ارتودنسی در واقع علم درمان جفت شدن دندان‌ها، تصحیح روابط نامناسب فکی و ردیف کردن دندان‌های نامنظم است. به عبارت دیگر یکی از وظایف اصلی این علم، تشخیص و درمان ناهنجاری‌های فکی و دندانی است؛ زیرا داشتن طرح لبخندی زیبا و مرتب کردن دندان با ارتودنسی برای بسیاری افراد مهم است.

دندان‌های صاف و مرتب علاوه بر بهبود ظاهر، سبب رعایت بهداشت دهان و دندان می‌شود و بهتر است این درمان در سال‌های نوجوانی صورت گیرد. در ادامه این مقاله جهت ارائه نکات مهم در ارتباط با تأثیر ارتودنسی در صاف شدن دندان‌های بهم ریخته با ما همراه باشید.

ارتودنسی چیست و چه افرادی می‌توانند از آن استفاده کنند؟

ارتودنسی یعنی صاف و مرتب شدن دندان‌ها. مرتب کردن دندان با ارتودنسی در واقع نوعی درمان است که در سال‌های نوجوانی که دندان‌ها و فک‌ها هنوز در حال رشد هستند، بهتر نتیجه می‌دهد؛ یعنی سن ایده‌آل جهت آغاز استفاده از بریس‌های ارتودنسی، معمولا 10 تا 14 سال است. با وجود محدودیت سنی ارتودنسی، این درمان در سنین دیگری هم قابل انجام بوده و قطعا اثرات مفیدی بر جای می‌گذارد.

درمان ارتودنسی زمانی صورت می‌گیرد که دندان‌ها در بهترین حالت خود بوده و تنها دچار بهم‌ریختگی هستند. چنانچه دندان‌ها در اثر پوسیدگی آسیب دیده باشند یا فرد دچار بیماری لثه، همراه با پوسیدگی فراوان باشد، ممکن است قادر نباشید از انواع درمان‌های ارتودنسی بهره‌مند شود. دلایل مختلفی وجود دارد که طبق آن‌ها دندانپزشک اقدام به تجویز اردتونسی می‌کند. برخی از این مشکلات عبارت‌اند از:

• ارتودنسی برای دندان‌های کج، فشرده یا رو به جلو
• بین دندان‌ها فاصله باشد و نیاز باشد که این فاصله‌ها برطرف شوند.
• فرد دچار مال اکلوژن باشد، به این معنا که دندان‌های بالا و پایین به درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند.
• دندان‌ها به واسطه نقص‌های مادرزادی مانند شکاف کام و لب، کج هستند.

بریس‌های دندانی

بریس می‌تواند در ظاهر فرد تأثیر به‌سزایی داشته باشد. در طول درمان و صاف کردن دندان با ارتودنسی، ممکن است اتفاقات مهمی مانند مراسم ازدواج یا جشن فارغ‌التحصیلی برای فرد تحت درمان رخ دهد، به همین دلیل توجه به ظاهر بریس در دهان امر بسیار مهمی است. امروزه علاوه بر بریس‌های فلزی سنتی، بریس‌های سرامیکی مدرن نیز وارد بازار شده‌اند که همرنگ دندان بوده و گاهی برخی از آن‌ها نامرئی هستند. این ویژگی سبب عدم جلب توجه و ایجاد ظاهر نامطلوب در فرد خواهد شد. در ادامه به معرفی انواع آن‌ها خواهیم پرداخت.

بریس نامرئی

بریس‌های نامرئی جایگزین‌های کاملا مناسبی برای بریس‌های فلزی هستند که در آن‌ها از یک دسته الاینرهای پلاستیکی شفاف استفاده شده است. این الاینرها ابتدا روی دندان‌ها قرار گرفته و سپس به مرور زمان به محل صحیح خودشان هدایت می‌شوند.

بریس‌های نامرئی به دو دسته تقسیم می‌شوند: بریس‌های تخصصی و بریس‌های خانگی که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. بریس‌های تخصصی برای درمان و اصلاح دندان‌هایی استفاده می‌شوند که مشکل کجی حاد دارند، در حالی که بریس‌های خانگی برای موارد ضعیف و خفیف مال اکلوژن کاربرد دارند.

آیا ارتودنسی برگشت دارد؟

در پاسخ به سؤال آیا ارتودنسی برگشت دارد یا خیر، باید گفت در صورت اجرای روند صحیح درمان و همچنین مراقبت‌های بعد از آن، احتمال برگشت دندان‌ها به حالت قبل وجود نخواهد داشت. مرتب کردن دندان با ارتودنسی تأثیر زیادی بر صاف کردن دندان یا فک‌ها دارد؛ به طوری که با اعمال فشار روی دندان‌ها و فکین موقعیت آن‌ها را تغییر داده و باعث ایجاد نظم در آن‌ها می‌شود.

مقدار حرکت به میزان فشار ایجاد شده بستگی دارد. این فشار با توجه به تشخیص پزشک حدود معینی داشته و در نهایت با گذر زمان تعادل مورد نیاز را ایجاد می‌کند. اگر دندان‌های فوقانی و پایینی روی یکدیگر قرار نگیرند، سبب ایجاد مشکل در فک‌ها شده و آن‌ها را به جلو یا عقب هدایت می‌کنند. دندانپزشک جهت جلوگیری از ایجاد ناهنجاری‌های فکی طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی را ارائه می‌دهد که این روند درمان یک سال یا بیشتر به طول می‌انجامد.

چگونه با ارتودنسی دندان کج صاف می شود

در برخی افراد دهان کوچک است و فضای کافی برای دندان‌ها وجود ندارد، به همین دلیل دندان‌ها به صورت کج، چرخشی یا پیچ‌خورده رشد می‌کنند. در این موارد مرتب کردن با ارتودنسی به راحتی مشکل را برطرف می‌کند. ارتودنسی برای صاف کردن دندان کج، سبب رفع نامرتبی و شلوغی فضای داخل دندان شده و دندان‌ها را در موقعیت بهتری قرار می‌دهد.

تأثیر بعدی ارتودنسی برای افرادی است که دندان‌های جلویی و بالایی آن‌ها دچار بیرون‌زدگی بوده و ظاهری بسیار نامناسب دارد. علاوه بر ظاهر بد، این دندان‌ها بسیار در معرض آسیب و شکسته شدن هستند. این افراد با درمان ارتودنسی می‌توانند به راحتی دندان‌های خود را به حالت نرمال برگردانده و زیبایی را به دهان خود هدیه کنند.

مرتب کردن دندان با ارتودنسی علاوه بر تأثیر فراوان در رفع عیوب، در رفع مشکلات فک نیز نقش به‌سزایی دارد، به طوری که سبب به تعادل رسیدن فک بالا و پایین خواهد شد. لازم به ذکر است که در برخی بیماران، نیمه پایینی فک بسیار کوچک بوده و سبب آویزان شدن فک بالا هنگام بسته شدن دندان می‌شود. به این حالت اوربایت می‌گویند که حالت عکس آن نیز آندربایت نام دارد. این افراد به راحتی و با کمک درمان توسط ارتودنسی، می‌توانند مشکلات و ناهنجاری فک خود را برطرف کنند.

مزایای ارتودنسی

ارتودنسی علاوه بر ایجاد زیبایی و رفع کجی دندان‌ها و فک مزایای بسیاری دارد که امروزه مورد توجه افراد مختلف قرار گرفته است. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:

• این روش درمانی بسیار مؤثر بوده و سبب اصلاح ناهنجاری دندان و فک خواهد شد که تأثیر به‌سزایی در بهبود ظاهر دارد.
• بعد از مرتب کردن دندان با ارتودنسی، فرد شاهد دستیابی به یک ظاهر متعادل، زیبایی چهره و لبخندی دلنشین خواهد بود که از مزایای درمان ارتودنسی به حساب می‌آید.
• این روش یک روش عالی برای درمان و رفع مشکلات ژنتیکی فک و دهان است و این عامل به نوبه خود برای سلامتی افراد اهمیت بسیار زیادی دارد.
• با درمان ارتودنسی، می‌توان از بروز مشکلات دیگر مانند سختی در بلعیدن یا جویدن نیز پیشگیری کرد.
• برخی افراد که با مشکلات فک و مفاصل، مانند ضعیف شدن و قفل شدن فک مواجه هستند، به درمان‌های ارتودنسی نیاز دارند. به این ترتیب عوارض و مشکلات ناشی از این ناهنجاری‌ها کاهش پیدا کرده یا از بین می‌رود.
• از دیگر تأثیرات ارتودنسی می‌توان به یکدست شدن دندان‌ها اشاره کرد. چنانچه این مشکل برطرف نشود، شاهد بیرون‌زدگی لثه یا روی هم رشد کردن دندان‌ها خواهید بود که این امر سبب افزایش ریسک پوسیدگی، عفونت لثه و دندان‌ها می‌شود.

برای شروع درمان و مرتب کردن دندان با ارتودنسی، ابتدا بیمار توسط پزشک معاینه شده که خود شامل بررسی دندان‌ها، عکس برداری از دندان با اشعه ایکس و ساختن‌ مدل‌های گچی از دندان خواهد بود. سپس دندانپزشک طبق شرایط بیمار و شدت مشکل، انواع روش درمانی را مشخص کرده و اجرا می‌کند.

مراقبت از دندان‌ها

درمان ارتودنسی می‌تواند به عنوان یک روش زیبایی در نظر گرفته شود که با روش‌های مختلف قابل انجام است. بهبود شرایط دهان و دندان، افزایش زیبایی ظاهری و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر، از مهم‌ترین مزیت‌های ارتودنسی است که بسته به نحوه انجام آن، نتایج متفاوتی خواهد داشت.

به طور کلی تمام افرادی که ارتودنسی انجام داده‌اند، باید برای کسب نتیجه مطلوب، نکات و مراقبت‌های لازم را رعایت کرده و در این دوران از مصرف غذاهای چسبناک، سفت و سخت جلوگیری کنند. در این مقاله سعی بر آن بود که ارتودنسی و تأثیرات و مزایای آن بر زیبایی و رفع عیوب دندان را بیان کنیم تا در مواقع نیاز از این مطالب بهره بگیرید.