مزاج گرم و خشک یکی از مزاج های چهارگانه انسان است. حتما در مورد انواع مزاج انسان چیزهایی شنیده اید. مزاجهای انسانی چهار نوع اند. این نگرش بر اساس چهار عنصر اصلی صورت گرفته؛ آب، خاک، آتش، باد و برهمین اساس اخلاط چهارگانه را نام گذاری کرده اند؛ دم، صفرا، بلغم، سودا. اخلاط در بدن انسان و به صورت مایع وجود دارند و در اثر فعل و انفعالاتی که بعد از خوردن غذا در کبد ایجاد می شود، طبع انسان را تشکیل می دهند. که به این صورت است:
- گرم و خشک/صفراوی
- گرم و تر/دموی
- سرد و خشک/سوداوی
- سرد و تر/بلغمی
هر فرد بسته به ژن، محل تولد، تغذیه و عوامل مختلف محیطی و وراثتی و... یک طبع و مزاج بخصوص دارد. اگر تغذیه به گونه ای باشد که مزاج بر آدمی غلبه کند، فرد دچار بیماریهای مختلفی می شود. بنابراین مهم است که هر شخص، از تغذیه ای سازگار با مزاج خود- که اغلب از نظر طبع مخالف آن مزاج است- استفاده کند.
بر اساس تقسیم بندی های طب سنتی مزاج های چهارگانه را به چهار فصل تشبیه کرده اند. به این صورت که:
مزاج گرم و تر برابر با فصل بهار
مزاج گرم و خشک برابر با فصل تابستان
مزاج سرد و خشک برابر با فصل پاییز
مزاج سرد و تر برابر با فصل زمستان
است.
طبع انسان قابل تغییر است و با رعایت نکات تغذیه ای و اصول زندگی می توان طبع را تغییر داد. به این فرایند در طب سنتی اصلاح مزاج می گویند. در برخی افراد اصلاح مزاج، باعث درمان بیماریها و کاهش عوارض آنها می شود. همچنین در برخی خانم ها اصلاح مزاج، به تعیین جنسیت فرزند کمک می کند.
در این متن به بررسی و توضیح خصوصیات افراد صفراوی یعنی افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند می پردازیم.
مزاج گرم و خشک
این افراد اغلب لاغر اما با استخوان بندی درشت هستند و اندامی ورزیده دارند.
رنگ پوست آنها به زردی می گراید.
اغلب دچار عطش هستند و دهانشان خشک و تلخ است.
به دلیل خشکی زیاد بدن، دچار ناراحتی های پوستی مختلف نظیر اگزما، ترک و زخم می شوند.
به شدت گرمایی هستند و در هوای گرم بی قرار می شوند.
در اثر خوردن خوراکی های با طبع گرم دچار سردرد، خارش گلو و سوزش و یا زخم و تورم دهان و لبها و... می شوند.
معمولا همراه با غذای خود زیاد آب می نوشند.
تمایل به خوردن خوراکی های سرد و ترشی جات و... دارند و در مقابل تمایل چندانی به خوردن شیرینی جات ندارند.
نبض آنها تند و محکم می زند.
خوش مشرب، پر تحرک، باهوش و پر انرژی هستند و روابط اجتماعی خوبی دارند.
اغلب اوقات زود عصبی و برافروخته می شوند و خیلی هم زود این عصبانیت فرو می نشیند. درواقع این افراد عجول هستند و در اثر همین عجول بودن دچار خشم آنی می شوند.
در کارهای روزمره خود منظم و اصولی هستند.
چابک و چالاک هستند و عکس العمل های سریع دارند.
میل جنسی در این افراد بالا است.
معمولا کم اشتها هستند.
افرادی دقیق و ریزبین هستند و به جزئیات اهمیت می دهند.
با صدای بلند و تند صحب تمی کنند و اغلب پرحرف هستند.
قدرت یادگیری و قدرت حافظه در آنها در سطح بالایی قرار دارند.
خشکی مزاج در این افراد باعث شده که دائما با مشکلاتی نظیر یبوست دست به گریبان باشند.
عوارض غلبه صفرا در مزاج گرم و خشک چیست؟
اگر افراد دارای مزاج گرم و خشک دچار غلبه مزاج شوند، با عوارض نظیر موارد زیر رو به رو خواهند شد:
اگزما و ناراحتی های پوستی
تلخی دهان و بوی بد دهان
شوره سر و ریزش مو
لاغری مفرط و بی اشتهایی
واریس، درد و خشکی مفاصل
پرکاری تیرویید
یبوست شدید و زخم و شقاق مقعد
مشکلات جنسی نظیر زود انزالی
ناراحتی و رفلاکس معده
هپاتیت
سنگ کلیه و سنگ صفرا
همانطور که مشاهده کردید عوارض غلبه مزاج، زیاد و سنگین است بنابراین بهتر است که علاج واقعه را قبل از وقوع کرده و از مواد سازگار با مزاج خود استفاده کنید.
چه خوراکی هایی با مزاج گرم و خشک سازگار است؟
افراد با مزاج گرم و خشک، اگر از مواد غذایی با طبع سرد و تر استفاده کنند، علاوه بر تعدیل طبع خود، بهترین بهره را از مواد غذایی می برند و احتمال بروز عوارض در اثر تغذیه در آنها کاهش می یابد.
از بهترین خوراک هایی که صفراوی ها می توانند استفاده کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبگوشت گوسفندی که در آن از رب و گوجه استفاده نشده باشد.
- برنج
- انواع خورشت.
- انواع آشها و سوپ ها و شیر برنج
- کله پاچه و سیرابی
- جوانه گندم و دیگر جوانه ها
- میوه ها و مرکبات ترش مزه
- میوه های تابستانی نظیر هندوانه، طالبی، خیار، تمشک، توت، شاهتوت، گیلاس، آلبالو، زرد آلو و...
- محصولات لبنی گاوی به شرطی که همراه با مصلحاتی نظیر گردو، عسل، سیاهدانه و... مصرف شوند.
- آب لیمو، آب آلبالو، آب زرشک و شربت آنها
- خاکشیر
- ترنجبین و شیرخشت
- بهارنارنج و نارنج
- کاسنی و سکنجبین
- دمنوشهای گیاهی
- ماءالشعیرها
