آقطی سیاه یا همان آقطی اروپایی با نام علمی (Sambucus nigra)، درختچه ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به ۱۰ متر می رسد.
جالب است بدانید که آقطی را با نام های دیگری نظیر انگور کولی و خمان کبیر نیز می شناسند. این درختچه معمولاً در کنار جاده ها و حاشیه جنگل ها و همچنین در نواحی مرطوب و سایه دار پتانسیل رشد دارد.
آقطی را به طرق مختلفی مصرف میکنند. برخی از آقطی دمنوش و جوشانده تهیه کرده، بعضی سرکه ی آقطی را مورد استفاده قرار داده و افرادی نیز از شیره و یا آبمیوه ی آقطی بهره می برند.
آقطی دارای خواص فراوانی است که قصد داریم در این مطلب از طب شناس به آنها بپردازیم. در ابتدا، طبع آقطی را معرفی کرده و پس از بررسی خواص آن به مضرات آقطی سیاه خواهیم پرداخت. در آخر نیز مصلحات آقطی را مورد بررسی قرار می دهیم.
طبع آقطی سیاه چیست؟
در مورد طبع آقطی سوالات نظیر طبع آقطی سیاه چیست؟ و نیز، طبع آقطی سیاه گرم است یا سرد؟ و یا، طبع آقطی سیاه تر است یا خشک؟ پیش خواهد آمد که در پاسخ به آنها میبایست گفته شود که طبع آقطی سیاه سرد و خشک است.
خواص بی نظیر آقطی سیاه که باید بدانید!
همانطور که گفته شد، آقطی دارای خواص فراوانی است و به روش های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. در این بخش از طب شناس، ابتدا روش های مصرف آقطی سیاه را شرح داده و سپس به بررسی خواص و فواید فوق العاده ی آقطی خواهیم پرداخت. روش های مصرف آقطی سیاه شامل موارد زیر میشوند:
دمنوش آقطی سیاه:
جهت تهیه ی دمنوش آقطی سیاه، شما میبایست 100 گرم گل خشک شده ی آقطی سیاه را در یک لیتر آب جوش ریخته و سپس اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد و سپس آن را میل کنید.
جوشانده آقطی سیاه:
جهت تهیه ی جوشانده ی آقطی سیاه نیز شما میتوانید 60 گرم پوست ساقه، برگ و یا میوه آقطی را در یک لیتر آب ریخته و اجازه دهید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. سپس آن را صاف کرده و میل کنید.
سرکه آقطی سیاه:
جهت تهیه ی سرکه ی آقطی سیاه، شما میبایست در یک لیتر سرکه، 10 الی 20 گرم برگ های خشک شده ی این درختچه را ریخته و سپس اجازه دهید تا به مدت دو هفته بماند و هر روز آن را بهم بزنید. پس از گذشت این مدت زمان، آن را صاف نموده و در شیشه ای در بسته نگهداری کنید.
شیره یا آب میوه ی آقطی سیاه:
اگر میخواهید شیره و یا آبمیوه ی آقطی سیاه را تهیه کنید، میبایست میوه های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج شود. سپس، برای هر بار مصرف، یک قاشق چایخوری از این شیره را در یک لیوان آب بریزید و میل کنید.
حال که با روش های مختلف مصرف آقطی سیاه آشنا شدید، خواص فوق العاده ی آقطی سیاه را شرح خواهیم داد. این خواص شامل موارد زیر میشوند:
خواص بی نظیر آقطی برای پوست
التیام زخم های اگزمااز کمپرس جوشانده گل های خشک شده آقطی سیاه برای التیام زخم های اگزما استفاده کنید.
آقطی برای از بین بردن خارش بدن
پوست ساقه آقطی سیاه را در روغن حرارت دهید سپس آن را صاف کنید و بگذارید خنک شود. سپس از این روغن برای از بین بردن خارش بدن استفاده کنید.
آقطی سیاه برای رفع یبوست
آقطی سیاه خاصیت ملینی دارد و برای رفع یبوست در افراد سالخورده و افرادی که انقباضات روده بزرگ در آن ها ضعیف است بسیار مفید می باشد.
سایر مواد غذایی مناسب جهت رفع یبوست:
- غلات سبوس دار مانند نان و ماکارونی گندم سبوس دار، آرد جو دوسر و غلات با پوسته ی سبوس
- حبوبات: مانند عدس، لوبیای سیاه، لوبیای چشم بلبلی، لوبیای سویا و نخود
- میوه ها: مانند توت، سیب با پوست روشن، پرتقال و گلابی
- سبزیجات: مانند هویج، کلم بروکلی، نخود سبز و سبزیجات
- آجیل: مانند بادام، بادام زمینی و گردو
آقطی برای درمان بواسیر
دَم کرده برگ های خشک شده آقطی سیاه، برای برطرف کردن درد بواسیر و رفع اسهال ضروری است.
سایر مواد غذایی مناسب جهت درمان بواسیر:
- ویتامین K: ویتامین K به دلیل داشتن خاصیت انعقادی؛ میتواند به پیشگیری از ابتلا به علائم بواسیر کمک کند. این ویتامین مقوی در سبزیجاتی مانند کاهو و اسفناج یافت می شود.
- ویتامین C: این ویتامین خاصیت ضد التهابی داشته و به برطرف کردن علائم بیماری ها از جمله بواسیر کمک می کند.
- منیزیم: این ویتامین به حفظ آب بدن کمک می کند و از این طریق باعث نرم شدن مدفوع می شود.
- آووکادو
- گلابی آسیای
- خانواده‌ی بری‌ها مثل توت‌فرنگی، تمشک، بلوبری و…
- نارگیل
- انجیر
- کنگر فرنگی
- نخود فرنگی
- کلم بروکلی
- شلغم
- انواع حبوبات
ریشه آقطی برای جوش خوردن استخوان
برای جوش خوردن استخوان مصرف دَم کرده ریشه آقطی سیاه بسیار مفید است.
آقطی سیاه برای درمان سرماخوردگی
دَم کرده گل های خشک شده آقطی سیاه به درمان سرماخوردگی، بیماری های تنفسی و نقرس کمک میکند و برای معالجه برونشیت مفید است. عصاره آقطی سیاه یک درمان ایمن، کارآمد و مقرون به صرفه برای علائم سرماخوردگی است. اگر عصاره آقطی سیاه در طی 48 ساعت اول شروع علائم سرماخوردگی استفاده شود، می تواند مدت زمان دوره سرماخوردگی را به طور متوسط 4 روز کاهش دهد.
سایر مواد غذایی مناسب جهت درمان سرماخوردگی:
- طالبی
- نارنگی
- گریپ‌فروت
- لیمو
- پرتقال
- کیوی
- انبه
- پاپایا
- آناناس
- توت‌فرنگی
- تمشک
- زغال‌اخته
- ماهی سالمون
- قارچ
- زرده‌ی تخم‌مرغ
- میگو
- فلفل دلمه‌ای قرمز
- سیب‌زمینی شیرین
- کدو تنبل
آقطی برای بهبود سل
از بخور گل های آقطی سیاه برای بهبود سل استفاده کنید.
سایر خوراکی هایی که به درمان سل کمک میکند:
- جوانه گندم: گندم از جمله موادی است که موثر در رژیم درمانی سل میباشد.
- انواع سبزیجات و میوه برای درمان سل: مانند پرتقال، لیمو شیرین و لیمو ترش
- شیر و محصولات لبنی، گوشت، تخم مرغ و ماهی
- انواع روغن ها، مواد چرب، مغزها و دانه های روغنی
کاهش علائم عفونت سینوسی
آقطی سیاه خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی داردو به درمان عفونت سینوسی کمک می کند.
آقطی برای دفع سنگ کلیه
آقطی سیاه، سنگ کلیه را دفع و برای درمان بیماری های کلیه و مجاری ادراری مفید است.
سایر مواد غذایی مناسب جهت دفع سنگ کلیه:
- آب کرفس: محققان بر این باورند که آب کرفس قادر است سمومی که باعث تشکیل شدن سنگهای کلیه میشوند را از بدن دفع کند. همچنین کرفس به شستشو دادن سیستم ادراری و حرکت آسانتر سنگهای ادرار کمک میکند.
- آب انار: از دیرباز آب انار به‌عنوان یک روش طبیعی جهت بهبود عملکرد کلیه‌ها کاربرد داشته است. این میوه شفابخش سنگ‌ها و سموم را از سیستم ادراری دفع کرده و نقش موثری در تغذیه و دفع سنگ کلیه دارد. آب انار با محتوای سرشار از آنتی‌اکسیدانی خود به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک میکند. آب انار با کاهش سطح اسیدیته ادرار در جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه نیز نقش مؤثر دارد.
آقطی برای افزایش شیر مادران
مادران شیرده بهتر است برای افزایش شیر خود آقطی سیاه مصرف کنند.
سایر مواد غذایی مناسب جهت افزایش شیر مادران:
- آب: خوردن زیاد آب به مادر شیرده کمک میکند بیشتر شیر تولید کند. تحقیقات نشان داده بدن مادرانی که مایعات زیاد استفاده میکنند نسبت به مادرانی که کمتر این کار را میکنند بیشتر شیر تولید میکند. کارتان ساده است هرقت احساس تشنگی کردید ویا حتی قبل از این احساس آب بنوشید و نگذارید بدن بی آب بماند.
- جو دو سر
- هویج
- ماهی قزل آلا
- برگ ریحان
آقطی برای درمان بیماری صرع
آقطی سیاه برای درمان بیماری صرع مفید است.
آقطی برای کاهش قند خون
عصاره گل آقطی سیاه باعث تحریک متابولیسم گلوکز و ترشح انسولین می شود و موجب حذف شکر اضافی از جریان شده و به عضلات و کبد شما کمک می کند تا قند خون طبیعی خود را حفظ کند.
فواید آقطی برای کاهش آلرژی
گیاه آقطی یک روش مؤثر برای درمان آلرژی نیز محسوب می شود. زیرا گیاه آقطی، برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی و تسکین التهاب، می تواند کمک کننده باشد.
آقطی برای مبارزه با سرطان
وجود آنتوسیانین ها در آقطی سیاه، سبب خواص درمانی این گیاه شده و می تواند از بروز سرطان جلوگیری کند.
آقطی برای سلامتی قلب
گیاه آقطی تاثیرات مثبتی بر روی سلامتی قلب و عروق دارد زیرا آب آقطی می تواند سطح چربی خون را کاهش بدهد و کلسترول را به شدت کم کند. مقادیر زیاد فلاونوئید مانند آنتوسیانین ها می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی باشد.
گیاه آقطی برای حمایت از سیستم ایمنی بدن
گیاه آقطی تعداد گلبول های سفید را افزایش داده و به سیستم دفاعی و ایمنی بدن کمک می کند.
مضرات و منع مصرف های آقطی سیاه
آقطی سیاه نیز مانند هر ماده ی خوراکی دیگری در کنار فواید و خواصی که دارد، میتواند عوارضی را به دنبال داشته باشد. زیاده روی در مصرف آقطی سیاه ممکن است سبب ایجاد تهوع در شما شده و همچنین ورم روده را به دنبال داشته باشد.
مصلحات آقطی سیاه شامل چه مواردی می شود؟
از آنجایی که طبع و مزاج آقطی سیاه سرد است، توصیه میشود که در کنار مصرف آن، از مصلح آقطی سیاه، که عسل میباشد، استفاده کنید.
شما میتوانید عسل را به جوشانده و یا دمنوش آقطی سیاه اضافه کرده و یا در کنار استفاده از سرکه، شیره و یا آبمیوه ی آقطی سیاه، از مقداری عسل استفاده کنید.
