بربرین یک ترکیب زیستی فعال است که می توان آن را از چندین گیاه متفاوت و گروهی از درختچه‌ها به نام بربریس استخراج کرد. این ترکیب در بسیاری از گیاهان همچون انگور، زرشک و زردچوبه وجود دارد و یک نمک آلکالوئیدی با اثرات آنتی‌اکسیدانی بسیار قوی به‌شمار می‌رود.
بربرین تاثیرات قدرتمندی بر بسیاری از سیستم‌های بیولوژیکی بدن دارد. پس از خوردن این ترکیب، بدن آن را جذب کرده و تحویل جریان خون می‌دهد. هدف بعدی، سلول‌ها هستند. در داخل سلول‌ها بربرین به چندین هدف مولکولی متصل شده و عملکرد آنها را تغییر می‌دهد. این همان رویکردی است که در خصوص داروها نیز شاهد آن هستیم.
یکی از اقدامات اصلی بربرین در فضای سلولی، فعال کردن آنزیمی به نام AMPK است که گاهی اوقات از آن به نام کلید اصلی متابولیک یاد می شود. آنزیم مذکور در سلولهای ارگان های مختلف از جمله مغز، کلیه، ماهیچه، قلب و کبد وجود دارد و نقش مهمی در تنظیم متابولیسم ایفا می‌کند.
خواص ترکیب زیستی بربرین در مواد غذایی مختلف
بربرین، در میوه‌ها و خوراکی‌های مختلفی وجود دارد که سبب می‌شود آن مواد دارای خواص درمانی فوق‌العاده ای باشند. موادی مانند زرشک، انگور و زردچوبه از جمله موادی هستند که درون آنها بربرین وجود داشته و سبب می‌شود این مواد دارای خواص فراوانی باشند. در ادامه ی این مطلب از طب شناس به معرفی خواص زرشک، انگور و زردچوبه خواهیم پرداخت که به واسطه‌ی بربرین موجود در خود، دارای این خواص میباشند:
درمان کبد چرب
زرشک یکی از مواردی است که دارای ترکیب شیمیایی بربرین بوده و وظیفه دفع سموم و پاکسازی بدن را به عهده دارد. زرشک به عنوان ماده‌ای ضد میکروب و از بین برنده التهابات، به سلامت کبد کمک شایانی خواهد کرد. این ماده غذایی میتواند به پاکسازی کبد پرداخته و به بهبود عملکرد آن و به رفع عفونت‌های احتمالی در این عضو بسیار مهم کمک کند. استفاده از زرشک در مداوای کبد چرب مؤثر بوده در شستشو و تصفیه کبد نقش دارد. عصاره زرشک با کنترل رادیکال‌های آزاد و فاکتورهای آنتی‌اکسیدانی، موجب حفظ سلامت کبد می‌شود.
قلب و فشار خون
بربامین و بربرین موجود در زرشک با تنظیم غلظت یون‌های موجود در خون، به سلامت قلب کمک کرده و از آسیب به بافت قلب جلوگیری می‌کنند. تنظیم این یون‌ها در کنار تصفیه چربی و غلظت خون، مانع بروز سکته قلبی شده و موجب سلامت قلب و عروق و از بین رفتن گرفتگی‌های قلبی و عروقی میشوند.
از طرفی زرشک با داشتن پلی‌فنول و آنتی‌اکسیدان‌های قوی و همچنین ویتامین C منجر به کاهش فشار خون شده و به سلامت و طول عمر دیواره رگ‌های خونی کمک می‌کند.
مناسب برای دیابت
به دلیل وجود آلکالوئیدی به نام بربرین در زرشک، دیده شده است که به دلیل پاسخ بهتر سلول‌ها به هورمون انسولین، که مسئول تنظیم قند خون است، میزان قند خون کاهش یافته و بیماران دیابتی شرایط بهتر و قند خون کنترل شده را تجربه خواهند کرد. تا جایی که، مصرف زرشک به دلیل کاهش قند خون بر بیماران دیابتی، اثری مشابه مصرف داروی متفورمین داشته است.
ضد سرطان
عصاره زرشک و ماده مؤثر بربرین در حفظ تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها نقش داشته و مانع از بروز فرآیند استرس اکسیداتیو می‌شود؛ در نتیجه در پیشگیری از بروز سرطان، خصوصاً سرطان‌های روده و دستگاه گوارش، تأثیر چشمگیری دارد.
علاوه بر آن، زرشک میتواند با وجود بربرین سبب نابودسازی سلولهای مضر سرطانی شود، از تشکیل سلولهای سرطانی پیشگیری نماید و آنزیم‌های بسیاری را در مراحل زندگی سلولهای سرطانی تنظیم و مهار کند. در نهایت، یکی از فواید زرشک، کمک به فعال‌سازی سلولهای ضدسرطانی در بدن است.
کاهش خطر ابتلا به آب مروارید
فلاونوئیدها و آلکالوئیدهای موجود در انگور نظیر بربرین، حاوی آنتی‌اکسیدان هستند و می‌توانند خطر رادیکال‌های آزاد را کاسته و جلوی صدمات آنها را بگیرند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند موجب بیماری‌هایی مانند آب مروارید، مشکلات قلبی و عروقی، سرطان و انواع متفاوتی از بیماری‌های مرتبط به سن شوند. تباهی لکه‌ی زرد هم یکی از بیماری‌هایی است که معمولا در سنین بالا رخ می‌دهد. خوشبختانه، آنتی اکسیدان‌ها ویژگی‌های ضدپیری داشته و نه تنها موجب میشوند جوان‌تر به‌نظر برسید، بلکه با دور کردن بیماری‌های مربوط به افزایش سن، مانند آب‌مرواید، احساس جوانی هم به شما می‌دهند.
ضد درد طبیعی
بربرین، از آنجا که به تسکین التهاب کمک می‌کند، زردچوبه با دارا بودن این ماده می تواند به عنوان مسکن طبیعی عمل کند. به‌ویژه برای دردهای آرتروز صدق می‌کند. هم چنین زردچوبه گردش خون را بهبود می‌بخشد که میتواند به حذف درد کمک کند. دو قاشق سوپ خوری زردچوبه را با آب مخلوط کنید تا خمیری را به دست آورید و آن را به منطقه تحت تاثیر اعمال کنید.
مناسب برای کاهش شدت علائم قاعدگی
طبق مطالعات انجام شده مشخص شد، بربرین و کورکومین موجود در زردچوبه به منظور کاهش شدت علائم قاعدگی تاثیرگذار است و این خاصیت را میتوان به اثرات ضد التهابی زردچوبه نسبت داد.
طبق گزارش کالج دولتی اورگرین، از زردچوبه برای درمان دردهای قاعدگی می توان استفاده کرد. همانطور که توسط طب سنتی چینی و هندی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پیشگیری از تباهی لکه‌ی زرد
انگور قرمز با دارا بودن بربرین میتواند جلوی از دست دادن بینایی مربوط به سن و تباهی لکه‌ی زرد را بگیرد. در تحقیقی مشخص شد، رژیم غذایی حاوی انگور سلامت چشم را تأمین می‌کند و آن را از بیماری‌های مربوط به شبکیه، که بینایی را به‌خطر می‌اندازد، مصون نگه می‌دارد.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که مصرف سه وعده انگور در روز خطر ابتلا به تباهی لکه‌ی زرد چشم را بیش از ۳۶ درصد می‌کاهد. انگور میتواند در گذر زمان سلامت بینایی و تمام سیستم‌های اندامی‌مان را حفظ کند. آنتی اکسیدان‌های موجود در هر دانه‌ی انگور، حساسیت به بیماری و صدمات ناشی از آن در بدن را کم می‌کنند.
ضد پیری
زردچوبه حاوی رنگدانه های کورکومینوئید و آلکالوئیدهای بربرین است که به ژن هایی تبدیل می شوند که ترکیب آنتی‌اکسیدان‌ها را افزایش می‌دهند. این فرآیند از سلولهای مغز و پوست و همچنین از آسیب دیدن رادیکال آزاد محافظت می‌کند، غلظت را بهبود می بخشد و به وجود آمدن خطوط و چین و چروک ظریف را کاهش می دهد.
بهبود سلامت مغز و جلوگیری از بیماری های عصبی
کورکومین و بربرین موجود در زردچوبه می تواند تجدید حیات سلول های مغزی را نیز افزایش دهد. و آروماتیک - تورمرون، یک ترکیب فعال دیگری در زردچوبه است که می تواند رشد سلول های بنیادی عصبی در مغز را تا 80 درصد افزایش دهد.
کورکومین و بربرین موجود در زردچوبه می تواند به درمان افسردگی، دیسکینزی ناخوشایند (شامل حرکات ارادی و غیرارادی) و نوروپاتی دیابت کمک می کند. در مطالعات دیگر حیوانات، کورکومین و بربرین نیز اثرات سودمند تری نسبت به استرس مزمن به نمایش گذاشته بود.
پیشگیری از سرطان سینه
به‌تازگی در تحقیقی مشخص شده که آب انگور سیاه یا بنفش در پیشگیری از سرطان سینه مؤثر است. محققان پس از مدتی که به موش‌های آزمایشگاهی آب انگور دادند، متوجه کاهش چشمگیری در حجم تومور پستانی آنها شدند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در انگورها برای پیشگیری همه‌ی انواع سرطان‌ها مفیدند، اما هنگام اقدامات پیشگیرانه در برابر سرطان سینه بسیار مؤثر عمل کرده‌اند.
مواد شیمیایی خاصی نظیر بربرین در انگور وجود دارد که خود را به نواحی پیوند، که واکنش‌های شیمیایی در آن نقاط انجام میشوند، می‌رسانند و آروماتاز، تبدیل اندروژن به استروژن، را مهار می‌کنند. به‌نظر می‌رسد مهار ترشح استروژن در بدن زنان از پیشرفت سرطان سینه جلوگیری می‌کند.
درمان اختلال دستگاه گوارش
طبق مطالعات انجام شده مشخص شد، بیماری های معده، مانند بازگشت اسید معده، می توانند ناشی از التهاب و استرس اکسیداتیو باشد و باید با ضدالتهاب ها و آنتی اکسیدان ها درمان شود. به همین دلیل است که زردچوبه با دارا بودن بربرین می تواند یک گزینه عالی باشد. زرپچوبه همچنین می تواند حساسیت مری را به اسید کاهش داده و علائم رفلاکس معده را کاهش دهد.
کاهش خطر آلزایمر
رسوراترول، که نوعی پلی‌فنول موجود در انگور است، از سطح پپتید آمیلوئید-بتا در بیماران مبتلا به آلزایمر می‌کاهد. همچنین بربرین که نوعی آلکالوئید است در این امر دخیل است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که انگور میتواند سلامت مغز را افزایش دهد و شروع بیماری‌های تحلیل‌برنده‌ی سیستم عصبی را به‌تأخیر بیندازد.
در تحقیقی مشخص شد که آب انگور حتی میتواند عملکرد مغز افراد کهنسالی را که علائم خفیفی از نقص شناختی در آنها بروز کرده، بهبود بخشد. بررسی‌های بیشتری درحال انجام است تا ارتباط دقیق بین ترکیبات انگور و سیستم‌های عصبی تعیین شود.
میزان مصرف و عوارض جانبی بربرین
میزان تجویز بربرین، طبق مطالعات انجام شده، بین ۹۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز است.
معمولا ۵۰۰ میلی‌گرم، سه بار در روز و پیش از وعده‌های غذایی کفایت می‌کند.
تاثیر بربرین کمتر از چند ساعت دوام دارد، پس میزان مصرفی خود را باید به چند مرحله تقسیم نمائید تا در تمام طول روز سطح خون پایدار بماند.
به طور کلی بربرین از ایمنی کامل برخوردار است. اما برخی از موارد منع مصرف بربرین شامل موارد زیر میشوند:
- چنانچه مبتلا به بیماری خاصی هستید یا داروهای خاصی مصرف می‌کنید، به شما توصیه می‌شود پیش از مصرف بربرین با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر داروهای کاهش قند خون مصرف می‌کنید، اهمیت مشورت با پزشک چندین برابر می‌شود.
- اصلی‌ترین عوارض جانبی بربرین به مسائل گوارشی مرتبط است و گزارش‌هایی مبنی بر درد شکمی، اسهال، نفخ، یبوست و معده درد گزارش شده است.
