سیاهدانه می‌تواند فشارخون و کلسترول را پایین بیاورد، ضدسرطان است و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. از ترکیب سیاهدانه با سیستئین، ویتامین E و زعفران به‌عنوان دارویی به نام «سیس پلاتین» برای تسکین عوارض جانبی ناشی از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود.
برخی از افراد از روغن سیاهدانه به طور مستقیم روی پوست برای تسکین درد مفاصل (روماتیسم)، سردرد و برخی از عوارض پوستی استفاده می‌کنند. در آشپزی و انواع غذا‌ها از سیاهدانه به‌عنوان ادویه و طعم‌دهنده نیز استفاده می‌شود.
خواص سیاه دانه برای معده
خوردن سیاه دانه و یا مصرف روغن آن، سبب تسکین درد معده مى شود و برای افزایش اشتها و بهبود مشکلاتی از قبیل: اسهال و استفراغ کاربرد دارد. مصرف این روغن به افرادی که سوءهاضمه دارند و از عفونت هایی همچون هلیکوباکترپیلوری رنج می برند نیز، توصیه می شود.همچنین سیاه دانه به محافظت از معده در برابر آسیب هایی مثل زخم معده و نفخ، کمک فراوانی می کند.
خواص سیاه دانه برای پوست و مو
روغن سیاهدانه علاوه بر مصرفی که در طب سنتی دارد به‌صورت موضعی نیز می‌تواند به درمان انواع عوارض پوستی کمک کرده و پوست را آبرسانی کند. تحقیقات نشان می‌دهد روغن سیاهدانه به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌میکروبی که دارد در درمان عوارض پوستی مانند آکنه، اگزما، خشکی پوست و پسوریازیس مفید است.
خواص سیاهدانه برای افراد دیابتی
برخی از پزشکان طب سنتی، سیاه دانه را برای کاهش نشانه های دیابت مانند قندخون بالا و مقاومت بدن نسبت به انسولین، تجویز می کنند. چندین آزمایش نشان می دهد که سیاه دانه یک استراتژی خوب برای کنترل سطح قند خون به ویژه در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می باشد.
افزاینده طبیعی شیر مادر
به طور سنتی از سیاه دانه برای افزایش شیر در مادران شیرده استفاده می شد.
خواص سیاه دانه برای لاغری
تحقیقات نشان می‌دهد روغن سیاهدانه می‌تواند برای کاهش شاخص توده بدنی (BMI) در افراد چاق، کسانی که سندرم متابولیک یا دیابت نوع دوم دارند مفید باشد.
در یک مطالعه از افراد دارای اضافه وزن، سیاه دانه باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن آن ها شد، اما این مورد هنوز از نظر علمی اثبات نشده است.
طریقه مصرف سیاهدانه چگونه است ؟
از سیاهدانه به روش‌های مختلفی می‌توان به‌عنوان دارویی گیاهی استفاده کرد:
- سیاهدانه را همین‌طوری که هست بجوید و بخورید.
- سیاهدانه را پودر کرده و با آب یا عسل و یا روغن ترکیب کرده و بخورید.
- سیاهدانه را با آب بجوشانید و به‌صورت چای بخورید.
- روغن سیاهدانه را بگیرید و آن را بخورید یا به‌صورت موضعی استفاده کنید.
خواص آنتی‌بیوتیکی قوی ناشی از مواد مغذی و آنزیم‌های موجود در عسل طبیعی در ترکیب با ویژگی‌های بیواکتیو سیاهدانه، معجونی بسیار تأثیرگذار است.
بهترین روش استفاده سیاه دانه و عسل چگونه است ؟
بهترین راه مصرف سیاهدانه با عسل، ترکیب آن با آب است. آب، مواد مغذی زندهٔ عسل خام را فعال کرده و اثرات آن در داخل بدن را چندبرابر می‌کند. ضمناً وقتی سیاهدانه را به‌صورت طبیعی و نه فرآوری شده مصرف می‌کنید بدنتان می‌تواند تمام ترکیبات بیواکتیو آن را به‌راحتی جذب کند.
یک قاشق مرباخوری عسل ارگانیک و طبیعی را در یک لیوان آب گرم (نه داغ) حل کنید. یک قاشق مرباخوری سیاهدانه را پودر کرده و به ترکیب آب و عسل اضافه نمایید. سی دقیقه قبل از صبحانه با معده خالی آن را بنوشید. اگر دوست داشته باشید می‌توانید دو قاشق غذاخوری سرکه سیب هم به این ترکیب اضافه کنید.
بعد از نوشیدن ترکیب آب و عسل و سیاهدانه ۳۰ دقیقه صبر کنید تا کاملاً جذب بدنتان شود و سپس صبحانه بخورید. مخلوط عسل با آب گرم بیشتر و بهتر روی بدنتان اثر می‌گذارد تا عسل خالی یا عسل با مواد غذایی دیگر.
روغن سیاه دانه با کیفیت بخرید
توصیه می‌کنیم روغن سیاهدانه را از فروشگاه یا نشان تجاری معتبر تهیه کنید. حرارت دادن یا فرآوری سیاهدانه و تبدیل آن به روغن از طریق روش‌های معمولی می‌تواند ترکیبات بیو اکتیو آن را از بین ببرد. محصولات سیاهدانه زیادی در بازار وجود دارند، اما همهٔ آن‌ها ارگانیک نیستند.
عوارض جانبی سیاه دانه و هشدار‌ها
بارداری: مصرف سیاهدانه به‌اندازه‌ای که در غذا‌ها استفاده می‌شود طی بارداری مشکلی ندارد؛ اما مصرف مقدار بیشتر از آن برای خانم‌های باردار مجاز نیست.
کودکان: سیاهدانه برای کودکان اگر طی کوتاه مدت و به‌صورت خوراکی مصرف شود مشکلی ندارد.
اختلالات خونریزی: سیاهدانه ممکن است لخته شدن خون را کُند کرده و خطر خونریزی را افزایش دهد. سیاهدانه ممکن است اختلالات خونریزی را بدتر کند.
دیابت: سیاه دانه در برخی از افراد می‌تواند سطح قند خون را پایین بیاورد. اگر دیابت دارید و می‌خواهید سیاهدانه مصرف کنید باید سطح قندخون خود را با دقت بیشتری کنترل کنید تا دچار افت قند خون نشوید.
فشارخون پایین: سیاه دانه می‌تواند فشارخون را پایین بیاورد. در واقع مصرف سیاهدانه ممکن است فشارخون افرادی را که خودشان فشارخون پایین دارند، بسیار پایین بیاورد.
عمل جراحی: سیاهدانه می‌تواند لخته شدن خون را کُند نماید، قند خون را کاهش دهد و در بعضی از افراد خواب‌آلودگی ایجاد کند. سیاهدانه ممکن است احتمال خونریزی را افزایش داده و در کنترل قند خون و بیهوشی، حین و بعد از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. دست‌کم دوهفته پیش از عمل جراحی مصرف سیاهدانه را متوقف نمایید.
اندازه مصرف سیاه دانه و مقدار مصرف سیاه دانه در روز ؟
دوز مناسب مصرفی سیاهدانه بستگی به عواملی مانند سن فرد، وضعیت سلامتی او و عوارض احتمالی دارد. در مورد اینکه چه مقدار سیاهدانه باید مصرف کنید هنوز مطالعات زیادی انجام نشده است. اما یادتان باشد دارو‌های گیاهی لزوماً همیشه هم بی‌خطر نیستند و این مسئلهٔ مهمی است. حتماً برچسب روی محصول را خوب بخوانید و با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
منبع: طب شناس
