درمورد آناتو چه می دانید؟ آناتو را می توان عجیب ترین میوه در دنیا دانست! این میوه از درختی با نام achiote به دست می آید که اغلب در جنگل های آمازون هستند. به این ترتیب دسترسی به آناتو چندان آسان نیست و میوه ای کمیاب به حساب می آید.
نکته ای که آناتو را به شهرت رسانده است، رنگ زیاد و جذابی است که دانه های میوه آن دارد. آنقدر که در برخی از کشورها نام گاه رژ لب را بر آن نهاده اند! میوه آناتو گرد یا بیضی شکل و تقریبا نوک تیز است و سطح آن پر از پرزهای بلند و تیغ مانند اما نرم و منعطف است. اگر این میوه را بشکافید، با انبوهی از هسته های کوچک قرمز مواجه می شوید که اگر انگشت بر آن بکشید، بلافاصله دستتان رنگی و قرمز می شود!
درخت آناتو از تیره بیگرالسه است و بلندای آن تا حدود 5 متر نیز می رسد. بنظر می رسد این درخت بومی مناطق حاره ای امریکا بوده اما امروزه در شرق هندوستان نیز کاشته می شود. گلهای درخت آناتو سفید یا صورتی روشن هستند.
آناتو در جهان بیشتر به خاطر رنگی که دارد شهرت یافته و طی فرایندهایی رنگ قرمز آن را گرفته و به عنوان چاشنی و رنگ خوراکی طبیعی غذاها، رنگ طبیعی برای لوازم آرایشی و.... استفاده می کنند.
آناتو در طب سنتی نیز کاربرهای زیادی دارد که در ادامه این متن درمورد آنها خواهید خواند. در این مقاله با خواص آناتو در طب سنتی آشنا می شوید و از عوارض جانبی آن نیز مطلع خواهید شد.
خواص آناتو در طب سنتی ایرانی و اسلامی
- ضد میکروب: آناتو سرشار از آنتی اکسیدانهای قوی است. خواص ضد میکروبی آن هم بی ارتباط به این میزان از آنتی اکسیدانها نیست. آناتو می تواند پاتوژن های مختلف و باکتری های بدن را از بین ببرد و بدن را در مقابل انواع باکتری هایی که به واسطه غذاها و نوشیدنی ها و... وارد بدن می شوند، مقاوم سازد. تحقیقات نشان داده که عصاره آناتو، توانایی مقابله با دست کم 540 میکروب و باکتر و عوامل بیماری زا را دارد. به همین دلیل آناتو در داروسازی کاربردهای زیادی دارد و در ترکیب بسیاری از داروها و آنتی بیوتیک ها و... استفاده می شود.
- هضم: آناتو میزان فیبر بالایی دارد و برگهای آن نیز در بهبود هضم موثر هستند. آناتو با خواصی که دارد، مسیر عبور غذا از روده ها را تقویت می کند و باعث جذب هرچه بهتر مواد مغذی از دیواره روده ها می شود.
- استخوانها: استفاده از آنتو به ویژه در دوره سالمندی و پیری، باعث حفظ تراکم استخوانها و تامین کلسیم مورد نیاز بدن می شود. آناتو از ابتلا به پوکی استخوان در سالمندان جلوگیری می کند و بهتر است که در این سنین استفاده از آناتو در برنامه غذایی این دسته از افراد گنجانده شود.
- زایمان: آناتو مقادیر زیادی فولیک اسید یا همان فولات را در ترکیبات خود دارد. مصرف فولیک اسید در بارداری از این جهت اهمیت دارد که از نقص لوله عصبی در جنین و نوزادان جلوگیری می کند. اگر فولات مورد نیاز بدن مادر و جنین در دوره بارداری تامین نشود، احتمال بروز برخی نقص های زایمان وجود دارد. مصرف مکمل های فولیک اسید در بارداری معمولا تجویز می شود اما اگر به دنبال جایگزین طبیعی و کاملی برای آن هستید، آناتو انتخاب خوبی است.
- چشم: مصرف آناتو به دلیل داشتن کاروتینوئید مقوی چشم است و از ابتلا به آب مروارید پیشگیری می کند. مصرف آناتو همچنین از اختلال بینایی و ضعف چشم و کوری در افراد مسن پیشگیری می کند. لکه زرد یا ماکولا و دژنراسیون از بیماری های چشمی شایع در دوران سالمندی هستند که به کمک آناتو می توان از آنها پیشگیری کرد.
- پوست: همانطور که گفتیم از آناتو در صنعت لوازم آرایشی و بهداشی استفاده های زیادی می شود. اما این استفاده تنها به دلیل رنگ ویژه آن نیست بلکه آناتو خواص متعددی برای تقویت پوست نیز دارد. آناتو خواص ضد پیری دارد و پوست شما را جوان و سرحال نگه می دارد. استفاده از کرم آناتو یا خمیر تهیه شده از دانه های آناتو، از بروز چین و چروک پوست جلوگیری می کند ولکه های پوستی و جای جوش را از بین می برد و پوست را روشن و شفاف می کند.
دیگر خاصیت آناتو برای پوست، تاثیر آن در ترمیم زخم ها و سوختگی ها است. آناتو باعث بهبود سرعت ترمیم پوست آسیب دیده در اثر زخم و سوختگی می شود. همچنین باعث تسکین خارش های پوتی و پیشگیری از عفونت در محل جراحات می شود. - معده: آناتو ضدالتهاب است و در درمان التهاب معده نیز موثر است. استفاده از آناتو در جهت کاهش نفخ و درمان رفلاکس و یبوست و... در کشورها آمریکای جنوبی مرسوم است. خاصیت ضد التهابی آناتو خواص زیادی برای بهبود شرایط معده به این گیاه داده است.
از دیگر خواص آناتو می توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- موجب کاهش کلسترول می شود.
- در کنترل دیابت و سطح قند خو موثر است.
- باعث بهینه سازی انسولین در خون می شود.
- سرشار از آنتی اکسیدان ها است.
- خواص ضد سرطانی دارد و از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری می کند.
- باعث آپوپتوز سلول های سرطانی پروستات، لوزالمعده، کبد و پوست می شود.
- از ابتلا به بیماری های قلبی پیشگیری می کند.
- در پیشگیری از دیابت موثر است.
- خطر ابتلا به اختلالات مغزی را کاهش می دهد.
- سرشار از آنتی اکسیدان هایی از جمله کاروتنوئید ها، ترپنوئید ها، فلاونوئید ها و توکوتریونول ها است.
- خواص ضد میکروبی قوی دارد.
- از رشد و تکثیر باکتری هایی نظیر ستافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیا کولی در بدن جلوگیری می کند.
- خواص ضد التهابی دارد و در کاهش التهابات مختلف بدن موثر است.
- کلسیم موجود در آن مقدار قابل توجهی دارد و موجب تقویت استخوانها می شود.
- یک ضد آفتاب طبیعی و موثر است.
- در دفع حشرات و موجودات ریز و موذی موثر است.
- سوزش سر دل را کاهش می دهد.
- در درمان اسهال تاثیر دارد.
- بیماری های پوستی مانند سوزاک را درمان می کند.
- ویتامین E بالایی دارد که برای سلامت پوست مفید است.
عوارض جانبی و مضرات آناتو
برخی افراد بعد از مصرف آناتو دچار برخی عوارض آلرژیک به ویژه در پوست می شوند که برخی از آنها عبارت است از: خارش، تورم و کهیر.
زیاده روی در مصرف آناتو همچنین می تواند باعث افت فشار خون و درد معده شود.
تحقیقات کاملی در خصوص اثر آناتو بر زنان در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. البته آناتو به دلیل مقادیر بالای فولیک اسید که دارد، می تواند در بارداری مفید باشد اما مصرف آن باید کنترل شده و به میزان مشخص باشد که بهتر است توسط پزشک مشخص شود.
روش های مصرف آناتو
پودر آناتو طعم شیرین و کمی تند دارد و می تواند بک چاشنی و طعم دهنده خوب برای غذاها باشد. به خصوص به دلیل داشتن رنگ قرمز و نارنجی، استفاده از آن در ترکیب برخی غذاها و سوپ ها علاوه بر طعم، رنگ خوبی به غذاها می دهد.
عصاره و روغن آناتو نیز استفاده های مختلفی دارد که اغلب در رایحه درمانی و بخور و... موثر هستند.
ماسک، خمیر و کرم آناتو نیز در مصارف آرایشی و بهداشتی و مراقبت های پوستی مورد استفاده قرار می گیرند.
