دارید ودر صورت خونریزی، دچار ضعف و بی حالی نشده اید، ممکن است علت خونریزی زیاد شما در همین چاقی باشد! بنابراین بهتر است که حجم غذای مصرفی روزانه خود را کم کنید. برای اطمینان بهتر است یک رژیم غذایی سالم زیرنظر متخصص طب سنتی بگیرید.
بهترین مواد خوراکی برای درمان زیاد شدن خون قاعدگی
خاگینه بارهنگ: برای تهیه این خوراک باید یک زرده تخم مرغ را خوب به هم بزنید، به آن دوقاشق روغن حیوانی گاوی بیافزایید و در تابه ریخته و روی حرارت بگذارید. در حین پخت روی آن به اندازه یک قاشق تخم بارهنگ بریزید و بگذارید خوب بپزد. وقتی همه قسمت های آن به صورت کامل پخته شد می توانید آن را همراه با شیره انگور و نان میل کنید.( روزی یک بار)
شیره انگور: روزانه چهار مرتبه و هر بار نصف استکان شیره انگور بخورید. میتوانید این مقدار را به صورت شربت، حلوا و... میل کنید.
معجون آب هویج: به یک لیوان آب هویج یک قاشق غذاخوری عرق یونجه اضافه کنید. در صورتی که مشکل انعقاد خون نداشته باشید می توانید این معجون را 4 مرتبه در روز میل کنید.
موارد دیگر:
- مخلوط یک لیوان آب سیب و نصف قاشق عسل 6 مرتبه در روز و در فواصل زمانی 4 ساعته.
- حداقل یک بار در طول قاعدگی کباب گوسفندی سالم همراه با سماق بخورید.
- مصرف کاچی در سه روز ابتدایی قاعدگی.
- طبخ حلوا با آرد ارزن و مصرف آن در روزهای ابتدایی قاعدگی.
- در طول قاعدگی حتما از کدو خورشتی به صورت خورشت، خوراک یا تفت داده شده در روغن زیتون استفغاده کنید.
- مصرف زردآلوی تازه یا برگه زردآلو در دوران قاعدگی. زردآلو به دلیل قابض بودن خونریزی را کم می کند و همچنین از ابتلا به کمخونی پیشگیری می کند.
- مصرف سنجد، پودر سنجد یا سویق سنجد.
- مصرف بادام بو داده.
- نکته: از مصرف غذاهای با طبع گرم و با خاصیت قاعده آور (مانند زعفران، شوید و...) در دوران قاعدگی پرهیز کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- اگر تدابیر خانگی تغییری در خونریزی ایجاد نکرد.
- اگر تا پیش از این خونریزی عادی داشته اید و یکباره دچار خونریزی شدید شده اید.
- اگر همراه با خونریزی درد زیاد در کمر یا شکم و مثانه و... را تجربه می کنید.
- اگر مدت زیادی است دچار خونریزی هستید و این اکمر منجر به ضعف شدید جسمی و روحی در شما شده است.
- اگر سابقه کیست، فیبروم و... دارید.
