جگروز یکی از خوشمزه ترین و اصیل ترین غذاهای استان لرستان است که در بعضی شهرها به آن جگرپیچ نیز گفته می شود. در واقع، آنها جگر را با پرده چربی دیافراگم شکمی گوسفند، که به زبان محلی به آن وَز نیز می گویند، می پیچند و کباب می کنند. جگروز به عنوان آثار ملی ناملموس این استان در فهرست آثار این شهر به ثبت رسیده است.
جگر گوسفند همیشه یکی از خوشمزه ترین و لذیذترین ها برای کباب کردن بوده و برای افرادی که دچار فقر آهن هستند می‌تواند یکی از بهترین غذاها باشد؛ همچنین جگروز دارای انواع ویتامین ها، پروتئین، مواد معدنی، مس و کولین می باشد. تهیه جگروز در منزل بسیار آسان است و می توانید به راحتی این غذای خوشمزه را در منزل تهیه کنید و از خواص آن بهرمند شوید. در این مطلب از طب شناس در مورد طبع جگروز، طرز تهیه و خواص جگروز، مضرات و منع مصرف های جگروز و در نهایت مصلحات جگروز صحبت خواهیم کرد.

طبع جگروز گرم است یا سرد؟

چنانچه در رابطه با طبع جگروز سوالاتی نظیر: طبع جگروز چیست؟ و یا، طبع جگروز گرم است یا سرد؟ و یا حتی، طبع جگروز تر است یا خشک؟ سوالاتی برای شما پیش آمده است، خوب است بدانید که طبع جگروز گرم و تر است.
بنابراین جگروز برای سرد مزاجان مناسب بوده و توصیه می شود گرم مزاجان در مصرف آن دقت نموده و حتما آن را با مصلحاتش مصرف کنند.

طرز تهیه و خواص فوق العاده ی جگروز

پیش از بررسی خواص فوق العاده ی جگروز، با طرز تهیه ی این غذای خوشمزه آشنا شوید:

مرحله اول: ابتدا جگر را تمیز شسته و قسمت های اضافی و چربی آن را با چاقوی تیزی جدا کنید.
مرحله دوم: جگر گوسفند را بعد از اینکه تمیز شستید، در داخل آبکش مناسبی بگذارید تا آب آن کاملا گرفته شود.
مرحله سوم: وز (لایه چربی نازک) را هم خیلی تمیز بشویید و از جایی آویزان کنید تا کاملا خشک شود.
مرحله چهارم: جگر شسته شده را در اندازه های کوچک خرد کرده و به سیخ بکشید.
مرحله پنجم: حال وز را روی سطح تمیزی پهن کرده و به اندازه سیخ جگر با قیچی آشپزخانه برش بزنید و مقداری نمک و فلفل روی وز بپاشید.
مرحله ششم: حال وز را روی سیخ جگر قرار دهید و به دور سیخ جگر بپیچید.
مرحله هفتم: جگر سیخ شده را روی حرارت ملایم ذغال داغ قرار دهیم و باد بزنید؛ دقت کنید که ذغال آتش زبانه نداشته باشد زیرا جگر ها را سوزانده و جگرها به سرعت سفت می‌شوند. سیخ ها را زود به زود بچرخانید تا حرارت کاملا از همه طرف به جگر ها اثر کند و مغز پخت شوند.
مرحله هشتم: بعد از اینکه جگر ها کاملا مغز پخت و کباب شدند سیخ را لای نان تازه محکم بکشید تا جگر ها از سیخ جدا شوند. سپس با سبزیجات معطر و سالاد دلخواه میل کنید.
نمک را همیشه بعد از پخت به جگروز بزنید؛ زیرا اگر ابتدای کار بزنید، مانع پخته شدن آن می شود.
اگر تمایل داشتید می توانید جگروز را به صورت تکی به صورت بقچه روی سیخ بزنید و یکی درمیان بین آنها فلفل دلمه یا قارچ به سیخ بزنید.

حال که با طرز تهیه ی جگروز آشنا شدید، در ادامه، ابتدا برخی از خواص جگر موجود در این غذای محبوب را بیان کرده و سپس به بررسی خواص سایر مواد به کار رفته در این غذا خواهیم پرداخت:

پیشگیری از بیماری های چشمی: همانطور که گفته شد جگر دارای ویتامین A می باشد که برای جلوگیری از آب مروارید، عفونت های چشمی و تباهی لکه زرد موثر است. ویتامین A موجود در جگر سبب می شود تا سموم را از بدن دفع کند.
تقویت حافظه: با مطالعات صورت گرفته در مورد خواص جگر، وجود کولین موجود در این خوراکی نشان می دهد که در بلند مدت برای تقویت حافظه مفید است.
دارای ویتامین A: ویتامین A یک نوع ویتامین محلول در چربی می باشد که کاتالیزور مهمی در عملیات بیوشیمیایی بدن را خواهد داشت و برای جذب شدن ماده های مغذی، رشد استخوان و باروری مهم می باشد.
دارای ویتامین B2: ویتامین B2 جهت عملکرد سلولی مهم می باشد و می تواند در تبدیل غذا به انرژی کمک بسیار خوبی باشد.
دارای ویتامین B9: ویتامین B9 نقش بسیار زیادی در رشد کردن و تشکیل دادن سلول DNA خواهد داشت.
دارای انواع مواد معدنی: در جگر مواد مغذی زیادی مانند آهن، کروم، روی، فسفر و … وجود دارد که ارزش غذایی بالایی در تغذیه افراد دارند.
دارای مس: جگر گوسفند دارای مقادیر زیادی مس می باشد که در فعال کردن برخی آنزیم ها نقش خواهد داشت و می تواند به تولید انرژی و همچنین عملکرد مغز کمک فراوانی را نماید.
رساندن انواع مواد مغذی شامل ویتامین ها و یا مواد معدنی به بدن
رساندن پروتئین و چربی های اشباع به بدن
دارای سدیم و کربوهیدرات
ایجاد سلول های قرمز در بدن
ایجاد ویتامین A برای محافظت بینایی چشم
درمان انواع زخم ها
منبع عالی جهت حفظ ایمنی بدن
جلوگیری از کم خونی قبل از بارداری
خاصیت ضد سرطانی و تقویت کننده حافظه
ایجاد آنتی اکسیدان با سلنیوم موجود در جگر
جلوگیری از بیماری های قلبی
درمان کردن کم خونی
دارای ماده غذایی انرژی زا
منبع کربوهیدرات ها
تقویت سیستم ایمنی بدن
ایجاد انرژی در بدن
ایجاد سلامت و تقویت کننده مغز
جلوگیری از زوال عقل و اختلالات ذهنی
دارای خواص ضد ویروسی و باکتریایی
محافظت از رگ های خونی با داشتن زینک و ویتامین A
جلوگیری از بیماری های عفونی
جلوگیری از بیماری های چشمی مانند آب مروارید و عفونت های چشم
دفع سموم بدن با وجود ویتامین A

خواص ضد سرطانی جگروز

جگروز دارای سلنیوم می باشد که به عنوان یک آنتی اکسیدان در بدن شناخته می شود. آنتی اکسیدان های موجود در بدن با رادیکال های آزاد مبارزه کرده و از سرطان و بیماری های قلبی جلوگیری می کند.

درمان کم خونی

کسانی که به کم خونی گرفتار هستند می توانند از جگروز برای رفع کم خونی استفاده کنند. جگروز دارای اسید فولیک می باشد که یک ماده معدنی عالی برای بدن محسوب می شود. جگروز سبب تولید سلول های قرمز خون می شود که برای درمان کم خونی مورد استفاده قرار می گیرد.

تقویت و سلامت مغز

جگروز دارای ویتامین B می باشد که سبب می شود تا سلامت مغز شما تضمین شود. برای جلوگیری از آسیب رسیدن به مغز می توانید از جگروز استفاده کنید. جگروز دارای ویتامین B12 میباشد که سبب می شود تا از زوال عقل جلوگیری شود. اختلالات ذهنی به دلیل کمبود تیامین در بدن می باشد.

دارای انواع ویتامین

جگر گوسفند دارای ویتامین های A، D، K، B و اسید فولیک می باشد و در قیاس با گوشت های دیگر می توان از کالری کم آن ولی داشتن مواد مغذی زیاد، نام برد. بیشتر افراد جگر را غذای کامل برای خون سازی می دانند که برای افراد کم خون بسیار مناسب می باشد. مصرف به اندازه آن کمک زیادی در بالا بردن توانایی جسمی خواهد نمود. جگر سیاه منبع غنی از ویتامین A است که می تواند بینایی، افزایش مقاومت بدن در مقابل با عفونت و سلامتی پوست را در خود داشته باشد. افرادی که کمبود این ویتامین را دارند می توانند با مصرف مقدار کمی از جگر و یا عصاره جگر این مشکل را برطرف نمایند و همچنین سلامتی را در گوش داخلی و مخاط تنفسی داشته باشند.

خواص ضد ویروسی و باکتریایی

جگر به دلیل داشتن زینک و ویتامین A سبب می شود که از رگ های خونی در بدن مراقبت کند. دو عنصر ذکر شده موجود در جگر سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند. کمبود ویتامین A موجود در بدن سبب ایجاد بیماری های مختلف ویروسی و عفونی می شود.
جگر دارای ویتامین A فراوان می باشد که برای پیشگیری از بیماری های عفونی موثر است. همچنین ویتامین موجود در جگر با رادیکال های آزاد موجود در بدن مبارزه می کند.

مضرات و منع مصرف های جگروز

در ابتدا خوب است بدانید که جگروز غذای سالم و بدون ضرر برای افراد مختلف است؛ اما باید توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف هر غذایی میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که، با مصرف به اندازه ی این غذا ها نه تنها عوارضی پیش نخواهد آمد، بلکه برای شما مفید واقع خواهند شد؛ اما چنانچه در مصرف هر نوع غذایی زیاده روی کنید، امکان دارد تمامی مزایای آن، به معایب تبدیل شود.
بنابراین، مضراتی که در ادامه برای جگروز بیان خواهیم کرد، به دلیل مصرف بیش از اندازه ی این غذا بوده و یا به دلیل حساسیت برخی افراد به بعضی از مواد اولیه ی به کار رفته در جگروز خواهد بود. این عوارض و ممنوعیت ها شامل موارد زیر میشوند:

خطر سکته قلبی: جگر موجود در جگروز خواص بسیار زیادی برای بدن دارد ولی اگر به صورت افراطی مصرف شود می تواند سبب مشکلات و بیماری هایی در بدن شود. جگر از کلسترول بالایی برخوردار است و در صورتی که در رژیم غذایی شما بیش از حد از جگر استفاده شود می تواند خطر سکته قلبی را افزایش دهد.
خانم های باردار: جگر گوسفند به علت ویتامین A زیادی که دارد برای زنان باردار مضر می باشد؛ زیرا منجر به افزایش این ویتامین در بدن مادر و جنین شده و سبب بروز ناهنجاری های مادرزادی خواهد شد.
آقایان: با اینکه جگر به علت وجود آهن زیادی برای بانوان بسیار مفید است ولی مصرف بیش از حد آن برای آقایان بسیار مضر می باشد؛ زیرا باعث تجمع بیش از حد در کبد و کلیه می شود و باعث بروز اختلالات جدی در این دو عضو خواهد شد.
میزان بالای کلسترول: کلسترول جگر بسیار بالا می باشد به طوری که در هر صد گرم جگر، حدود 400 میلی گرم کلسترول وجود دارد و افراد نباید در روز بیش از 300 تا 400 گرم کلسترول مصرف کنند.