قلیه ماهی یکی از غذاهای محبوب و خوشمزه جنوب کشورمان است که به خاطر طعم خوبش در سراسر کشور فراگیر شده است. این غذای خوشمزه با گوشت ماهی، سبزیجات و ادویه های جنوبی طبخ می شود و از معروف ترین غذاهای جنوب کشورمان محسوب می شود.
در جنوب کشور به آن قلیه مُی نیز می گویند و از ماهی جنوبی مانند شیر یا میش یا هامور برای تهیه قلیه ماهی استفاده می شود این غذای خوشمزه با پلو بسیار دلچسب است.
طبع قلیه ماهی چیست؟
چنانچه در رابطه با طبع قلیه ماهی سوالاتی نظیر: طبع قلیه ماهی چیست؟ و یا، طبع قلیه ماهی گرم است یا سرد؟ و یا حتی، طبع قلیه ماهی تر است یا خشک؟ سوالاتی برای شما پیش آمده است، خوب است بدانید که طبع قلیه ماهی گرم است.
بنابراین قلیه ماهی برای سرد مزاجان مناسب بوده و توصیه می شود گرم مزاجان در مصرف آن دقت نموده و حتما آن را با مصلحاتش مصرف کنند.
طرز تهیه قلیه ماهی
پیش از بررسی خواص فوق العاده ی قلیه ماهی، با طرز تهیه ی این غذای خوشمزه آشنا شوید:
- مرحله اول: برای تهیه قلیه ماهی مخصوص خوزستان ابتدا گشنیز و شنبلیله را به صورت ساطوری ریز خرد می کنیم، سپس یک تابه مناسب روی حرارت قرار می دهیم و مقداری روغن اضافه می کنیم. در ادامه سبزی ها را اضافه کرده و به خوبی تفت می دهیم.
- مرحله دوم: توجه داشته باشید که برای تهیه قلیه ماهی به روش خوزستانی باید سبزی را به خوبی سرخ کنیم تا رنگ آن کمی تیره شود. ضمن اینکه هر چقدر سبزی قلیه ماهی را بیشتر سرخ کنیم، در پایان رنگ خورشت ما تیره تر خواهد شد.
- مرحله سوم: در این مرحله سبزی سرخ شده را از تابه خارج می کنیم و کنار می گذاریم. در ادامه تمرهندی را به همراه یک لیوان آب داخل یک قابلمه مناسب می ریزیم، سپس قابلمه را روی حرارت قرار داده و اجازه می دهیم چند دقیقه بجوشد.
- مرحله چهارم: در این مرحله تمرهندی را صاف می کنیم و کنار می گذاریم. در ادامه فیله های ماهی را درون یک سینی قرار می دهیم، سپس مقداری نمک، فلفل سیاه و زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری روغن مایع ترکیب می کنیم و روی گوشت ماهی ها می مالیم.
- مرحله پنجم: ماهی ها را در همین وضعیت کنار می گذاریم تا طعم دار شوند. در ادامه پیاز و سیر را به صورت نگینی ریز خرد می کنیم، سپس یک قابلمه مناسب روی حرارت قرار می دهیم و مقداری روغن اضافه می کنیم. حالا پیاز را به تابه اضافه می کنیم.
- مرحله ششم: پیاز را به خوبی تفت می دهیم تا تغییر رنگ دهد، سپس سیر را اضافه می کنیم و کمی تفت می دهیم تا عطر سیر خارج شود. در ادامه مقداری نمک، فلفل سیاه و زردچوبه اضافه می کنیم و مخلوط سیر و پیاز را یک دقیقه دیگر تفت می دهیم.
- مرحله هفتم: در این مرحله رب گوجه فرنگی را به قابلمه اضافه می کنیم و به خوبی تفت می دهیم تا به طور کامل سرخ شود. در ادامه سبزی های سرخ شده را به قابلمه اضافه می کنیم، سپس ۲ لیوان آب به قابلمه می افزاییم و اجازه می دهیم آب به نقطه جوش برسد.
- مرحله هشتم: در همین حین تمرهندی صاف شده را به قابلمه اضافه می کنیم، سپس فلفل قرمر و آرد را اضافه کرده و درب قابلمه را می گذاریم. حالا باید اجازه دهیم غذا به مدت یک ساعت با حرارت بسیار ملایم جا بیفتد و آب آن کم شود.
- مرحله نهم: حالا یک تابه مناسب روی حرارت قرار می دهیم و مقداری روغن اضافه می کنیم، سپس تکه های ماهی را به تابه اضافه کرده و تمام قسمت هایشان را به صورت یکدست سرخ می کنیم. پس از گذشت یک ساعت ماهی را به قابلمه اضافه می کنیم.
- مرحله دهم: در این مرحله حرارت زیر قابلمه را روی کمترین درجه قرار می دهیم و اجازه می دهیم خورش به مدت ۴۵ دقیقه تا یک ساعت دیگر روی حرارت بماند تا روغن بیندازد و جا بیفتد. در نهایت قلیه مایه را در ظرف مورد نظرمان می کشیم و به همراه برنج سرو می کنیم.
خواص بی نظیر قلیه ماهی
حال که با طرز تهیه ی قلیه ماهی آشنا شدید، در ادامه، ابتدا برخی از خواص ماهی موجود در این غذای محبوب را بیان کرده و سپس به بررسی خواص سایر مواد به کار رفته در این غذا خواهیم پرداخت:
میتواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر موثر باشد.
مصرف متوسط غذاهای دریایی میتواند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر شود. در افرادی که به طور منظم ماهی مصرف می‌کنند، وضعیت ماده خاکستری مغز بهتر است. قلیه ماهی با دارا بودن ماهی، این خاصیت را دارا میباشد.این عامل میتواند از بروز زوال عقل جلوگیری کرده و خطر عوارض عملکردی مغز را کاهش دهد.
البته باید توجه داشت که غذاهای دریایی با سطوح بالاتر جیوه می‌توانند اثرات مخربی بر مغز داشته باشند، اما این عوارض با نوروپاتی مغز ارتباطی ندارد.
منبع عالی ویتامین D
قلیه ماهی سرشار از ویتامین D است و یکی از بهترین منابع غذایی برای این ماده مغذی ضروری محسوب میشود. ویتامین D در جذب کلسیم نقش دارد و برای سلامت و رشد استخوان‌ها مفید است. از آنجایی که افراد زیادی هر سال میانگین مصرف تخمینی ویتامین D را برآورده نمی‌کنند، اضافه کردن قلیه ماهی به رژیم غذایی و استفاده از خواص این غذا میتواند بسیار مفید باشد.
بهبود سلامت چشم و بینایی
اسیدهای چرب امگا ۳ برای بهبود بینایی و سلامت چشم مفید هستند. بر این اساس مغز و چشم به شدت به اسیدهای چرب امگا ۳ برای عملکرد و حفظ سلامت خود وابسته هستند و قلیه ماهی یکی از بهترین منابع این چربی‌های خوب است.
میتواند در بهبود کیفیت خواب موثر باشد.
اگر در به خواب رفتن یا در خواب ماندن مشکل دارید، خوردن قلیه ماهی بیشتر ممکن است در بهبود کیفیت خواب شما موثر باشد. بر اساس مطالعه‌ای که توسط یک مجله پزشکی خواب بالینی منتشر شده است، افزایش مصرف ماهی کیفیت خواب را برای اکثر افراد بهبود می‌بخشد.
محققان گمان می‌کنند که این خواص ماهی به دلیل میزان بالای ویتامین D موجود در آن است که به سلامت خواب کمک می‌کند. قلیه ماهی با دارا بودن ماهی، این خاصیت را دارا میباشد.
درمان آکنه
از دیگر خواص قلیه ماهی برای پوست می‌توان به کمک در بهبودی آکنه ها اشاره کرد. چه آکنه هورمونی داشته باشید و چه آکنه معمول بزرگسالان، قلیه ماهی میتواند به بهبودی و تسکین پوست شما کمک کند. روغن ماهی میتواند برای پاکسازی پوست افراد مبتلا به آکنه متوسط تا شدید مفید باشد. قلیه ماهی با دارا بودن ماهی، این خاصیت را دارا میباشد.
برای کاهش آرتریت روماتوئید مفید است.
از دیگر خواص قلیه ماهی می‌توان به اثرگذاری آن در بهبود علائم آرتریت روماتوئید اشاره کرد. خوردن قلیه ماهی بیشتر میتواند به کاهش تورم و درد ناشی از این بیماری کمک کرده و باعث بهبود التهابات مفاصل شود. یک کالج روماتولوژی مطالعاتی انجام داده که براساس آن، به نظر می‌رسد مصرف بیشتر قلیه ماهی در واقع فعالیت بیماری در آرتریت روماتوئید را کاهش می‌دهد.
رفع خروپف هنگام خواب
اگر خوراکی های تند مانند سیر ، پیاز ، ترب کوهی را میل کنید باعث می شود که خروپف کاهش پیدا کند. این موضوع توسط محققان ثابت شده است. شما می توانید به راحتی با مصرف قلیه ماهی که حاوی سیر است، خروپف را تا حدود زیادی درمان کنید. اگر دلیل خروپف کردن شما بسته بودن سینوس ها باشد شما میتوانید با مصرف قلیه ماهی به راحتی خروپف خود را درمان کنید.
جلوگیری از ایجاد لخته خونی
علاوه بر خواص گفته شده قلیه ماهی دارای خواص ضد لخته شدن خون می باشد. این امر باعث می شود تا از لخته شدن خون در بدن پیشگیری شود. اگر می خواهید از لخته شدن خون در بدن خود پیشگیری کنید بهتر است قلیه ماهی میل کنید. قلیه ماهی در جلوگیری از بیماری های قلبی مانند سکته قلبی بسیار موثر است. دقت کنید قبل از عمل جراحی قلیه ماهی میل نکنید چرا که باعث افزایش خطر خونریزی میشود.
پیشگیری از برخی سرطان ها
ارتباط زیادی بین مصرف قلیه ماهی و کاهش بیماری سرطان به ویژه سرطان کولون، پانکراس، مری و سینه وجود دارد. اگر به صورت معمول از قلیه ماهی مصرف کنید، از خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و معده در امان خواهید بود.
کاهش کلسترول بد
قلیه ماهی باعث می شود تا کلسترول بد بدن کاهش پیدا کند. کلسترول بد بدن که شامل LDL می باشد در بدن وجود دارد که شما میتوانید با مصرف قلیه ماهی به راحتی آن را کاهش دهید. اگر می خواهید به صورت طبیعی کلسترول بد بدن را کاهش دهید بهتر است از خواص قلیه ماهی بهره‌مند شوید.
مضرات و منع مصرف های قلیه ماهی
در ابتدا خوب است بدانید که قلیه ماهی غذای سالم و بدون ضرر برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف هر غذایی میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این غذا ها نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهند شد؛ اما چنانچه در مصرف هر نوع غذایی زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.
بنابراین، مضراتی که در ادامه برای قلیه ماهی بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این غذا بوده و یا به دلیل حساسیت برخی افراد به بعضی از مواد اولیه ی به کار رفته در قلیه ماهی خواهد بود. این عوارض و ممنوعیت ها شامل موارد زیر میشوند:
- مسموم شدن کبد: قلیه ماهی خواص بسیار زیادی برای بدن دارد ولی در صورتی که بیش از حد تعادل مصرف شو می تواند مشکلاتی برای کبد ایجاد کند. طبق تحقیقات دانشمندان مصرف بیش از حد قلیه ماهی می تواند باعث مسموم شدن کبد شود.
مصلحات قلیه ماهی
با توجه به طبع گرم قلیه ماهی، توصیه میشود که گرم مزاجان آن را با مصلحاتش که شامل سیر ترشی میشود مصرف کنند تا طبع و مزاج قلیه ماهی اصلاح شود.
