مزاج انسان چهار دسته است:
- گرم و خشک
- گرم و تر
- سردو خشک
- سرد و تر
در اصطلاح طب سنتی این چهار مزاج به ترتیب:صفراوی، دموی، سودایی و بلغمی نیز نامیده می شوند.
این دسته بندی حاصل نظریه چهار عنصر اصلی تشکیل دهنده جهان است که عبارتند از آب، باد، خاک و آتش.
همچنین بر اساس تقسیم بندی های طب سنتی مزاج های چهارگانه را به چهار فصل تشبیه کرده اند. به این صورت که:
مزاج گرم و تر برابر با فصل بهار
مزاج گرم و خشک برابر با فصل تابستان
مزاج سرد و خشک برابر با فصل پاییز
مزاج سرد و تر برابر با فصل زمستان
است.
هر فرد یک مزاج خاص خود را دارد که به وراثت و سبک زندگی و نوع تغذیه بستگی دارد و می توان این مزاج را با تدابیر طب سنتی تغییر داده و اصلاح کرد. اصلاح مزاج به انسان کمک می کند که نسبت به محیط زندگی و تغذیه ای که دارد سازگارتر شود و بر بیماریهای ناشی از غلبه مزاج، فائق آید.
هر فرد بسته به مزاجی که دارد، ویژگی ها و خصوصیاتی دارد که از آن طبع و مزاج نشات می گیرد. با تغذیه صحیح و سازگار می توان نقاط قوت یک مزاج را تقویت کرده و ضعف ها و کاستی های ان را برطرف کرد.
در ادامه معرفی خصوصیات افراد دارای هر مزاج، در این مطلب شما را با ویژگی های افراد دموی، یعنی افرادی که مزاج گرم و تر دارند آشنا می کنیم.
عنصر اصلی در افراد با مزاج گرم و تر، باد و هوا است که در بدن انسان معادل خون یا همان دم می شود و به همین دلیل افراد دارای این مزاج را دموی می نامند.
ویژگی های فردی افراد دارای مزاج گرم و تر
این ویژگی ها نسبی است و غالبا افراد با این خصوصیات دموی و دارای مزاج گرم و تر هستند:
- درشت اندام و تنومندند.
- چهارشانه هستند و قفسه سینه پهن و محکم دارند.
- رنگ پوست آنها معمولا روشن است. سفید، گلگون یا کمی سبزه رو هستند.
- قد آنها معمولا بلند یا متوسط است و کمتر پیش می آید که کوتاه قد باشند.
- موهای این افراد زخیم و پرپشت است و به ندرت پیش می اید که ریزش مو یا کچلی را تجربه کنند.
- رگ های کلفت، زخیم و برجسته دارند.
- تعریقشان زیاد است.
- نبضی قوی و تند و وسیع دارند.
- مزه دهانشان در ابتدای صبح شیرین است و معمولا دهانشان آبدار و تر است. زبانشان قرمز و پرخون است.
- عروق خونی در چشم آنها دیده می شود و سفیدی چشمهایشان به صورتی می گراید.
- قوای جسمانی و انرژی و تحرک بالایی دارند.
- تاب و توان بیشتری نسبت به صفراوی ها دارند و دیر خسته می شوند.
- قدرت تکلم بالایی دارند، تند صحبت می کنند و صدای رسا و بلند دارند.
- خواب خوب و سنگین دارند. به راحتی به خواب می روند و رویاهای آنها اغلب هیجان انگیز و رنگی است.
- میل جنسی آنها بالا است.
- میل خوردن در این افراد بالا است و اشتهای خوبی دارند و توان هضم آنها نیز به نسبت خوراکشان بالا و مناسب است.
- خون گرم، با روابط عمومی بالا، شوخ و خوش صحبت هستند.
- بخشنده و خوش اخلاق هستند.
- هوش و حافظه بالایی دارند.
- اگرچه صبورند و دیر عصبانی می شوند اما در هنگام عصبانیت غیر قابل کنترل هستند.
- شجاع و بلند پرواز هستند و توان مدیریت و رهبری بالایی دارند.
- به فعالیت های هنری علاقمندند.
- سخت گیر نیستند و نسبت به اغلب مسائل خوشبینند.
- تنوع طلب هستند و یک نواختی را تاب نمی آورند.
عوارض غلبه مزاج در افراد گرم و تر چیست؟
اگر گرمی یا تری به افراد دارای مزاج گرم و تر غلبه کند، فرد دچار بیماری خواهد شد. از جمله عوارض غلبه مزاج در این افراد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کسالت، خواب آلودگی و پر خوری
- خارش پوستی
- قرمزی و التهاب زبان
- اختلال حواس و گیرایی پایین
- سنگینی سر و چشم ها
- درد سر و شقیقه ها
- خستگی بی دلیل
- دیدن خوابهای خشن و خون آلود
- دمل، کهیر و مشکلات پوستی دیگر
- سکته مغزی
- آلرزی های فصلی
- سوزش ادرار
- چاقی مفرط
- بالا رفتن کلسترول و ابتلا به بیماریهای قلب
- دیابت، نقرس و بیماریهای خونی دیگر
- ورم طحال و مشکلات دستگاه تناسلی
افراد دارای این مزاج به منظور جلوگیری از غلبه مزاج، بهتر است در خوردن این دسته از خوراکی ها احتیاط کرده و از زیاده روی در مصرف آنها پرهیز کنند:
ماکارانی، شیرینی جات، لبنیات، نوشیدنی های گازدار، انواع گوشت، نوشیدن آب بین غذا، بستنی و نوشیدنی های یخ و سرد، بادمجان، ادویه های تند، رب، سس و مواد کارخانه ای دیگر، تخم مرغ ماشینی، فست فودها و غذاهای صنعتی، قهوه و شکلات و مواد کافئین دار دیگر، چای سبز و...
چه خوراکی هایی با مزاج گرم و تر سازگار است؟
آبگوشت بدون رب و گوجه که در آن نخود و زردچوبه باشد برای این افراد غذای مناسبی است.
انواع سوپ و آشها با طبع متعادل.
برنج ها، عدس و سوپ و آش حاوی عدس.
سیرابی.
انواع خورشت های سنتی ایرانی.
سیب، گلابی، انار ترش، نارنج، گریپ فروت.
بالنگ، تمرهندی، زغال اخته، شاه توت.
مرکبات.
سنجد، لیمو، زرشک، زیتون.
انواع حبوبات و غلات و میوه ها و صیفی جات خنگ مثل هندوانه، طالبی و...
انواع جوانه ها مانند جوانه ماش و گندم.
شربت آلبالو، زرشک، خاکشیر، بابونه، ترنجبین و...
